Αρκαδία – Σκέψεις πάνω στο βιβλίο

 

«Δέχομαι να μην είμαι τίποτα, παρά μόνο ένας χείμαρρος αγάπης επιτέλους ελεύθερος να ξεχυθεί, να πλημμυρίσω τα πάντα στο πέρασμά μου […]»

Omnia Vincit Amor. Η φράση αυτή του Βιργίλιου που σημαίνει «Όλα τα νικά η αγάπη», διέπει την κάθε φράση του μυθιστορήματος «Αρκαδία», της Emmanuelle Bayamack-Tam, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις. Μέσα από τις σκέψεις μιας έφηβης ηρωίδας που φτάνουν πρωτοπρόσωπες σε εμάς τους αναγνώστες, γινόμαστε μάρτυρες μιας κοινοβιακής ζωής κάπου στη Γαλλική ακτογραμμή και μαθαίνουμε ν’ αναγνωρίζουμε και ν’ αποδεχόμαστε το «Άλλο».

 
Προσέξτε: αναφέρομαι στην πρωταγωνίστρια και μιλώ στο θηλυκό για εκείνη, επειδή η ίδια μιλά στο θηλυκό για τον εαυτό της, εκείνη το επέλεξε. Πρόκειται για ένα πλάσμα ανδρόγυνο που εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της εφηβείας της σε ιντερσεξ. Ανακαλύπτει την αλήθεια της εξερευνώντας τις αλλαγές που υφίσταται το νεανικό κορμί της παρασέρνοντας κι εμάς σε ένα εσωτερικό ταξίδι εξερεύνησης κι αναγνώρισης των ταυτοτήτων φύλου. Θηλυκότητες και αρρενωπότητες ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια μας κι ανθίζουν σελίδα τη σελίδα, αποδεικνύοντας πως ο Εαυτός δεν είναι άλλο από μια έκπληξη σε ροή, ένα μαγικό σύννεφο που αν δεν θελήσουμε εντός του να μπούμε για ν’ ανακαλύψουμε ο καθένας την προσωπική του αλήθεια, τότε απλά θα ζούμε τη ζωή μας κλεισμένοι στα κουτιά της ψευδαίσθησης των δύο, κοινωνικά κατασκευασμένων, φύλων.

«Πνευματικά οκνηροί» άνθρωποι και άλλοι, με πνεύμα ελεύθερο και ιδιοσυγκρασία πικάντικη που δίχως φραγμούς και όρια γεύονται τη ζωή στο μέγιστο (όπως θα όφειλε ο καθένας μας να πράττει, εδώ που τα λέμε), γιατί σε τί ωφελεί η ζωή αν δεν την κάνουμε τίποτα, παρελαύνουν στις 362 σελίδες του βιβλίου.

Έξυπνα πολιτικά σχόλια, άλλοτε καμουφλαρισμένα πίσω από βουκολικές εικόνες κι άλλοτε άφιλτρα, ξέφραγα, ταράζουν τη συνείδηση του ευαισθητοποιημένου ανθρώπου, τον κινητοποιούν. Προτροπές, «Δοκιμάστε το!» προστάζει συχνά η συγγραφέας, αναφέροντας κατόπιν κοινωνικά πειράματα των οποίων τα συμπεράσματα έντεχνα παραθέτει, εκθέτοντας γυμνή και άσχημη την πραγματικότητα της σύγχρονης κοινωνίας.

Η υποκρισία, ακόμα και ατόμων της ίδιας της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας η οποία πρεσβεύει την αποδοχή και την αγάπη, αποκαλύπτεται μέσα από φράσεις κοφτερές: «Είχαν συνηθίσει στην ομοφυλοφιλία της κόρης, αδερφής ή ανιψιάς τους, την είχαν μάλιστα μετατρέψει σε αιτία υπερηφάνειας, σε απόδειξη της μεγάλης ευρύτητας του πνεύματός τους και της ανοχής τους στο απαράδεκτο, και έρχομαι τώρα να διαλύσω τα πάντα με το απροσδιόριστο φύλο μου και την ιδιάζουσα δυσμορφία μου».

Πέρασε μέσα, κατευθείαν στην καρδιά μου το βιβλίο αυτό, σας το λέω. Κι είναι λίγα εκείνα που αυτό το έχουν καταφέρει, να μένουν αξέχαστα, να έχουν μουσκέψει από τα δάκρυά μου, να τα παίρνω μαζί μου όπου σταθώ κι όπου βρεθώ γιατί δεν θέλω να τα αποχωριστώ.

Διάβασα όλες τις κριτικές, κι όλες τις αναφορές στο βιβλίο προτού αφήσω εδώ αυτό το σχόλιο. Κι οι περισσότερες παρατήρησα ότι εμμένουν σε ένα μικρό κομμάτι του που, δεν ισχυρίζομαι το αντίθετο, είναι οπωσδήποτε το κλειδί της εξέλιξης της ιστορίας μα δεν είναι το συμπέρασμα. Μιλώ για την αναφορά της μη αποδοχής των ταλαιπωρημένων Αφρικανών μεταναστών από την ελευθεριακή κοινότητα του άσραμ όπου η αγάπη και η αποδοχή όλων ήταν το ευαγγέλιό τους. Την απάντηση τη δίνει όμως η ίδια η Φαρά, η πρωταγωνίστρια, λέγοντας με βαθιά πίκρα «από πότε είναι ασυγχώρητα τα σφάλματα;» Γιατί, παρόλο που κρατώντας αυτό το βιβλίο κρατάμε στα χέρια μας μια ιστορία σκληρής αλήθειας, άλλοτε δοσμένη με κυνισμό και άλλοτε με χιούμορ και κατανόηση, δεν κρατάμε τις σελίδες μίας δυστοπίας αλλά ένα μυθιστόρημα που προτείνει ένα μέλλον ελπιδοφόρο κι αισιόδοξο. Με έναν μονάχα οδηγό που θα μας περάσει μέσα από την αδικία της ζωής και την ανθρωποφαγική μανία και θα μας βγάλει έξω, στο φως: την Αγάπη.

Πραγματικά ευχαριστώ τις εκδόσεις Πόλις για την έκδοση του «Αρκαδία». Έχει τη δύναμη ν’ ανοίξει μυαλά και συνειδήσεις. Αρκεί να του δώσουμε την ευκαιρία. Άλλωστε, τόσο τα εσωτερικά ταξίδια βελτίωσης του Εαυτού όσο και το χτίσιμο ενός καλύτερου μέλλοντος για όλη την ανθρωπότητα, είναι προσωπική ευθύνη του καθενός· είτε την παίρνεις, είτε την προσπερνάς σφυρίζοντας αδιάφορα καθώς θα υπόκεισαι ομογενοποίησης.