Η καταπιεσμένη ομοφυλοφιλία μέσα από τη ματιά τριών Αμερικανών συγγραφέων

 

Έχω αρκετές φορές αναρωτηθεί παρατηρώντας τη συμπεριφορά κάποιων -κυρίως ηλικιωμένων- ανθρώπων τί να ήταν αυτό που τους έσπρωξε προς τη μεριά του κακού. Ποιο γεγονός να ήταν αυτό που τους σημάδεψε στρέφοντάς τους σε μια πίκρα που ο χρόνος αύξησε, σ' ένα δηλητήριο που μοιάζει να στάζει ακατάπαυστα από τα χείλη τους και δεν προβλέπεται να παύσει πριν από τον θάνατό τους. Συχνά μάλιστα, έχω παρατηρήσει πως αυτά τα άτομα είναι οι ίδιοι άνθρωποι που σταυροκοπιούνται ολημερίς, νηστεύουν, (επι)κοινωνούν μέσα σε μια θρησκεία που πρεσβεύει την αγάπη, απέχοντας από αυτή παρασάγγας. Φορούν το όνομα της αγάπης σαν ρούχο ξένο, σκορπώντας χολή στο πέρασμά τους. 

Σίγουρα υπάρχουν πολλές αιτίες που δημιουργούν έναν αντικειμενικά κακό άνθρωπο. Θέλω να πιστεύω πως κανείς δεν γεννιέται έχοντας κακία, γίνεται κακός κατά τη διαχείριση των βιωμάτων του σύμφωνα πάντα με τις επιλογές του. Είναι, άλλωστε, θέμα χαρακτήρα το πως αντιδρούμε στις καταστάσεις που προκύπτουν στη ζωή μας, με πόση ευγένεια, καλοσύνη, ανιδιοτέλεια τις χειριζόμαστε, προσδοκώντας να δημιουργήσουμε -συνειδητά ή ασυνείδητα- έναν εαυτό για τον οποίο να νιώθουμε περήφανοι ή, έστω, να μην ντρεπόμαστε.

Η καταπίεση της αλήθειας του Εαυτού, ένας από τους λόγους

Είναι γεγονός πως η καταπιεσμένη σεξουαλικότητα συνδέεται άρρηκτα με θέματα ψυχικής υγείας. Για πόσο μπορεί ένας άνθρωπος να κρύβει τον εαυτό του, μου λες; Μάλιστα, σε έρευνες ψυχικής υγείας που έγιναν έχει αποδειχθεί πλέον πως οι ακραία ομοφοβικοί άνθρωποι είναι συνήθως αυτοί που καταπιέζουν τη δική τους ομοφυλοφιλία...

Λογοτεχνία και Καταπίεση της σεξουαλικότητας

Διαβάζοντας Κάρσον ΜακΚάλλερς αντιλαμβάνεται κανείς ότι η συγγραφέας μιλά για την ομοφυλοφιλία με υπονοούμενα. Πλέκει τους χαρακτήρες της κάτω από το πρίσμα της αντίστασης στην ετεροκανονικότητα σκιαγραφώντας συνάμα μια αρρωστημένη ανάπτυξη της κοινωνίας σε βάρος της αλήθειας του εαυτού. Άνθρωποι που τείνουν στη μοναχικότητα, αποτραβηγμένοι από το κυρίως σώμα του περιβάλλοντός τους, συχνά αποστασιοποιημένοι ώστε να νιώθουν προστατευμένοι, υπό τον φόβο της απόρριψης, είναι οι ήρωές της. Οι επιθυμίες των χαρακτήρων αιωρούνται ανάμεσα σε λυρικές περιγραφές τοπίων και ανθρώπων μιας εποχής όπου η Αμερικάνικη Δύση πασχίζει να βγει από την αγριότητα που κουβαλά εν τη γενέσει της. Το "σωστό" και το "λάθος" οριοθετούν τις πράξεις των ανθρώπων σε έναν κόσμο όπου ο εξοστρακισμός μπορεί άνετα να σημαίνει βίαιο θάνατο. Το ίδιο όμως κάλλιστα μπορεί να σημαίνει και ο συμβιβασμός.

Γιατί μερικοί άνθρωποι το έχουν μέσα τους να αποποιούνται κάποια στιγμή οτιδήποτε προσωπικό, προτού προλάβει να ζυμωθεί με το είναι τους και να τους φαρμακώσει. Το πετάνε σε κάποιο άλλο ανθρώπινο πλάσμα ή το διοχετεύουν σε μια ιδέα. είναι αναγκασμένοι να το κάνουνε, το έχουν μέσα τους.

Την Άννυ Πρου την γνωρίσαμε οι περισσότεροι μετά από την ταινία "Το μυστικό του Brokeback mountain" καθώς είναι η συγγραφέας της συλλογής διηγημάτων "Close Range" στην οποία περιλαμβάνεται το ομότιτλο έργο. Αν και η πιο δημοφιλής  σύγχρονη Αμερικανίδα συγγραφέας, επιμένει να γράφει -όπως η ίδια έχει πει- με τον "παλιό" τρόπο τις πολυπρόσωπες ιστορίες της, να διηγείται δηλαδή απολύτως περιγραφικά αλλά και ηθογραφικά τις ζωές των ανθρώπων της Αμερικανικής υπαίθρου, των σκληροτράχηλων ανθρώπων των βουνών και των πεδιάδων που και η ίδια έχει αγαπήσει και τους έχει αφιερώσει τη ζωή της. Άνθρωποι για άλλους αόρατοι παίρνουν υπόσταση κι αξία μέσα από το έργο της κερδίζοντας την αμέριστη συμπάθεια των αναγνωστών σε σημείο λύπησης. Ποιός δεν πόνεσε τον δύστυχο Ένις που, ακολουθώντας όχι την καρδιά του αλλά τον φόβο του για την κοινωνική κατακραυγή χάνει για πάντα τον αληθινό του έρωτα; 

Πότε μπορείς να πεις πως δεν αντέχεις άλλο; Τι είν' αυτό που τραβάει το μοχλό και σπας το σήμα που λέει ΣΤΟΠ; Τι ηλεκτρικό φορτίο είν' αυτό που τσιτσιρίζει και βραχυκυκλώνει στο μυαλό και σε κάνει να πάρεις την απόφαση και να σηκωθείς να φύγεις;

Ένα μυθιστόρημα που αδικήθηκε από τους κριτικούς όταν κυκλοφόρησε μα ο χρόνος το δικαίωσε, είναι  "Η εξουσία του σκύλου" του Thomas Savage που έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα λόγω της ομότιτλης ταινίας που ανέβηκε πρόσφατα από την πλατφόρμα του Netflix. Στο βιβλίο αυτό έχουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα σκιαγράφησης ενός χαρακτήρα που η καταπιεσμένη ομοφυλοφιλία τον έχει μετατρέψει σε μισάνθρωπο. Ενώ πρόκειται για ένα ιδιαίτερα έξυπνο άτομο, οξυδερκή, μορφωμένο και δεξιοτέχνη, προτιμά να προβάλει την αρρενωπότητά του ως κύριο χαρακτηριστικό του ώστε να ταιριάζει στην αγριότητα του τόπου όπου μεγαλώνει. Πρόκειται για ένα ηθογραφικό δράμα μιας εποχής όπου ο άντρας έπρεπε να φαίνεται σκληρός για να θεωρείται πως είναι, κρύβοντας οποιεσδήποτε αποκλίνουσες συμπεριφορές θα μπορούσε να έχει ώστε να επιβιώσει και να κερδίσει τον σεβασμό της ομήγυρής του. Σε ένα τοπίο άγριο η ευαισθησία δεν συγχωρείται, η έλξη προς το ίδιο φύλο καταπιέζεται δημιουργώντας χαρακτήρες ανθρωποφοβικούς και δηλητηριώδης. Ο κεντρικός χαρακτήρας του Savage, ο όμορφος, έξυπνος, πλούσιος Φιν καταπιέζει τόσο την έλξη του προς το ίδιο φύλο και προσπαθεί τόσο να την κρύψει που γίνεται το απόλυτο κακό: ένας άνθρωπος που μισεί τους πάντες σχεδόν, ειρωνεύεται και ασκεί εκφοβισμό σε οποιονδήποτε διαφέρει, κρύβοντας τον αληθινό εαυτό του πίσω από την σαθρή θωριά της ηθικής και μιας επίπλαστης ακεραιότητας. 

Είχε αποστραφεί τον κόσμο, για να μην τον αποστραφεί πρώτος εκείνος.

Και οι τρεις συγγραφείς αγαπούν την περιγραφική λογοτεχνική απόδοση. Τα έργα τους μας ταξιδεύουν στην Αμερική των ανοιχτών πεδιάδων και της άγριας φύσης, των δασών και των χιονισμένων βουνών, στα χρόνια των ράντζων και των επεκτατικών ενεργειών των λευκών σε βάρος των Ινδιάνων. Ο αγώνας για επιβίωση είναι καθημερινή συνήθεια κι η προσαρμογή στις συνθήκες όντας δύσκολη υπόθεση δημιουργεί χαρακτήρες άξιους προς ανθρωπολογική και ψυχιατρική μελέτη· ο άνθρωπος, πάντα όμως και πάνω από όλα θα έρχεται αντιμέτωπος με τον ίδιο του τον Εαυτό. Κι η απόδοση αυτής της αγωνίας στη λογοτεχνία δημιουργεί  αριστουργήματα.

Τα βιβλία μου, όπως εμφανίζονται στην φωτογραφία: Η εξουσία του σκύλου, του Thomas Savage, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγκυρα σε μετάφραση της Κώστιας Κοντολέων. Το μυστικό του Brokeback Mountain, της Άννυ Πρου, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη σε μετάφραση Αυγούστου Κορτώ και το μυθιστόρημα Η καρδιά κυνηγάει μονάχη, της Κάρσον ΜακΚάλλερς, είναι από τις Εκδόσεις Εξάντας (η έκδοσή μου είναι του 1981) σε μετάφραση Βικτωρίας Τράπαλη. Πρόσφατα επανακυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Διόπτρα.

Διαβάστε Περισσότερα

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, σκέφτομαι την "ποιητική ζωή" (με αναφορές σε κάποια από τα ποιήματα που αγαπώ)

 

Ποιητική ζωή δεν υπάρχει. Κι αυτό ακριβώς είναι μια από τις αμέτρητες ελλείψεις που προσπαθεί να θεραπεύσει, να συγκαλύψει η ποίηση. 

Τα λόγια αυτά ανέφερε μεταξύ άλλων η Κική Δημουλά σε μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις της [στον Γιάννη Χατζηγεωργίου για το "ΦιλGood" του "Φιλελεύθερου" της Κύπρου]. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι έχει δίκιο, αυτό που αποκαλούμε "Ποιητική ζωή" δεν είναι άλλο από μία διαρκής αναζήτηση μιας Ουτοπίας, ένα βλέμμα σπινθηροβόλο προς ένα αβέβαιο μέλλον που προσπαθούμε να γλυκάνουμε. Εδώ γεννάτε όμως ένα ερώτημα: 

Διαβάστε Περισσότερα

Το κλουβί του Ίκαρου

 

Ο Ξενοφών Άγγελος, κατά κόσμο Χρήστος Μιχαήλ, νέος στα συγγραφικά δρώμενα καθώς αυτό είναι το πρώτο του βιβλίο, ήρθε στη ζωή μου ένα πρωινό εκεί που έπινα τον καφέ μου χαζεύοντας σε βιβλιοφιλικές αναρτήσεις στο instagram. Χρειάστηκε μόνο η ανάγνωση μερικών αποσπασμάτων από το μυθιστόρημά του, αποσπάσματα που ο ίδιος έχει ανεβάσει στον λογαριασμό του, για να πεισθώ για την ποιότητα του έργου που, μια μέρα αργότερα, κατόπιν παραγγελίας, θα είχα στα χέρια μου. Κι η διαίσθησή μου δεν με πρόδωσε, ποτέ δεν με προδίδει...

Με την πρωτοπρόσωπη γραφή του ο συγγραφέας σε καθίζει ευθύς αμέσως απέναντί του κι επιθετικά ξεκινά να σου αφηγείται μια ιστορία, εκείνη του Βασίλη, του κεντρικού χαρακτήρα του βιβλίου. Σε κρατά σφιχτά κοντά του, σε κάνει να μη θέλεις ν' απομακρυνθείς, να μη μπορείς να τον αφήσεις. Σε πονά. Υπήρξαν φορές που δεν μπορούσα να συγκρατήσω τους λυγμούς μου και χρειάστηκε να διακόψω την ανάγνωση μέχρι να συνέλθω... Συναισθηματικά, με τις λέξεις του σ' εγκλωβίζει και σε κρατά εκεί, εκεί, εκεί όπου η μοναξιά ενός παιδιού ανοίγει κι απλώνεται σαν τη νύχτα και σαν το παχύ μαύρο μελάνι...

Η ιστορία μιλά για ένα παιδί που σαν την άδικη κατάρα γυρνά από αναδοχή σε αναδοχή επειδή κανείς δεν το θέλει, κανένας δεν το αγάπησε όπως δικαιούται ένα παιδί ν' αγαπηθεί και να προστατευθεί από τη σκληρότητα του κόσμου. Μεγαλώνει, μαθαίνει να σηκώνει τείχη, να επιβιώνει, να μετρά τις μνήμες του, τη δύναμή του, τα όνειρα που του έχουν απομείνει. Μεγαλώνει και μαθαίνει ν' αγαπά, με τον δικό του τρόπο ν' αγαπά, μαθαίνοντας συνάμα τον εαυτό του. Έχει έρθει αντιμέτωπος με τον θάνατο από την παιδική του ηλικία, νιώθει συμφιλιωμένος μαζί του, μα δεν είναι, στ' αλήθεια δεν είναι...

Σπουδαίο πράμα ο θάνατος. Έρχεται μ' ένα ακάνθινο στεφάνι, το βγάζει απ' το δικό του κεφάλι και το φορά στο δικό σου. Κι εσύ; Εσύ μένεις να μετράς τις σταγόνες της μνήμης που στάζουν στο πρόσωπο, στο στήθος, και στα πόδια σου. Θυμάσαι; Σπουδαίο πράμα σου λέω.

Αυτό που μετρά το ανάστημά μας, είναι το πένθος. Εκεί μπροστά, όλοι φαντάζουμε μικροί κι όλα γύρω μας παίρνουν το πραγματικό τους μέγεθος. Εκείνα που νομίζαμε τεράστια κι ανυπέρβλητα, γίνονται μικρά, κουκίδες σε έναν απέραντο χάρτη. Κι η αγάπη... Αχ η αγάπη, αχ ο έρωτας, πόσο θεριεύουν κι επεκτείνονται, φουσκώνουν πασχίζοντας να βγουν από τα στήθη...

Μα ο άνθρωπος που έχει γευτεί τη μοναξιά σε καιρούς που δεν την άξιζε, κρατά πάντα φυλακισμένο εντός του το σκοτάδι. Και όπως λέει κι ο συγγραφέας "Το σκοτάδι δεν είναι ποτέ αρκετό"... 

Ίσκιε, έλα και περπάτησε μαζί μου. Έχω ανάγκη από μια συντροφιά...

Γράφει το οπισθόφυλλο:

Η ζωή είχε τσακίσει τα φτερά του Βασίλη. Πράγματα, καταστάσεις, άνθρωποι – κυρίως οι άνθρωποι. Ορφανός από μια μητέρα που φυλακίστηκε κι έναν πατέρα που τον εγκατέλειψε, γνώρισε ανασφαλή παιδικά χρόνια, τονισμένα µε γκρίζα χρώματα από μια θεία που µπρος του σκότωνε ποντίκια σε μια γέρικη αυλή, και μια δικηγόρο που τον δίκαζε σ’ ένα ψυχρό γραφείο. Υπήρχαν όμως και καλές στιγμές. Κάτι καταφύγια που ξεχείλιζαν ήρωες από βιβλία, πίνακες που ζωντάνευαν ένα λούνα παρκ µε ξύλινα αλογάκια στο καρουζέλ, ένα σιδερένιο ανοιχτήρι της κονσέρβας που πέταγε σαν μαγεμένη πεταλούδα… Πόνος, δάκρυ, και μερικά διαλλείματα χαράς… µα πάντα ένα τεράστιο,  μαγεμένο ερωτηματικό. Καλά, κακά, αυτά έγιναν, µα τι τα θες; Συνήθεια. Όλα κατέληξαν κλουβί. Όλα! Ώσπου μπήκε στη ζωή του αυτός. Με δυο πράσινα, γατίσια µάτια κι ένα ζεστό χαμόγελο. Ο Μάξιµος ήταν εκείνος που θα ερχόταν ν’ ανοίξει τα µάτια του Βασίλη για να τον κάνει να δει για πρώτη φορά αληθινά. Που θα τον γέμιζε µε έρωτα. Που θα του χάριζε φτερά, τα φτερά του Ίκαρου. Θα καταφέρει ο Βασίλης να τα ταιριάξει στις δικές του πλάτες; Να τα ανοιγοκλείσει κόντρα στη φορά του ανέμου; Και το σπουδαιότερο: θα καταφέρει μια μέρα να πετάξει μακριά; 

Ένας έρωτας ανάμεσα σε δυο άνδρες, που δείχνει πως η δοτικότητα στην αγάπη είναι σημαντικότερη από την ασφάλεια της αρνητικότητας στις τολμηρές δυνατότητες για ευτυχία.

Το μυθιστόρημα "Το κλουβί του Ίκαρου" κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πηγή κι αξίζει να το διαβάσετε. Προσωπικά, απαλά το απίθωσα και με αγάπη, χαϊδεύοντάς το στοργικά όταν τελείωσα την ανάγνωσή του, στο σημείο εκείνο της βιβλιοθήκης μου όπου έχω μονάχα τ' αγαπημένα. 

Πόσο αλλιώτικα θα 'ταν τα πράγματα, αν εσύ γινόσουν τα φτερά μου.

Διαβάστε Περισσότερα

#justice4ZakZackie

 Ενώνω κι εγώ τη φωνή μου μαζί τους, προωθώντας το μήνυμα για δικαιοσύνη!

"Συνεχίζεται αύριο, Τρίτη 15 Μαρτίου και ώρα 11, στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο, η δίκη των δολοφόνων του Ζακ Κωστόπουλου. “Δεν πήγα να καταθέσω γιατί φοβήθηκα μην μπλέξω, έχω παιδιά”, είπε ο άντρας με το κίτρινο μπλουζάκι.
Εγώ πήγα να καταθέσω, γιατί φοβήθηκα μην μπλέξω, έχω παιδιά. Κι ήρθαν μαζί μου κι άλλα 50 κι υπέγραψαν την κατάθεσή μας. Μια κουίνα, μια ορχήστρα και μια χορωδία, 4 κάμερες, 12 οικογένειες και 2 μεγαλο-οικογένειες (συλλογικότητες) μαζευτήκαμε. Επειδή φοβηθήκαμε με αυτά που είδαμε, με αυτά που διαβάσαμε κι ακούσαμε κι επειδή δε θέλουμε να φοβόμαστε άλλο. Φρέρε Ζακ, τραγουδάμε, Φρέρε Ζάκι. Επιδιώκουμε με αυτό το τραγούδι να διανύσουμε τα 2329 χιλιόμετρα, να μπούμε στη δικαστική αίθουσα και να αγγίξουμε τρυφερά το χέρι της οικογένειας του Ζακ, κάθε φορά που μια προσβλητική φράση αφήνει τα στόματα όσων συνεχίζουν να κατηγορούν, αντί να σκύβουν το κεφάλι. Ζητάμε δικαίωση.
Αν θέλεις “υπόγραψε” κι εσύ με ένα σχόλιο.
Σε καλούμε να μοιραστείς το βίντεο μας, σε καλούμε να τραγουδήσεις την προσευχή μας, γιατί...
όσο λέμε το όνομά της, θα είναι εδώ
Justice for Zackie Oh!
#justice4ZakZackie

Νάστα"

FRERE ZAK/ZACKIE

star queen: Chrys Stray
μουσική ενορχήστρωση: Christos Drouzas
σκηνοθεσία: Alkistis Kafetzi
μοντάζ: Polyxeni Fotopoulou
Ευχαριστούμε Dimitris Tsamantanis για την παραχώρηση του χώρου SaliGari κι όλα τα πλάσματα που στήριξαν τη δράση.

Παρακολούθηση των τελευταίων εξελίξεων στο Παρατηρητήριο της δίκης για τον φόνο του/της Ζακ Κωστόπουλου/Zackie Oh:
https://mobile.twitter.com/zjusticewatch
Οικονομική ενίσχυση της οικογένειας:
https://gogetfunding.com/justice-for-zak/
"Η συγκεκριμένη διαδικασία οικονομικής ενίσχυσης είναι αυτή που συνδέεται ευθέως με την οικογένεια του Ζακ Κωστόπουλου. Το ποσό που θα συγκεντρωθεί θα διατεθεί για την κάλυψη των διαδικαστικων και λοιπών εξόδων που απαιτούνται για τη διαλεύκανση της δολοφονίας του Ζακ και της δικαίωσης της μνήμης του."
-------------------
12 of February 2022, while the trial of Zak Kostopoulos is being held in Athens, a group of FOLX gathers in Berlin to shed a song and a video-tear for the activist of the LGBTIQ+ movement, drag queen (Zackie Oh!), who was brutally assassinated in the center of Athens in public view, more than 3 years ago. The song is a new, queer version of the old french song Frere Jacques.
Read more about the murder trial at:
https://zackieohjustice.watch/en/
Support the struggle of the family for justice at:
https://gogetfunding.com/justice-for-zak/

Διαβάστε Περισσότερα

Παθανθές, του Ελάρης (Λευτέρη Κωνσταντίνου)

 

Ένα αλληγορικό παραμύθι

Είμαι λάτρης των ρεαλιστικών ιστοριών, αυτών που μπορώ να υποθέσω πως έχουν εμπνευστεί από τη ζωή, ή πως η ζωή έχει πάρει κάτι από εκείνες. Μου αρέσουν οι ιστορίες με τις οποίες μπορώ με κάποιον τρόπο να ταυτιστώ, να βρω έναν ρόλο εντός τους ώστε να δραπετεύσω από την πραγματικότητα· το έχω ανάγκη, συνήθως. Προτιμώ, επίσης, εκείνα τα βιβλία που κάτι έχουν να με διδάξουν, κάτι έχουν να μου πουν επιβεβαιώνοντας αυτό που ήδη γνωρίζω ή ανοίγοντας νέους ορίζοντες στη γνώση και στην αντίληψή μου. Γι' αυτό και ήταν μεγάλη η έκπληξή μου όταν διαπίστωσα πως το μυθιστόρημα του Ελάρης -κατά κόσμον Λευτέρη Κωνσταντίνου- μου άρεσε. Μάλιστα, έχοντας αυτή τη φοβία, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού μου πως μπορεί να μην ευχαριστηθώ την ανάγνωσή του, καθυστέρησα τόσο να το διαβάσω αφού, πάει καιρός που το αγόρασα και το γυρόφερνα μέσα στο σπίτι. 

Το Παθανθές είναι ένα σύγχρονο, αλληγορικό, απολύτως κουήρ, παραμύθι. 

Μια ιστορία που μας καλεί να αποκωδικοποιήσουμε την ίδια την ύπαρξή μας, τον ρόλο μας σε αυτή τη ζωή, την ουσία της ύπαρξής μας, αναλογιζόμενοι πάντα τις δυνάμεις και τα όριά μας. Πρόκειται για μία ιστορία κατοπτρικής πραγματικότητας που στόχο έχει να μας στρέψει προς τον πραγματικό εαυτό μας. Να δούμε τί θέλουμε και πόσο ικανοί είμαστε τελικά (ή έτοιμοι) να το αποκτήσουμε, ξεπερνώντας στερεοτυπικές συμπεριφορές, νόρμες κι οριοθετημένες κανονικότητες που στόχο έχουν να μας κρατήσουν μέσα στα κουτάκια μιας ζωής που, πολύ πιθανόν, να μη μας ταιριάζει.

Πίστευα πάντα, από παιδί, πως στόχος του πρίγκηπα του παραμυθιού δεν θα έπρεπε να είναι ένα θηλυκό που, είτε κοιμώμενο είτε ξύπνιο, κάπου τον περιμένει. Είχα πάντα μεγαλύτερες βλέψεις για τον πρίγκηπα, τα παραμύθια μου άφηναν ένα αγεφύρωτο κενό καθώς πίστευα, ήξερα, πως η αλήθεια δεν ήταν σ' εκείνο το  -σωτήριο, καθ' άλλους- φιλί που έδιναν σε μια μακρυμαλλούσσα γυναίκα. Κι αναζητούσα πίσω από τις λέξεις, αυτό που δεν μπορούσε να ειπωθεί μα υπήρχε ως αίσθηση, πλανιόνταν· τουλάχιστον στη δική μου ατμόσφαιρα. Κι έψαχνα τον τρόπο να το ελευθερώσω. 

[...] νιώθεις αιχμάλωτος σε μια φυλακή που εσύ ο ίδιος φτιάχνεις γύρω σου.

Ύστερα, μεγάλωσα. Και τα παραμύθια πια ήταν ολότελα δικά μου, τα έπλαθα όπως ήθελα, δεν με επηρέαζαν, δεν ασκούσαν πάνω μου καμία δύναμη, καμία επιρροή. Δεν ονειρευόμουν απλώς λιοντάρια, ήμουν ένα από αυτά, ένα αρσενικό λιοντάρι, και κανείς δεν μπορούσε αυτό να μου το στερήσει. Δημιουργούσα τα παραμύθια μου κατά βούληση, οι πρίγκηπες, τα αιλουροειδή, ο κόσμος όλος ήταν δικός μου, εγώ ήμουν ο δημιουργός του. Κι ο Χρόνος, φίλιωσε μαζί μου· αρχίσαμε να καταλαβαινόμαστε.

Αυτή σου η αλλοκοτιά με τράβηξε. Κι από 'κει και πέρα άρχισα να σε αγαπώ κάθε μέρα και περισσότερο. Γιατί δεν φοβόσουν να είσαι ο εαυτός σου μαζί μου. Κι εγώ δεν φοβόμουν να είμαι ο εαυτός μου μαζί σου.

Το Παθανθές, περνά μέσα από τη ρωγμή του χρόνου, τον ξεπερνά, τον διαπερνά και τον κατανοεί. Πραγματεύεται το αθάνατο μέσα από τη θνητότητα της εύπλαστης ουσίας του ανθρώπου. Αγκαλιάζει το φάσμα των ταυτοτήτων φύλου, διατυμπανίζει την ουσία -και την ανάγκη- της ρευστότητάς του, εμμένοντας στην πίστη μιας αιώνιας Αγάπης, της αγάπης που έρχεται να γίνει βάλσαμο στις πληγές, της αγάπης ως σωτήρια λύση κι ως απελευθερωτικό σπασμό της ψυχής του ανθρώπου. 

Υπογείως κι ασυναίσθητα φανερώνει ο συγγραφέας μέσα από τη γραφή του βιβλία που τον ίδιο έχουν αγγίξει, προκαλώντας ένα ανεπαίσθητο μειδίαμα στον αναγνώστη που μοιράζεται την ίδια γνώση. Η δε επιλογή των ονομάτων θεωρώ πως είναι ευρηματικότατη, αν και δεν μπορώ να πω περισσότερα πάνω σε αυτό δίχως να προδώσω την ιστορία. Όποιος αντιληφθεί, πάντως, εξ' αρχής την ουσία των ονομάτων που αναφέρονται στην ιστορία, ενώνεται πιστεύω με την ψυχή του συγγραφέα και αποκτά την ικανότητα ν' ακούει τη φωνή του που του απαγγέλει την ιστορία του...

Το Παθανθές κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πηγή και πρόκειται αναμφισβήτητα για κάτι νέο στην ΛΟΑΤΚΙ+ βιβλιογραφία.  Αξίζει να το διαβάσετε, ακόμα κι αν δεν σας αρέσουν τα παραμύθια, καθώς ακροβατεί ανάμεσα στον αιώνιο Μύθο και μια εσωτερική, πανανθρώπινη πραγματικότητα! 

Διαβάστε Περισσότερα

Η καλύτερη πλευρά των ανθρώπων, του Tristan Garcia

 

Δεν υπάρχει πιο επίκαιρο βιβλίο στις μέρες μας, από αυτό!

Κατέληξα σε αυτή τη διαπίστωση έκπληκτη, καθώς το μυθιστόρημα "Η καλύτερη πλευρά των ανθρώπων" ο Tristan Garcia το έγραψε το 2008 και στην Ελλάδα κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 2011 από τις εκδόσεις Πόλις, σε μετάφραση της Μαρίας Γαβαλά.

Στο πέρασμα δεκατεσσάρων χρόνων από τον καιρό που γράφτηκε, μεσολάβησε μία μεγάλη Οικονομική Κρίση της χώρας μας και μία πανδημία. Τίποτα από όσα γνωρίζαμε -τουλάχιστον εμείς που είμαστε άνω των 40- δεν είναι πια το ίδιο, η ζωή όπως την ξέραμε στα νεανικά μας χρόνια έχει περάσει, πολύ φοβάμαι, ανεπιστρεπτί.

Τί είναι, λοιπόν, αυτό που κάνει επίκαιρο ένα μυθιστόρημα που αναφέρεται στη δεκαετία του 1980 (αρχικά, γιατί στη συνέχεια στο βιβλίο αναπτύσσονται δυόμισι δεκαετίες), όπου η ελευθερία έκφρασης της σεξουαλικότητας και της ταυτότητας φύλου, η ενεργός δράση των ακτιβιστών και η έντονη πολιτική ζωή αφήνουν το στίγμα τους;

Αυτό που ενώνει το χθες με το σήμερα...

...Είναι η αρρώστια! Τότε ήταν το AIDS, σήμερα είναι ο Covid 19, κι είναι σαν να μην πέρασε μια μέρα... Με τη διαφορά πως τότε αφέθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι να πεθάνουν*, ο ιατρικός/επιστημονικός κόσμος κινήθηκε με ρυθμούς χελώνας, διότι θεωρήθηκε η αρρώστια ως η "μάστιγα" της εποχής· και ξέρετε τί σημαίνει η λέξη "μάστιγα", ε; Μαστίγιο σημαίνει, κάτι σαν τιμωρία δηλαδή. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που, μέσα στην ηθική τους κρίση θεώρησαν πως ο ιός HIV ήταν θεόσταλτος και λειτουργούσε τιμωρητικά ενάντια στην ανηθικότητα, τη διαφθορά και τον έκλυτο κοινωνικό βίο, οπότε τον άφησαν να κάνει "κάθαρση". Ποιους δεν θέλουμε γιατί μας χαλάνε την όρεξη όταν τους βλέπουμε; Τους πούστηδες; τα πρεζάκια; όλους αυτούς που σέρνονται ολημερίς κι ολονυχτίς στον βούρκο της αμαρτίας κι αλλάζουν τους ερωτικούς συντρόφους πιο γρήγορα από όσο εμείς αλλάζουμε τα πουκάμισα για να πάμε στην καθωσπρέπει δουλειά μας; τους τραβεστί (τότε έτσι λέγονταν τα τράνς άτομα); τις πουτάνες και τους πόρνους; Εε, εκεί που θα κάνουμε επιχειρήσεις τύπου "αρετή" κάθε τρεις και λίγο, αφήνουμε έναν ιό, δόξα τω θεώ που μας τον έστειλε για να κάνει τη δουλειά του, να τους βγάλει από τη μέση· κι εμείς μπορούμε να συνεχίσουμε να ισχυριζόμαστε -πλένοντας τα χέρια στον λευκό, καθαρό, πορσελάνινο νεροχύτη μας- ότι "η Επιστήμη, κύριοι! Η επιστήμη, κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί, ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό!"... Μπούρδες δηλαδή, που κόστισαν αθώες ζωές. Έτσι συνέβησαν όμως τα πράγματα, τότε.

Παρασύρθηκα, με συγχωρείτε. Το παθαίνω αυτό όταν με πνίγει το δίκιο... Τί λέγαμε; Α, ναι! Για το μυθιστόρημα του Tristan Garcia, Η καλύτερη πλευρά των ανθρώπων.

Είναι ένα βιβλίο που θα το κλείσεις και θα έχεις περισσότερα ερωτήματα από όσα είχες πριν το διαβάσεις. Όχι για την υπόθεση του βιβλίου, αλίμονο, αυτή είναι σαφέστατη. Πρόκειται για τις σχέσεις δύο ζευγαριών, ενός ομόφυλου κι ενός ετερόφυλου, από το 1980 έως τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 2000. Χαρισματικά, τολμώ να πω, αν και ο χρόνος τον έχει έτσι κι αλλιώς δικαιώσει, ο συγγραφέας χτίζει τους χαρακτήρες των ηρώων του. Έχουν βάθος και άποψη, έχουν όραμα, είναι δραστήριοι ερωτικά, κοινωνικά και πολιτικά, τολμούν να σχεδιάζουν το μέλλον τους αλλά και να συνθηκολογούν με το παρελθόν τους. Είναι ήρωες που ελκύουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη και το κρατούν αμείωτο μέχρι το τέλος. Οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους αλλά και με το φιλικό τους περιβάλλον είναι η χαρά της ψυχοθεραπευτικής! Σχέσεις αγάπης-μίσους, προδοσίας και πάθους, πίστης, ανταπόδοσης, λατρείας, ανοησίας, ξιπασιάς, απληστίας, ζήλειας, κακίας... Όλα όσα περνούν από τις καρδιές των ανθρώπων, δηλαδή.

Τα ερωτήματα που σε μένα δημιουργήθηκαν έχουν να κάνουν καθαρά με τη φιλοσοφική διάσταση του βιβλίου. Αγγίζει νευρώνες του εγκεφάλου ευαίσθητους, ξυπνά συναισθηματικούς δεσμούς που, ίσως, η μνήμη να μην έχει απόλυτα ευνοήσει, περνά πότε ελαφροπάτητα και πότε προκαλώντας θόρυβο πάνω από τις αξίες σου, τα ιδανικά σου, το Είναι σου όλο. Φέρνει άνω κάτω το Εγώ σου. Πολλή δουλειά για ένα βιβλίο, θα μου πεις. Κι όμως, τη φέρνει εις πέρας άξια. Σε αναστατώνει, όχι απαραίτητα επειδή το θέλει αλλά επειδή μπορεί! Αυτό, αυτό κράτησέ το! Ξέρεις γιατί; Επειδή ταράζει με τρόπο ανεπαίσθητο όλα όσα έχεις έως τώρα δεδομένα.

Τα κοινά σημεία με την εποχή του Covid τώρα θα σου πω, αυτά που βρήκα εγώ τουλάχιστον στο βιβλίο. Το διατυπώνω και το ξεκαθαρίζω πως πρόκειται για την προσωπική μου άποψη, μεγάλοι άνθρωποι είμαστε, εσύ μπορεί να τα δεις αλλιώς τα πράγματα διαβάζοντάς το, ας μην χαλάσουμε τις καρδιές μας, ναι; Ναι.

Η ηθική της ευθύνης ή η ευθύνη της ηθικής

Είχε πλάκα σε ένα σημείο της μετάφρασης, όπου το barebacking ειπώθηκε ως "άνευ σέλας", κυριολεκτικά δηλαδή. Ωστόσο, όλοι -οι μυημένοι- γνωρίζουμε ποιου είδους σεξ είναι το bareback: το ακάποτο. Δηλαδή, χωρίς καπότα, χωρίς προφύλαξη, άνευ προφυλακτικού. Την εποχή που το AIDS θέριζε, αυτό ήταν μία δολοφονική πράξη, ειδικά όταν ο έχων τον ιό δεν έμπαινε στον κόπο να ενημερώσει τον ερωτικό παρτενέρ του για να μην χαλάσει την ατμόσφαιρα. Η αναγγελία θετικότητας του ιού ισούταν με την αναγγελία θανάτου του φορέα του.

Τότε, λοιπόν, υπήρχαν κάποιοι ριζοσπαστικοί τύποι που θεωρούσαν πως η καμπάνια υπέρ του προφυλακτικού ήταν ουσιαστικά καμπάνια κατά της ελευθερίας τους! Συνέχισαν να κάνουν έρωτα δίχως να έχουν το νου τους στον θάνατο ή φλερτάροντας άγρια μαζί του, την ανευθυνότητά τους την ανήγαγαν σε ύψιστη πολιτική πράξη, εκστασιάζονταν διαδηλώνοντας και ουρλιάζοντας την άρνησή τους να υποταχθούν σε αυτό που θεωρούσαν ως έναν άλλο τρόπο φακελώματος από το κράτος, διχάζοντας την κοινωνία, μπερδεύοντας τον κόσμο, απομακρύνοντάς τον από την αλήθεια. Και μετά πέθαιναν.

Συνειρμικά δεν μπορεί να μην κάνει ένας υγιής νους τη σύγκριση με το σήμερα και τους αρνητές του εμβολίου και του εμβολιασμού ως πράξη ηθικής αλληλεγγύης: το κάνω, εμβολιάζομαι, όχι μόνο για να προστατέψω τον εαυτό μου αλλά για να προστατέψω κι εσένα...

Ο κόσμος μας έχει για μία ακόμη φορά στην ιστορία, διχαστεί. Κήνσορες και θεράποντες ξεφύτρωσαν μέσα σε μία νύχτα, τα στρατόπεδα δημιουργήθηκαν, οι ακτιβιστές έλαβαν θέσεις μάχης.

Νοιαζόμαστε για την ανεξαρτησία μας. Δεν είμαστε σκυλιά που τα σέρνουν από το λουρί.

Κι αναρωτιέμαι. Ο κόσμος αντιδρά για χάρη της ίδιας της αντίδρασης, τελικά; Αντιδρά για να μην ενσωματωθεί, να μην ομογενοποιηθεί, να μην αφομοιωθεί; Αντιδρά για να διατηρήσει την ανεξαρτησία/ελευθερία του; Ή μήπως, όλα γίνονται για τη διατήρηση και μόνο, ενστικτωδώς (και βλακωδώς κάποιες φορές) του δίπολου "άσπρο-μαύρο" για την έξαψη, την ηδονή, τη χαρά να διαφέρει κανείς από ένα σύνολο που θεωρεί ότι είναι το κατεστημένο; Κι αυτό, από μόνο του είναι μία έντονη πολιτική πράξη αντίστασης, ακόμα κι όταν είναι αμφιβόλου ηθικής ή/και λογικής, ακόμα κι όταν οδηγεί μονάχα σε αδιέξοδα...

Τελικά, δεν ξέρω αν κλείνουν ποτέ οι λογαριασμοί μας με το παρελθόν ή αν, απλώς, η ιστορία τραγικά επαναλαμβάνεται.

Υπάρχουν όμως πολλοί τρόποι πίστης για να είσαι προδότης και τρόποι πολύ προδοτικοί για να μένεις πιστός.

* 38 χρόνια μετά, οι νεκροί από τον HIV/AIDS υπολογίζονται σε 32 εκατομμύρια. Οι θεραπείες είναι υπό συνεχή βελτίωση, ο ιός δεν σκοτώνει, ωστόσο πολλοί είναι εκείνοι που επιλέγουν το σεξ χωρίς προφυλάξεις. Η νέα πραγματικότητα, η ζωή μετά τον ιό, δημιούργησε νέες "κινηματικές" ομάδες όπως αυτή των bug chasers (άτομα που θέλουν να κολλήσουν τον ιό για να ζουν με τα επιδόματα που δίνει το κράτος ή για οποιονδήποτε άλλο δικό τους λόγο) και των gift givers (τα άτομα που, κατόπιν συμφωνίας με τον δέκτη, μεταδίδουν τον ιό), ενώ πάντα υπάρχει η πράξη αντίστασης των barebackers, των ατόμων που επιμένουν πως το σεξ είναι απόλαυση μόνο δίχως τη χρήση προφυλακτικού. Ό,τι κι αν επιλέγετε στη ζωή σας, ναι, είναι δικαίωμά σας, μα σας παρακαλώ πολύ να προσέχετε!...

** Χρησιμοποιώ λέξεις βαριές στο άρθρο, λέξεις που κάποιοι από εσάς θα θεωρήσετε υβριστικές. Συγχωρέστε με, αλλά το ίδιο κάνει και ο συγγραφέας στο βιβλίο. Θέλησα να ακολουθήσω τη ροή, χωρίς να θέλω να σας προσβάλω.

*** Τα αποσπάσματα που χρησιμοποιώ, είναι από το βιβλίο.

Διαβάστε Περισσότερα

3 βιβλία για τον (ομόφυλο) Έρωτα σε συνθήκες πολέμου

Ο έρωτας σε συνθήκες μάχης…

Είμαστε όλοι κάπως μουδιασμένοι από τις εξελίξεις, η άνοιξη μπαίνει εποχιακά μα θαρρώ πως η ψυχή μας παλεύει με χειμώνες. Όσο μακριά κι αν ξεκινά ένας πόλεμος, πάντα θα μας αγγίζει, θα φέρνει μνήμες που στον καθένα από εμάς, ίσως με διαφορετικό τρόπο μα πάντα ανεξίτηλα, έχουν περάσει στο DNA μας. Ξυπνά ο φόβος κι η ανάγκη για επιβίωση γίνεται επιτακτικότερη. Κι ο έρωτας; Θ’ αναρωτιέστε… Επιβιώνουν οι δύσκολοι έρωτες, ομόφυλων ζευγαριών, σε καιρούς πολεμικούς;

Η αγάπη πάντα θα βρίσκει τον τρόπο, κάτω από τις δυσκολότερες συνθήκες, ν’ ανθίσει και ν' αναπτυχθεί. Είναι το ελπιδοφόρο ανθάκι της αμυγδαλιάς που αψηφώντας τον χειμώνα επιβιώνει…

Γι’ αυτό σήμερα διάλεξα να σας μιλήσω για τρία βιβλία που μιλούν για την αγάπη και τον (ομόφυλο) έρωτα στις δυσκολότερες των συνθηκών που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος. Για την αγάπη που έγινε η κινητήριος δύναμη ώστε να επιβιώσουν κάποιοι εντός των στρατοπέδων συγκέντρωσης του Χίτλερ, και για τον έρωτα που χαρακτηρίζεται παράνομος ακόμη και σήμερα σε κάποια μέρη του κόσμου όπου καταδικάζονται και θανατώνονται άνθρωποι εξαιτίας του.

Οι άντρες με το ροζ τρίγωνο, του Χάντς Χέγκερ (Εκδόσεις Μαύρη Λίστα, μετάφραση Ρίτσα Δεκαβάλλα) είναι ένα βιβλίο που, όπως λέει και στον υπότιτλο, μας δίνει την μαρτυρία ενός ομοφυλόφιλου από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης (1939-1945). Γνωρίζετε, φαντάζομαι, πως οι ομοφυλόφιλοι ανήκουν στα θύματα που διώχθηκαν και αφανίστηκαν με την ίδια μανία όπως οι εβραίοι, οι Σίντι και οι Ρομά, οι ψυχικά άρρωστοι και οι διανοητικά καθυστερημένοι. Οι «γιατροί» των στρατοπέδων συγκέντρωσης έκαναν πάνω τους φρικτά πειράματα, υπέστησαν ανελέητους βασανισμούς κι εξευτελισμούς ώσπου θανατώθηκαν. Ελάχιστες μαρτυρίες έχουμε ανθρώπων που φόρεσαν το ροζ τρίγωνο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, επειδή ελάχιστοι επέζησαν. Μα ακόμα και όσοι τα κατάφεραν να επιβιώσουν, συνέχισαν να διώκονται και μετά τη λήξη του πολέμου από το καθεστώς… Το βιβλίο κάνει αναφορά μεταξύ άλλων σε σχέσεις που πήγασαν σε συνθήκες απάνθρωπες από το ένστικτο επιβίωσης, σε έρωτες που αναπτύχθηκαν μεταξύ κρατουμένων και έγιναν η αιτία οι άνθρωποι αυτοί να μην χάσουν την ανθρωπιά τους, αλλά και σε άλλες, αποκλειστικά σεξουαλικές που είχαν γίνει το «νόμισμα» με το οποίο πλήρωναν ώστε να επιβιώσουν.

Το μυθιστόρημα Μίλενα από την Πράγα, της Μαργκαρέτε Μπούμπερ-Νόϋμαν (Εκδόσεις Κίχλη, μετάφραση Τούλα Σιετή) εμπεριέχει την πρώτη βιογραφία της συγγραφέως, εστιάζοντας στην σχέση βαθιάς αγάπης που αναπτύχθηκε ανάμεσα σε εκείνη και την Μίλενα, μια αγάπη που εμπεριέχεται στη θερμή φιλία που καλλιεργήθηκε μέσα στην σκληρή καθημερινότητα ενός ναζιστικού στρατοπέδου. Στο βιβλίο γίνεται ιδιαίτερη μνεία στις κρατούμενες που είναι μάρτυρες του ιεχωβά, στη νοοτροπία των κομμουνιστριών και στη σεξουαλική ζωή των κρατουμένων γυναικών. Όλες οι σελίδες του βιβλίου έχουν εμποτιστεί με την ιδιαίτερη αγάπη που τρέφει η συγγραφέας για την Μίλενα, μια αγάπη που έγινε η αφορμή για να μείνει ζωντανή στις δυσκολότερες των συνθηκών.

Τέλος, στη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Κατράκη Υλικό Καθαρισμού (Εκδόσεις των συναδέλφων), περιλαμβάνεται η ιστορία πόνου και φρίκης των παρανόμων του Γκρόζνι, πρωτεύουσας της Τσετσενίας, όπου από το 2017 λαμβάνει χώρα η επιχείρηση εθνοκάθαρσης της Τσετσενίας με στόχο τους ομοφυλόφιλους. Εκατοντάδες άνθρωποι έχουν απαχθεί και θανατωθεί (όπως αναφέρει ο συγγραφέας στην υποσημείωση), ενώ λειτουργούν, εν έτη 2022, στρατόπεδα συγκέντρωσης με την ανεκτικότητα (και ίσως και τις ευλογίες) του Κρεμλίνου, όπου οι ομοφυλόφιλοι που συλλαμβάνονται βασανίζονται και θανατώνονται. «Σε 49 χώρες του κόσμου είναι παράνομο να είσαι ομοφυλόφιλος. Σε 10 από αυτές το πληρώνεις με τη ζωή σου. Η Τσετσενία, επισήμως, δεν είναι μία από αυτές» μας αναφέρει η ίδια υποσημείωση…

Σαν σπίθα φωτός μέσα στο πηχτό, βαθύ σκοτάδι, το σύνολο των συγγραφικών δικαιωμάτων από τις πωλήσεις του βιβλίου δίνεται σε αυτοοργανωμένες δομές φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών. Πέραν του διηγήματος που ανέφερα, με τίτλο «Οι παράνομοι του Γκρόζνι», όλες οι ιστορίες που περιλαμβάνονται στη συλλογή είναι γροθιά στο στομάχι της ανθρωπότητας…

[Το άρθρο δημοσιεύθηκε στον ιστοχώρο του βιβλιοπωλείου DIAVAZO που εδρεύει στο Leeds]

Διαβάστε Περισσότερα