Όσα έχω μέσα στο κεφάλι μου (Και μερικά βιβλία που αγαπώ ιδιαίτερα)

 

Πέρασε ο καιρός κι ούτε που το κατάλαβα. Γίνεται δίνη η καθημερινότητα και μας ρουφάει εντός της, είναι τόσα τα μικρά και τα μεγάλα που καλούμαστε καθημερινά να αντιμετωπίσουμε που ξεχνάμε τί είναι αυτό που κάποτε μας πότιζε σταλιά-σταλιά την ευτυχία. Έφτασα στο σημείο να με απασχολεί ανώδυνα το τί θα μαγειρέψω πάλι σήμερα· για τ' άλλα, τα σπουδαία, εκείνα που βομβούν μέσα στο κρανίο μου, ούτε κουβέντα. Σσσσς... Προσοχή μην ξυπνήσουν εκείνα που πονούν, κι έπειτα άντε να τα κοιμίσω πάλι...

Ξεχνώ, μα μαθαίνω να το διαχειρίζομαι. Προχθές γνώρισα τον Παναγιώτη που μου είπε πως και για να ξυθεί βάζει memo πλέον, μην τυχόν και το ξεχάσει. Κάπως έτσι, κι εγώ. Παντού κολλάω post it. Η ζωή μου ένα παζλ από χρωματιστά χαρτάκια γεμάτα σημειώσεις. Πλάκα έχει. Ώσπου να μην έχει πλάκα πια. Το παλεύω όμως, και μπράβο μου. Είμαι περήφανη για μένα και για τον αχταρμά που έχω μέσα στο κεφάλι μου. Κάπου θα καταλήξει κι αυτό, σε καλό μου. Είμαι αισιόδοξη, πώς αλλιώς; Τ' άγρια, τα κρατώ πειθαρχημένα.

Διαβάζω. Γράφω λιγότερο από όσο θα ήθελα, μα όλες μου οι λέξεις γεμίζουν κενά κι αυτό είναι σπουδαίο. Ωφελεί τη δουλειά, βοηθά όμως και το μέσα μου λειτουργώντας κατευναστικά. Διαβάζω όμως καθημερινά, διαβάζω πολύ, η μόνη μου πολυτέλεια πλέον είναι η αγορά βιβλίων. Μα δεν διαβάζω ό,τι πέσει στα χέρια μου, έχω αυστηρά κριτήρια επιλογής. Ξαναδιαβάζω τα ήδη διαβασμένα, επίσης. Ένα από τα βιβλία που ξαναδιάβασα τελευταία είναι και το εικονιζόμενο, "Ο Ιδιωτικός βίος του Μάξουελ Σιμ", του Κόου. Το διάβασα όσο περίμενα να κυκλοφορήσει το νέο του βιβλίο γιατί αγαπώ τη γραφή του Κόου φανατικά, έχω όλα του τα βιβλία. 

Απέκτησα κι έναν νέο έρωτα: τη γραφή της Βασιλικής Ηλιοπούλου. Μετά Το Αθώο, που ήταν η πρώτη επαφή μου μαζί της, πήρα (και διάβασα, εννοείται) όλα της τα βιβλία (εκτός από ένα, νομίζω, που ήταν εξαντλημένο).

Χρειάζομαι νέες βιβλιοθήκες, δεν υπάρχει πια χώρος. Μα πρώτα θα μετακομίσω, οπότε ψιθυρίζω στα βιβλία μου να κάνουν λίγη ακόμα υπομονή. Μιλάτε κι εσείς στα βιβλία σας; Εγώ τους μιλάω, κλαίω μπροστά τους, δεν ντρέπομαι, γελάμε μαζί δυνατά, ανταλλάσσουμε απόψεις, γεννοβολάμε ιδέες. 

μου έρχονται κάθε λογής ιδέες από κάθε λογής πηγές, και όταν αρχίζω να τις συνδυάζω, τότε βγαίνουν και άλλα πράγματα. Άνθρωποι, για να είμαι ακριβής. Χαρακτήρες. (Από το μυθιστόρημα του Κόου "Ο Ιδιωτικός βίος του Μάξουελ Σιμ")

Δεν μένει πολύ ακόμα πάντως για να τελειώσω το τρίτο μου μυθιστόρημα. Είναι που ένας χαρακτήρας με παιδεύει ιδιαίτερα, είναι κρυψίνους, αλλά εγώ θα τον ξεγυμνώσω. Τώρα, που ακόμα η ατμόσφαιρα διατηρεί την πρωινή δροσιά της, προτού πιάσουν οι ζέστες και το Χασιμότο μου αρχίσει πάλι να μου δωρίζει φλεγμονές και να ζητάει θάλασσες και μπάνια για να καλμάρει...

Οφείλω να παραδεχτώ ότι τώρα που σας γράφω σκέφτομαι τη χελιδόνα που έξω από την πόρτα μου, στην στιβαρή φωλιά που περίτεχνα έχτισε με τη συντροφιά της, γεννάει τα αυγά της. Σκέφτομαι και τον αδερφό μου που αρνείται να πάει στον γιατρό για το πονεμένο πόδι του. Νά, μόλις πέρασε κι η εικόνα των παιδιών μου μέσα στο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου. Κι η φασολάδα που στην κατσαρόλα μαγειρεύεται. Κι η μάνα μου, που όσο πάει και το χάνει πιότερα από μένα... Και μία φράση από το βιβλίο του Μιχάλη Αλμπάτη "Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους", στην παρουσίαση του οποίου γνώρισα επιτέλους τον αγαπημένο Παναγιώτη:

Και πες της ακόμα πως τους ανθρώπους πρέπει να τους αγαπά κιανείς όσο είναι ζωντανοί, γιατί, άμα ποθάνουνε, δεν έχουν ανάγκη ούτε από γλυκόλογα ούτε από αγάπες.

Λοιπόν, σας αγαπάω! Να προσέχετε...

Διαβάστε Περισσότερα

Ποιος είναι ο Χρήστος Ρούσσος; - Ένα νέο ντοκιμαντέρ για τη ζωή του, από τον Κώστα Πάρη

Λίγα λόγια για την μοιραία βραδιά...

 Ήταν το βράδυ της Τρίτης, 7 του Απρίλη του 1976 όταν ο 19χρονος τότε ναύτης Χρήστος Ρούσσος δολοφόνησε με μαχαίρι τον άντρα που αγαπούσε επειδή τον πίεζε (όπως υποστηρίχτηκε στο δικαστήριο) να βγει στην πορνεία. Ο Ρούσσος συνελήφθη και οι εφημερίδες έγραψαν για το "έγκλημα πάθους" χρησιμοποιώντας λάβρους χαρακτηρισμούς κατά του ομόφυλου ζευγαριού. Η συντηρητική κοινωνία σοκαρισμένη αρνήθηκε για μία ακόμη φορά να αποδεχτεί την πραγματικότητα, πως δύνανται δηλαδή να δημιουργηθούν σχέσεις αγάπης, στοργής, αλλά και πάθους -μοιραίου, στην προκειμένη- και ανάμεσα σε άτομα του ιδίου φύλου.

 Έξι μήνες αργότερα, το Διαρκές Ναυτοδικείο Πειραιά  έκρινε τον κατηγορούμενο νέο ένοχο δίχως κανένα ελαφρυντικό καταδικάζοντάς τον σε ισόβια κάθειρξη. Η ιστορία του, σημάδεψε μία εποχή και ταυτίστηκε με την ιστορία των διεκδικήσεων της Ομοφυλοφιλικής Κοινότητας στην Ελλάδα -ήταν η εποχή που ιδρύθηκε το ΑΚΟΕ (Απελευθερωτικό Κίνημα Ομοφυλοφίλων Ελλάδος) και εκδόθηκε το περιοδικό ΑΜΦΙ.

Η ταινία και το βιβλίο

Η ταινία "Άγγελος" του Γιώργου Κατακουζηνού είχε για θέμα της τη δολοφονία του Α.Π. από τον Χρήστο Ρούσσο. Αν και προκάλεσε μία σειρά αντιδράσεων πριν ακόμα γυριστεί, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του 1982, απέσπασε τα βραβεία καλύτερης ταινίας, σεναρίου και πρώτου ανδρικού ρόλου για τον Μιχάλη Μανιάτη. 

Ο Χρήστος Ρούσσος, στο βιβλίο του "Εγώ ο Άγγελος που σκότωσα τον εραστή μου..." (που κυκλοφόρησε το 1987 από τις Εκδόσεις Οδυσσέας) αναφέρει στον Πρόλογο: 

Την αυτοβιογραφία μου την έγραψα το ΄81, μόνο και μόνο για να περνώ την ώρα μου, αλλά και για εκτόνωση. Η πρώτη σκέψη για την έκδοσή της δημιουργήθηκε μετά την προβολή της ταινίας  Άγγελος, γιατί στην ταινία αυτή, η οικογενειακή και προσωπική μου ιστορία ήταν προκλητικά παραποιημένες. Ήθελα τέλος πάντων να πω εγώ πώς ήταν η πραγματικότητα. Διαφώνησα τότε, για ασήμαντους λόγους, με τον εκδοτικό και η έκδοση αναβλήθηκε. Αν με την ταινία είχα ένα λόγο να βγάλω αυτό το βιβλίο, με τις εξελίξεις που ακολούθησαν γύρω από την υπόθεσή μου το χειμώνα του ΄87, θεώρησα πλέον ότι έπρεπε να γίνει γνωστή η αλήθεια, τα πραγματικά γεγονότα, ώστε να μην αυθαιρετεί κανείς όταν αναφέρεται στην υπόθεσή μου, αλλά και για να μη μείνουν όσοι είδαν την ταινία κι όσοι ενδιαφέρθηκαν για μένα, με την εντύπωση της παραποιημένης ιστορίας μου.

Τα γεγονότα του ΄87 στα οποία αναφέρεται στο βιβλίο του ο Χρήστος Ρούσσος και τα οποία συντάραξαν τότε το πανελλήνιο είναι, εν συντομία, τα εξής:  Ο καταδικασμένος σε ισόβια Χρήστος Ρούσσος, ήδη δεκατέσσερα χρόνια έγκλειστος, συμμετέχοντας και ο ίδιος στις εξεγέρσεις των κρατουμένων που κατηγορούσαν τα σωφρονιστικά ιδρύματα για απάνθρωπες συνθήκες και για βασανισμούς, κήρυξε απεργία πείνας με σκοπό να πετύχει την επανεξέταση  της δίκης του και την αναγνώριση ελαφρυντικών. Ο τότε πρόεδρος της δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης απέρριψε  το αίτημα για επανεξέταση της πρώτης δίκης του και ο απεργός οδηγήθηκε στα πρόθυρα του θανάτου. Τότε, δημοσιογράφοι ξεκίνησαν μία πύρινη, υποστηρικτική αρθρογραφία, διανοούμενοι και στελέχη της Αριστεράς για συμπαράσταση κάνουν απεργία πείνας στα Προπύλαια και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ πιάνεται εξαπίνης. Ένα πολιτικό θρίλερ εξελίσσεται, η κυβέρνηση κινδυνεύει να πέσει και η κοινή γνώμη παρακολουθεί αποσβολωμένη τις εξελίξεις.  Η απονομή χάριτος έρχεται εντέλει από τον επόμενο πρόεδρο της δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Εκείνο το πρώτο βιβλίο όμως, ακολούθησαν και άλλα. Ο Χρήστος Ρούσσος σε συνέντευξή του στον συγγραφέα  Νίκο Λέκκα που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο Φτερά Χήνας τον Οκτώβριο του 2015(μπορείτε να τη διαβάσετε ΕΔΩ στο σύνολό της) μιλάει για τη συγγραφή, λέγοντας:

Συγγραφέας δεν μπορώ να πω πώς είμαι, με την έννοια αυτή που έχουμε στο μυαλό μας ότι η συγγραφή γίνετε από πνευματικούς και πολύ μορφωμένους ανθρώπους και είναι και το μέσον βιοπορισμού τους. Καταπιάστηκα με το γράψιμο από ζωτική ανάγκη. Για τα βασανιστήρια που γίνονταν εις βάρος των κρατουμένων και δεν μπορούσα να τα καταγγείλω και δεν μπορούσα να φωνάξω στους βασανιστές, γιατί αν το έκανα θα με σκότωναν στο ξύλο, το έγραφα κρυφά σε χαρτοπετσέτες για να εκτονωθώ να αποσυμφορήσω την αγανάκτηση μου. Το γράψιμο ήταν για μένα διέξοδος σε αδιέξοδα, ήταν άμυνα, κάθε φορά και για διαφορετικούς λόγους. Ποτέ μα ποτέ δεν σκέφτηκα να γράψω κάτι για να κονομήσω μια πεντάρα. Τώρα αν υπάρχει η δεν υπάρχει παράδοση στο μυθιστόρημα στην Ελλάδα δεν είναι κάτι που με απασχόλησε, γιατί σου είπα, δεν έγραψα ποτέ κάτι με το σκεπτικό του κέρδους. Οπότε το μυθιστόρημα που έγραψα δεν θεωρώ πως είναι κάποιο τόλμημα στο λογοτεχνικό γίγνεσθαι. Με στο μυαλό μου είχα το στόρι το θεωρούσα πολύ τρυφερό και σε μια περίοδο που δεν είχα άλλες ασχολίες αντί να χαζολογάω και να περνά ο χρόνος χωρείς να κάνω κάτι, ασχολήθηκα με το «Μονοκατοικία με κήπο». Δεν ήταν λοιπόν κάποιο συγγραφικό τόλμημα ούτε ένας πειραματισμός ήταν απλά μια ανάγκη να γεμίσω κάποιο χρονικό διάστημα με κάποια δραστηριότητα. Μπορεί να μην ξαναγράψω ποτέ τίποτα. Μπορεί όμως να προκύψουν θέματα που να μου δημιουργήσουν την ανάγκη να ξαναγράψω κάτι, αλλά αυτό δεν το ξέρω.

Το σύνολο του συγγραφικού του έργου αποτελείται πλέον από επτά βιβλία, διαφόρων κατηγοριών. 

Το ντοκιμαντέρ του Κώστα Πάρη

Πέρασαν σαράντα επτά χρόνια κι ο Χρήστος Ρούσσος μιλάει και πάλι για εκείνο το έγκλημα που άλλαξε τη ζωή του και συγκλόνισε το Πανελλήνιο. 

• Πώς βίωσε την κοινωνική κατακραυγή;
• Ποιοι ήταν οι λόγοι, με πάσα ειλικρίνεια, που τον οδήγησαν στο έγκλημα;
• Ποια είναι η άποψή του, τόσα χρόνια μετά, για την ταινία "Άγγελος";
• Υπήρξαν νέοι έρωτες, και μάλιστα όσο ήταν ακόμα έγκλειστος στα ιδρύματα κράτησης;

Γι' αυτά μα και για άλλα πολλά, που ίσως να ακουστούν δημόσια για πρώτη φορά, μίλησε ο Χρήστος Ρούσσος στο ντοκιμαντέρ του Κώστα Πάρη "Ήσαν και οι δύο ανώμαλοι" - ο τίτλος έχει παρθεί, βεβαίως, από πρωτοσέλιδο της εποχής...- που θα προβληθεί την Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2023 στις 7μμ, στον Πολυχώρο HGW std. ( περισσότερα για την οργάνωση θα βρείτε ΕΔΩ ) Μαυρομιχάλη 138, στην Αθήνα (τηλ. 6982387394)

Στην εκδήλωση θα παρευρεθεί και ο συγγραφέας Χρήστος Ρούσσος και βέβαια ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ Κώστας Πάρης. 

Διαβάστε Περισσότερα

Νιάου, Μπενίτο Πέρεθ Γκαλντός

 

Από το οπισθόφυλλο:

Καυστική σάτιρα της γραφειοκρατικής ζωής της Μαδρίτης των τελών του 19ου αιώνα, το Νιάου είναι ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα του μεγάλου Ισπανού συγγραφέα Μπενίτο Πέρεθ Γκαλντός. Η διαφθορά και η αυθαιρεσία, η απληστία και η ηθική αποχαλίνωση, η υποκρισία και η ιδιοτέλεια, θίγονται με λεπτομερή και γλαφυρό τρόπο με κεντρικό άξονα την ιστορία ενός δημοσίου υπαλλήλου που χάνει τη δουλειά του. Το Νιάου είναι ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα του ισπανικού ρεαλισμού, ένα κομμάτι της Ισπανίας, όπως έλεγε ο συγγραφέας, η ψυχολογική ανατομία ενός ανθρώπου και μιας κοινωνίας, ένα έργο τόσο επίκαιρο και οικουμενικό που θα μπορούσε να έχει γραφτεί στην εποχή μας και για εμάς.

Σκέψεις, πάνω σε όσα διάβασα:

Η ελευθερία βούλησης δεν είχε καμία απολύτως θέση σ' αυτές τις εμπιστευτικές κουβέντες. Η εξωτερική, ορατή γυναίκα επιδιδόταν ασυναίσθητα σε μια σειρά από ενέργειες όπως οι υπνοβάτες, ενώ η εσωτερική γυναίκα παρέμενε αδέσμευτη, σε απόσταση, έτοιμη να πράξει ωθούμενη από πιο ανθρώπινα συναισθήματα.

Δεν ξέρω για εσάς, δεν ξέρω πώς μεγαλώσατε και τί σας νουθετούσε η δική σας μάνα. Εγώ πάντως πολλά δεν έμαθα από τη δική μου, εκτός από το να κρύβομαι. Ήταν κανόνας στο σπίτι που μεγάλωσα. Έπρεπε να μάθω καλά να κρύβω τί άνθρωπος είμαι, τί άνθρωπος γίνομαι με το πέρασμα των χρόνων από πάνω μου. Η συμβουλή που με συνόδεψε από τις πρώτες μου -ερωτικές- σχέσεις ακόμα, η συμβουλή όχι μόνο της μάνας αλλά και άλλων θηλυκών του κύκλου της, ήταν "ο άντρας να σε ξέρει από τη μέση και κάτω". Έτσι λειτουργούσαν τότε. Έτσι μάθαιναν να υπάρχουν, προφανώς, σε μία ανδροκρατούμενη κοινωνία όπου ο λόγος τους δεν μετρούσε διαφορετικά κι έπρεπε να μάθουν να χειρίζονται και να εκμεταλλεύονται τα θέλγητρά τους, κι εμμέσως να εκμεταλλεύονται τον πόθο των αρσενικών. Κάπως έτσι, με την πονηριά δηλαδή και με τους ενδιάμεσους τρόπους που τους γινόταν βίωμα, μάθαιναν να περνάει το δικό τους: υπογείως.

[...] το να έχεις  έναν τέτοιο σύζυγο ήταν σαν να έχεις μια βεντάλια, μια παραμάνα ή κάποιο άλλο πολύ εύχρηστο και συνάμα αδιάφορο αντικείμενο.

Κι αφού οι μανάδες μας μεγάλωσαν με την προτροπή των δικών τους μανάδων να πάρουν ένα "καλό παιδί για σύζυγο, με καλή δουλειά, που να τις τρέφει και να μην μιλάει πολύ, για να τον κουμαντάρουν εύκολα" (όλες - ή σχεδόν όλες - με αυτόν τον ευγενή πόθο αναθράφηκαν), δημιούργησαν άθελά τους ένα υποείδος αρσενικού: εκείνον τον άντρα που "φέρει το θηλυκό του" ως κορώνα επί κεφαλής, τον άβουλο και υπάκουο κουβαλητή, που τον ήθελαν όμως να παίρνει στο κρεβάτι και τον ρόλο του επιβήτορα αρκεί να μην αγριεύει και να μην βγάζει τις "διαστροφές" του: ίσα-ίσα δηλαδή για την αναπαραγωγική διαδικασία, για να τις κάνει μάνες, ώστε να μην μπορεί να πει ο κόσμος ότι δεν επιτέλεσαν τον ρόλο τους (γιατί αυτό διδάσκονται οι γυναίκες από τα μικράτα τους, ας μην το ξεχνάμε, ότι ο ρόλος τους είναι να φέρνουν στον κόσμο παιδιά, ως αναπαραγωγικές μηχανές).

Πολύ βαρύ φορτίο για έναν άνθρωπο, αν μου επιτρέπετε... Το νόμισμα όμως έχει πάντα δύο όψεις. Κι έτσι, ενώ οι γυναίκες μάθαιναν να μεταχειρίζονται την πονηριά ως μέσω χειρισμού του αρσενικού του σπιτιού τους, εκείνοι (οι άντρες) αναζητούσαν στην αυθεντικότητα ενός άλλου χαρακτήρα αυτό που το θηλυκό τους δεν ήξερε ή δεν ήθελε να τους προσφέρει: τη συντροφικότητα, την ειλικρινή κατανόηση των αναγκών τους, αλλά και την ελεύθερη από συμβάσεις και στερεότυπα ερωτική επαφή. Κοινώς,  ξενοπηδούσαν.

Μέχρι που κάτι άλλαζε εντός του "ασφαλή" πεδίου μίας οικίας, κάτι διατάρασσε την -επισφαλή όσο και εικονική- οικογενειακή γαλήνη. Ένας αναπάντεχος έρωτας; Μία αλλαγή επαγγελματική; Κάτι, τέλος πάντων, που προκαλούσε ρωγμές στο οικοδόμημα, άλλαζε τις συνήθειες κι έφερνε τριγμούς. Όταν, ας πούμε, άλλαζε η επαγγελματική δραστηριότητα ή έπαυε εντελώς (όπως συμβαίνει στο Νιάου), με αποτέλεσμα ο ρόλος του κουβαλητή να πάει στράφι. Ή, όταν μπαφιασμένος ο άντρας από την υποκρισία που επικρατούσε στο σπιτικό του αποφάσιζε πως η ζωή είναι μικρή κι έπρεπε να τη ζήσει χωρίς τους εξαναγκαστικούς συμβιβασμούς και τα πρέπει της κοινωνίας που τον ήθελαν υποζύγιο μίας κατάστασης από την οποία μονάχα νεκρός θα δραπέτευε. Όταν έδινε μία κι έχυνε την καρδάρα με το γάλα που μάζευε χρόνια, δηλαδή, επειδή -το ένιωθε- πως η Πατριαρχεία τον είχε εγκλωβίσει.

Η άλλη πλευρά 

Ίσως σου φανούν περίεργα όσα λέω, ίσως ήδη το φεμινιστικό σου ένστικτο να έχει αρχίσει να με βρίζει, γι' αυτό ας εξηγηθώ καλύτερα: Πάντα υπάρχει και η άλλη πλευρά μίας ιστορίας! Είμαι της άποψης ότι πίσω από έναν βιαστή, κακοποιητή, ανέντιμο άντρα, αλλά και πίσω από κάθε "ευνουχισμένο", καταθλιπτικό, αυτοκαταστροφικό, ανασφαλή, λιγόψυχο άντρα, υπάρχει μία γυναίκα: η μάνα του! Η πηγή... Από όπου πολλά κακά του χαρακτήρα του, των συνήθειών του αλλά και τα ίδια τα πιστεύω και οι παγιωμένες του απόψεις, προέρχονται. Να με συμπαθάτε, αλλά αυτή είναι η άποψή μου. Οι μητέρες, όλων μας οι μητέρες, φέρουν μεγάλο μερίδιο της ευθύνης αυτού που είμαστε. Όλα τα μηνύματα που μας έχουν περάσει μέσα από τη δική τους ζωή, είτε συνειδητά είτε εντελώς ασυνείδητα, μας έγιναν βίωμα, έγιναν το υλικό με τον οποίο χτίσαμε σιγά-σιγά τον τωρινό (κι ίσως και τον μελλοντικό) εαυτό μας.

1888-Σήμερα

Ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει από την εποχή που ο Γκαλντός έγραψε το Νιάου, δυστυχώς, κι αυτό ισχύει οικουμενικά, γι' αυτό και το έργο του είναι διαχρονικό. Σήμερα στάθηκα περισσότερο στις γυναίκες του βιβλίου επειδή όταν πρωτοκυκλοφόρησε το Νιάου στην Ελλάδα (το 2018, από τις εκδόσεις Βακχικόν, σε μετάφραση Τάσου Ψάρρη) ελάχιστα γράφτηκαν γι' αυτό καθώς ο Γκαλντός δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στη χώρα μας παρόλο που θεωρείται ο δεύτερος εθνικός συγγραφέας, μετά τον Θερβάντες, της Ισπανίας. Κι αυτά που γράφτηκαν τότε στάθηκαν περισσότερο στη γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Γκαλντός αναφορικά με τα θηλυκά της ιστορίας του.

Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας κι ας μην αναζητούμε την πολιτική ορθότητα ακυρώνοντας έργα που θεωρούνται κλασικά κι έχουν πάντα κάτι να μας διδάξουν. Αντίθετα θα συμβούλευα όλους εμάς να μάθουμε να κοιτάμε ολόγυρά μας, στρέφοντας την προσοχή μας περισσότερη ώρα στους οικείους μας, στη ζωή που μας ανήκει και στους δικούς μας ανθρώπους. Στον τρόπο που μας μεγάλωσαν. Για να αλλάξει ο κόσμος, για να γίνει δικαιότερος για όλους, πρέπει πρώτα να εντοπίσουμε και να αποκωδικοποιήσουμε το Σφάλμα. Μόνο τότε θα έχουμε τη δυνατότητα να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα. Όλα τα άλλα είναι γιαλατζή επαναστάσεις και λόγια του αέρα που συντηρούν, αν μη τί άλλο, το Κακό (με όποια μορφή κι αν αυτό επιλέγει να ενσωματωθεί).

[...] έτσι μαθαίνουμε όλοι σιγά σιγά να περιφρονούμε το Κράτος και να συντηρούμε μέσα μας τη φλόγα της επανάστασης. Όποιος αξίζει, τρώει σκόνη· όποιος δεν αξίζει, τρώει λουκούμι.

Διαβάστε Περισσότερα

Απολογισμός 2022

 

Πάλι γι' αλλού κινήσαμε κι αλλού η ζωή μας πήγε

Θα έπρεπε αυτή την ανάρτηση να την έχω κάνει μία εβδομάδα πριν. Ήθελα να είμαι πιστή στο ραντεβού μου με το κλείσιμο της χρονιάς, αλλά λέω δε γαμιέται, και που ήμουν πάντα τυπική τί κατάλαβα; Μπας κι αλλάξει λίγο το γούρι. Ούτε γενική καθαριότητα στο σπίτι όπως άλλοτε έκανα, παραμονές των εορτών. Εκεί, να νιώσουμε λίγη μπίχλα μπας και μάθουμε να αναγνωρίζουμε την αξία της καθαρότητας. Συμβολικά το λέω, βέβαια. Είμαι ψυχαναγκαστική κι αλλεργική στη σκόνη.

Και στη γκρίνια έχω αλλεργία. Δεν μπορώ τη γκρίνια. Αν έγραφα τούτο τον απολογισμό μία εβδομάδα πριν θα μου έβγαινε όλη η συσσωρευμένη πικρία κι αυτά που κοροϊδεύω έχω πάψει προ πολλού να τα κάνω. Οπότε, εδώ είμαστε, στο τώρα, στο σήμερα, που μπορεί και να είναι ίδιο με το χτες μα μυρίζει βρε παιδί μου καινούργιο πράμα, μυρίζει φρεσκάδα και καθαριότητα, μωρουδίλα. Τρυφερότητα. Φρέσκια, τρυφερή, ανθρώπινη σάρκα. Για χάδια και για γρατζούνισμα. Ωιμέ!

Δεν λέω, καλό ήταν το ΄22 κι ας γαμήθηκε το σύμπαν. Θα μπορούσε να ήταν και χειρότερο. Πάντα κοιτάω τα χειρότερα και λέω πάλι καλά, ευτυχώς που δεν πάθαμε και τίποτα. Κι ας έχουμε περάσει τα πάνδεινα, όχι, σκέψου το αυτό, πάντα θα υπάρχουν και χειρότερα. Ευελπιστώ το ΄23 να φερθεί καλύτερα. Οι πολλές μαγκές κομμένες φιλαράκι, αλλού αυτά, του λέω. Πες το κι εσύ, έτσι για να του πάρουμε τον αέρα τώρα που είναι ακόμα μικρό, τώρα που είναι αρχή, μετά που θα μας καβαλήσει θα είναι αργά, το παιχνίδι το έχουμε χαμένο από χέρι. Τα μικρά παιδιά και τα ζώα είναι όπως τα μάθεις· ισχύει και για τους νιογέννητους χρόνους, αυτό. 

Τη χρονιά που μας πέρασε ήμουν ακόμη αθώα. Πίστευα σε όλους τους ανθρώπους, έδειχνα εμπιστοσύνη σε κουβέντες, ξεθάρρευα με υποσχέσεις, έκανα σχέδια και όνειρα. Ύστερα έμαθα να κάνω μακροβούτια. Από πολύ ψηλά. Να μελανιάζω, να κλαίω, ν' αποδέχομαι. Ν' αποδέχομαι: πως όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι. Πως όλες οι κουβέντες δεν είναι καθαρές. Πως όλες οι υποσχέσεις δεν έχουν αντίκρισμα. Πως όλες οι εν-δυνάμει-πολλά-υποσχόμενες-συνεργασίες δεν θα ευοδωθούν. Πως όλοι δεν μιλούν με ειλικρίνεια και όλοι δεν λένε αυτό που στ' αλήθεια πιστεύουν. 

Έμαθα πολλά τη χρονιά που μας πέρασε. Όχι αναίμακτα ούτε ανεμπόδιστα, τα έμαθα. Όμως πήρα τα μαθήματά μου, έδωσα κι εξετάσεις, αποφοίτησα με άριστα. Άλλη μία χρονιά που νίκησα. Νίκησα!...

Το πιο υπέροχο πράγμα που μου συνέβη παραμένει, βεβαίως, η έκδοση του μυθιστορήματός μου "Θύματα" από τις εκδόσεις Βακχικόν. Το δεύτερο βιβλίο μου έφυγε από το μυαλό και την καρδιά μου, έφυγε από τα χέρια μου, σαν το παιδί που αφήνει για πρώτη φορά το σπιτικό του και βρήκε εσένα, τον αναγνώστη του. Αυτή ήταν η μεγάλη μου ευτυχία, κι ό,τι άλλο συνέβη δεν μπόρεσε να την επισκιάσει. Ακόμα και τα θέματα υγείας μου, το Χασιμότο που αποφάσισε να με χτυπήσει αλύπητα για πέντε ολόκληρους μήνες και η Άνοιά μου που επιδεινώθηκε (μάλλον βοήθησε σε αυτό το Χασιμότο) δεν τα κατάφεραν να με κάνουν να χάσω τον δρόμο μου, ούτε την αισιοδοξία μου. Θα το παλεύω όσο μπορώ, επειδή γράφω. Και θα γράφω όσο μπορώ, επειδή το παλεύω! Έτσι ωραία κι απλά τα έχω εγώ τακτοποιημένα μέσα μου. Για να τα διαχειρίζομαι.

Η ευφορία της Ύπαρξης θα συνοδεύει πάντα το παρόν μου. Και το παρόν θα συνορεύει πάντα με τη λαχτάρα του αγνώστου, του Αύριο που θα είναι πάντα αύριο... Ας μην πενθούμε για όσα έγιναν, λέω λοιπόν. Να λυπόμαστε μόνο για όσα μπορούσαμε να πράξουμε και δεν το κάναμε από φόβο. Κι ας δώσουμε την υπόσχεση αυτή τη νέα χρονιά να είμαστε λίγο πιο ευγενικοί απέναντι στον Εαυτό μας· ας είμαστε λίγο περισσότερο ο Εαυτός μας· ας είμαστε, επιτέλους, ο Εαυτός μας. Τίποτε άλλο δεν έχει, στ' αλήθεια, τόση σημασία όσο αυτό. Για να μην πηγαίνει η ζωή μας χαμένη.

Καλή, δημιουργική Χρονιά σας εύχομαι. Σε όλα τα πεδία της ζωής σας!

Με αγάπη,

Λία

Διαβάστε Περισσότερα

Δρω Ποιητικά: Ένα -πολύ προσωπικό- αφιέρωμα σε Ποιητικές Συλλογές που αγάπησα το 2022

 Όταν είμαι γονατιστός/ με τα δυο χέρια πίσω απ' το κεφάλι/ αλλάζει η εποχή στο δωμάτιό μου/ εντοπίζει τη θέση όπου δεν βρίσκομαι πια [Σήμερα μου φτάνει το χώμα, Γιώργος Αλισάνογλου, Κυψέλες, Κίχλη]

Η ώρα είναι 5:09πμ κι είμαι από τις τρεις πάλι στο πόδι. Υποτίθεται πως ξύπνησα με την έγνοια "να γράψω ώρες" στο Ασύγχρονο μάθημα ενός σεμιναρίου που (ευτυχώς) φτάνει στο τέλος του μαζί με τον Χρόνο, ασθμαίνοντας. Γράφω και ώρες. Περισσότερο όμως περιδιαβαίνω στο ίντερνετ για να περνούν αυτές οι έρημες, μαύρες ώρες. Να περάσει η νύχτα, να ξημερώσει. Πίνω καφέ. Τον πίνω και με πίνει που λένε, δεν τον απολαμβάνω γιατί με τον καφέ θέλω τσιγάρο και δεν μπορώ να καπνίσω μέσα, αλλά δεν θέλω και να βγω στο μπαλκόνι γιατί κρυώνω, άλλαξε πάλι ο καιρός.

Είναι Κυριακή μα ο Α. δουλεύει και σήμερα, σε λίγο θα κάνω παύση σκέψεων κι εργασιών για να τον ξυπνήσω. Όλες οι μέρες μοιάζουν τρομακτικά ίδιες όταν δουλεύει τις Κυριακές· ή, μήπως, είναι όντως ίδιες; Όμοιες σαν μονοζυγωτικά δίδυμα, τρομακτικές σαν σιαμαία...

ας μιλήσουμε για τη ζωή/ που θέλουμε να ζήσουμε/ όχι τη ζωή που ζούμε [Θρύψαλα, Ευά Παπαδάκης, μερακλίνα κουκιμπιμπέρισσα ομπλαντί, Στιγμός]

Έχω κανένα μισάωρο -ίσως και παραπάνω- που πάω από ανάρτηση σε ανάρτηση στο blog του Sraosha. Εκεί όταν μπεις δεν ξεφεύγεις εύκολα, το έχω παρατηρήσει. Λειτουργεί σαν υπαρξιακός λαβύρινθος, σε πάει από το ένα κομμάτι της ζωής σου στο άλλο, αλώβητος σπάνια αποχωρείς. 

Στο κεφάλι μου μέσα αντηχούσε όταν κοιμόμουν ένα τσέλο. Τώρα, πολλά. Συγκεκριμένα στ' αυτιά μου σφηνωμένα ακουστικά εκπέμπουν το Allegro στο Κοντσέρτο για Τσέλο σε B Minor, του Vivaldi. Αγαπώ τον Vivaldi. Ο δικός μου παράδεισος ξέρω καλά πως βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε Τσέλο και βιολιά και τον Ραχμάνινοφ στο πιάνο...

Έχω μέσα μου/ ένα αχαρτογράφητο νησί/ γεμάτο αιχμές/ κι απόκρημνους μονόδρομους [Το νησί, Γιάννης Ζαραμπούκας, Οι άνθρωποι στις κορνίζες, εκδόσεις Συρτάρι]

Η φάση ξέρεις ποια είναι; Όταν παρακολουθείς ένα blog από τόσο παλιά (ξεκίνησε το 2005 ο Sraosha, γι' αυτόν μιλάω ακόμη) κι αναδρομείς περιδιαβάζοντας παλαιότερες αναρτήσεις (γιατί έχει αυτή την, σπουδαία κατά τη γνώμη μου, τάση να σε πηγαίνει από τη μία ανάρτηση στην άλλη σε βάθος χρόνου), διαπιστώνεις με λύπη και τρόμο ότι σε τούτη τη χώρα ΔΕΝ αλλάζει τίποτα όσα γαμημένα χρόνια κι αν περάσουν. Οι μαλάκες παραμένουν μαλάκες, οι ψωνισμένοι το ίδιο, οι γλείφτες το πολύ-πολύ να το έχουν ρίξει στους τεμενάδες επειδή ξέμειναν -προσωρινά- από σάλιο, οι κακοί κι αν προσποιούνται για κάποιο χρονικό διάστημα τους καλούς παραμένουν κακοί, ενσυναίσθηση μηδέν εις το πηλίκο, οι κάθε λογής ετεροπροσδιορισμοί συνεχίζουν να ενοχλούν και η ζωή συνεχίζεται κάτω από τον νεφελοσκεπή για σήμερα ουρανό μας και την έγνοια του "τι θα πει ο κόσμος" στο μεγάλο μας χωριό.

Η λοβοτομή έχει πολλές όψεις./ Ίσως η πιο αποτελεσματική να είναι η αυταπάτη του στόχου [Λοβοτομής Εγκώμιον, Ειρήνη Παραδεισανού, Παιδικές Παλάμες, Βακχικόν]

Σκεφτόμουν να γράψω "Ζω Ποιητικά" στον τίτλο αλλά πρώτα πήγα να ρίξω νερό στη μούρη μου στο μπάνιο για ν' ανοίξει το μάτι μου και αναπόφευκτα ήρθα σ' επαφή με τον εαυτό μου στον καθρέφτη που γέλαγε. "Τότε, Δρω θα γράψω", του λέω κατάμουτρα κι αποφασιστικά καθώς τον έτριβα με την πετσέτα προσώπου (η μάνα κάποτε αποκαλούσε  τις πετσέτες προσώπου πισκίρια, αργότερα η μνήμη της λέξης κάπως της διέφυγε), κι εκείνος -ο επικριτικός εαυτός μου, ντε- παραδόξως συμφώνησε, με το βλέμμα του αναπόφευκτου ν' αγγίζει για λίγο τη μούχλα στο ταβάνι (τούτο το σπίτι τρίβεται, λιώνει, καταρρέει πάνω μας μέρα με τη μέρα. Υπέρ πάντων όλων, η Υγρασία... -Να θυμηθώ να μετακομίσω.)

Μη διστάσετε ποτέ να δηλώσετε αυτό που είστε./ Παραδεχτείτε τη φτώχια, την πνευματική σας ένδεια,/ τη σύφιλη· ποτέ όμως ότι είστε ποιητής./ θα υποφέρετε αιώνια. [Οι πέντε συμβουλές του Κώστα Καρυωτάκη, Χλόη Κουτσουμπέλη, Η γυμνή μοναξιά του ποιητή Όμικρον, Πόλις]

Έχω πάθει το εξής, για το οποίο ομολογώ ευθαρσώς ότι όσο κι αν έχω ψάξει -γιατί το έχω ψάξει, μην αμφιβάλλεις διόλου γι' αυτό- γιατρειά δεν βρήκα: όταν πονάω, όταν δεν είμαι και πολύ στα καλά μου, μαζί με ένα ντεπόν κουμπώνω και μια ποιητική συλλογή. Ύστερα από λίγο συνέρχομαι. Παιδιόθεν τούτο το χούι, αντιχνούμενα κάποτε από το "Στο περιβόλι κάθε καλοκαίρι/μια φλύαρη χρυσόμυγα βουίζει" του Τίμου Μωραϊτίνη, πέρασα αισίως στο "Μόνο γιατί μ' αγάπησες γεννήθηκα/γι' αυτό η ζωή μου εδόθη" της Πολυδούρη και στο "Εφτά. Σε παίρνει αριστερά" του Καββαδία. Μάλλον, λέω λοιπόν, η φράση που μου ταιριάζει καλύτερα είναι "Δρω Ποιητικά" και όχι "Ζω Ποιητικά", παρόλες τις προσπάθειες που κάνω κατά περιόδους να το φιλοσοφήσω, όπως σε αυτή την ανάρτηση.

το πρωί Σίσυφος από ανάγκη,/ το απόγευμα Σπάρτακος από συνείδηση,/ και από έρωτα το βράδυ Προμηθέας [ΗΜΕΡΑ -σαν όλες τις άλλες, Γιάννης Μ. Λειβαδιάς, Νύχτες Εξορίας]

Προσπαθώ να αποκρυπτογραφήσω τον Κόσμο, τουτέστιν τη ζωή, προτού στερέψει. Δια της Ποιήσεως αυτό, λέω, και δια της ενσυναίσθησης. Σαν να αντιλαμβάνομαι καλύτερα το πώς έχουν τα πράγματα, μέσα από την οπτική των Ποιητών. [ Σημειώνω: η μουσική τώρα στ' αυτιά μου είναι το κοντσέρτο για τσέλο σε D Minor, κι είμαστε στο Allegro non molto. Οι ώρες μου της Ασύγχρονης Τηλεκατάρτισης τελειώνουν, έχω φτάσει στο κεφάλαιο "Σχεδιασμός Μοντέλου Οντοτήτων-Συσχετίσεων", κάτι που έχω διαβάσει άλλες τρεις, τουλάχιστον, φορές μα στο κεφάλι μου μέσα οι Οντότητες παραμένουν πάντα κάτι άλλο από αυτό που θέλουν να παραστήσουν στην Πληροφορική...]

Εν πλω, βυθίστηκε/ Όλα στο κατάστρωμα είναι υποφερτά/ Εκτός αν πάσχεις από ναυτία. [Νουβέλα, Σοφιάνα Παρασκευοπούλου, Ανάταση, Βακχικόν]

Λοιπόν, αυτή η ανάρτηση θα μου βγει μεγάλη· και περισσότερο προσωπική από όσο την σχεδίαζα. Δε βαριέσαι... Ας είναι αυτή ο προάγγελος της Ανασκόπησης του 2022 που θα ανέβει την τελευταία εβδομάδα του χρόνου, όπως κάθε χρόνο. 

Λέω "όπως κάθε χρόνο" και ξεχνάω ότι το blog μου σε αυτή τη μορφή μετράει μόλις δύο χρόνια ύπαρξης. Ξεχνιέμαι, νομίζω πως έχω ακόμη το παλιό, εκείνο που έκλεισα οριστικά (δίχως ν' αποχωρήσω ωστόσο από τον χώρο αμετάκλητα, είναι κι αυτό μία συνήθεια όπως το τσιγάρο) έξι χρόνια πριν, κι ενώ κόντευε να κλείσει τα δεκατρία του χρόνια. Γιατί, τί είναι η ζωή ενός blog, τελικά; Τί είναι η ζωή μας; Ένα κουμπί γυρνά από το On στο Off και τελειώνουν όλα. Δεν θέλει κόπο, τρόπο θέλει. Κι ενίοτε, τσαγανό. Για να πιστεύεις στον εαυτό σου.

Ενδεχομένως, η πιο θλιβερή αυταπάτη/ είναι η επιμονή να πιστεύεις πρόσωπα/ που διαρκώς σε διαψεύδουν. [Αυτεπίγνωσης Επίλογος, Στέργιος Φωτόπουλος, Αυτεπίγνωσης Επίμετρο, Βακχικόν]

Πού είχαμε μείνει; Γιατί χάνω τον ειρμό μου... Λίγο οι σκέψεις, λίγο οι λέξεις, το μάθημα που μηχανικά αποζητά την αποστήθιση (δύο μήνες από τη ζωή μου έχασα, να μην την πάρω στο τέλος την πιστοποίηση; Να αποτύχω στις εξετάσεις; Είναι και τα χρήματα, καλό το δέλεαρ, πόνταρα σε αυτό τη συνέχεια του έργου μου... Το λες και κατάντια αυτό...) Δεν ξέρω αν σου το είπα κι άλλη φορά μα, πρέπει να το καταλάβεις γι' αυτό θα το επαναλάβω: την Ποιητική Ζωή την αντιλαμβάνονται συνήθως μόνο εκείνοι που τη βλέπουν εξ' αποστάσεως. Γιατί αυτοί που τη βιώνουν, αν τους ρωτήσεις, θα σου πουν πως τη βρίσκουν, τουλάχιστον, βασανιστική.

Η φαντασία είναι χρήσιμη/ για ιδιωτική χρήση/ καταρρίπτει τους μύθους./ Με υπέρηχους πόνους/ θρυμματίζω τον καταρράκτη του χρόνου·/ έχω την ηλικία του κόσμου που ονειρεύομαι. [Ο κρότος της άρθρωσης, IV, Ευαγγελία Τάτση, Φυτά Εσωτερικού Χώρου, Βακχικόν]

Ελεύθερη βούληση σου λέει μετά. Ελεύθερη βούληση κι αηδίες! Για να βούλεσαι ελεύθερα (και να βουλεύεσαι, επίσης) πρέπει να έχεις γεμάτες τσέπες, μια ασφάλεια, ένα σπίτι δικό σου για να μείνεις. Όταν με το ζόρι τα βγάζεις πέρα ελευθερία δεν υπάρχει, τί να λέμε τώρα. Πάντα κάτι πεζό μα αναγκαίο θα σου βασανίζει το μυαλό: πώς θα μαζέψω τα λεφτά για το νοίκι; Θα τα βγάλουμε πέρα αυτή την εβδομάδα; -Την εβδομάδα αυτή θα φάμε ό,τι έχει το σπίτι! - Μα, δεν έχει τίποτα! -Κάτι θα βρούμε. Ας κάνουμε και λίγη δίαιτα, παχύναμε. -Είναι που οι υδατάνθρακες παχαίνουν. Όλο μακαρόνια και ρύζι, στουμπώσαμε. Πόσες φορές τον έχω κάνει στη ζωή μου αυτόν τον διάλογο; Ούτε θυμάμαι πια, ευτυχώς. Να και κάτι καλό που φέρνει η φθίνουσα μνήμη... Εισέρχομαι αργά μα σταθερά σε μια ποθητή για χρόνια, προσωπική Νιρβάνα. 

Παιδιά εμείς,/ πώς διάολο τις σηκώναμε/ τέτοιες μεγάλες,/ τέτοιες σπουδαίες πέτρες; [Οχυρώσεις, Μιχάλης Κατράκης, Αποθερισμός, Εκδόσεις Συρτάρι]

Πάντως, ονειρεύομαι ταξίδια κι ας με πιάνει ναυτία στο αυτοκίνητο. Ποιος μπορεί να μου απαγορεύσει τα όνειρα;  Κάποτε, πολύ δικός μου άνθρωπος είχε πει σχολιάζοντας τούτη την ιδιαιτερότητά μου (να ζαλίζομαι δηλαδή στο αυτοκίνητο) πως είναι ψυχολογικό· πως κατά βάθος, σαν τον πατέρα μου κι εγώ, θέλω τη βολή μου, δεν μπορώ τα ταξίδια γιατί με ξεβολεύουν. Τότε σθεναρά το αρνήθηκα, μάλιστα έδειξα θυμωμένη, του την κρατούσα για χρόνια αυτή την κουβέντα. Μα πιο πολύ δεν ήταν τα λόγια που με είχαν πειράξει, ήταν η ματιά που μου έριξε· εκείνο το παγωμένο βλέμμα που υπονοούσε μη αποδοχή, αποστροφή από κάτι μιαρό, σιχαμένο. Αυτό του κράτησα. Κι ακόμα το έχω φυλαγμένο. Το βλέμμα. Κι ας ξέρω μέσα μου πως έλεγε την αλήθεια, δεν μου αρέσει να ξεβολεύομαι, είμαι άνθρωπος της συνήθειας. 

Όχι φίλε μου Pascal!/ δεν φταίει που δεν είμαι/ ικανή να κάτσω στο δωμάτιο ήσυχα/ και μόνη/ φταίει που ο κόσμος γύρω μου/ άρχισε να γυρνά παράδοξα/ την εποχή των οραμάτων [Λευκοί Νάνοι, Κατερίνα Λιάτζουρα, Εκδόσεις Βακχικόν] 

Ξημέρωσε. Μόλις πάει εννιά, να θυμηθώ να πάρω τηλέφωνο τη μάνα μου. 

Διαβάστε Περισσότερα

Βιβλιοπροτάσεις 2022: Επειδή το βιβλίο θα είναι πάντοτε το καλύτερο δώρο

 

Δεν γνωρίζω πόσα βιβλία αδιάβαστα έχει το ράφι σας, έχω όμως όλη την καλή διάθεση να σας προτρέψω να αγοράσετε κι άλλα με αφορμή την εορταστική περίοδο! Επειδή πάντοτε τα βιβλία θα αποτελούν ένα άκρως απολαυστικό και διαχρονικό δώρο, αφού δεν χάνουν ποτέ την αίγλη και τη συναισθηματική τους αξία.

Κι άλλα βιβλία, λοιπόν! Βιβλία που θα γίνουν κινήσεις αγάπης,

βιβλία που θα δωρίσετε στον εαυτό σας επειδή το αξίζετε, στους φίλους που στάθηκαν πλάι σας για μία ακόμη -δύσκολη- χρονιά, βιβλία που θα διαλέξετε με πραγματικό ενδιαφέρον για όλους τους αγαπημένους σας. Σας προτείνω βεβαίως, όπως το συνηθίζω, βιβλία που έχω διαβάσει η ίδια ή έχω αγοράσει επειδή μου τράβηξαν το ενδιαφέρον κι έχω προσθέσει στο ράφι με τις προσεχείς αναγνώσεις.  Για φέτος, αντίθετα με την περσινή χρονιά, επέλεξα στις προτάσεις μου να έχω μόνο έργα Ελλήνων λογοτεχνών, κι αυτό γιατί θεωρώ πως δεν στηρίζουν αρκετά οι αναγνώστες την ποιοτική εγχώρια λογοτεχνία, τη στιγμή που ο τόπος μας μπορεί να περηφανεύεται πως έχει εξαίρετους συγγραφείς.

Ξεκινώ αυτή τη βιβλιοφιλική ανάρτηση με το μυθιστόρημα "Άρρωστος σε ταξίδι" του Παναγιώτη Ευαγγελίδη που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις του Πολύχρωμου Πλανήτη, και είναι η ιστορία μιας παρέας στην Αθήνα την δεκαετία του ενενήντα και οι δοκιμασίες της στον έρωτα, την φιλία, την τέχνη, την αρρώστια και τον θάνατο. Οι νεκροί δεν πεθαίνουν ποτέ αλλά επιστρέφουν στις λέξεις των άλλων, στα όνειρά τους, και συμπλέουν με τους ζωντανούς αλλάζοντας θέση μαζί τους στο τιμόνι των πραγμάτων. 

Μου αρέσουν οι ιστορίες για δυνατές φιλίες και για φιλίες που εξελίσσονται σε έρωτες...

Εσύ, μέχρι πού θα έφτανες για τη φιλία; Ρωτά ο Τόλης Αναγνωστόπουλος στο μυθιστόρημά του "Δρόμος η ζωή ταράτσες τα όνειρά μας" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή. Πρόκειται για ένα road trip -που θυμίζει έντονα την ατμόσφαιρα του Κέρουακ- τριών ανθρώπων με διαφορετικά θέλω αλλά με έναν κοινό σκοπό. Πληγωμένοι, είτε ψυχικά είτε σωματικά, θα στηρίξουν ο ένας τον άλλο για να βρουν όλοι μαζί μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους.

Στη συνέχεια σας προτείνω ένα ταξίδι στη μνήμη, μιας και είναι κάτι που με ταλανίζει τελευταία. Ένας εξηντάχρονος επιστρέφει στον γενέθλιο τόπο για να πουλήσει το εγκαταλειμμένο πατρικό του. Στο ταξίδι της επιστροφής, ανακαλεί επώδυνα γεγονότα της παιδικής του ηλικίας προσπαθώντας να καταλάβει αν οι μνήμες του είναι πραγματικές ή παραποιημένες από μεταγενέστερες ερμηνείες γεγονότων. Αλλά ποια είναι η πραγματική ζωή, αν όχι ό,τι επιβιώνει στη μνήμη μας; Αναρωτιέται η Γεωργία Τάτση στη υπέροχη νουβέλα της που φέρει τον τίτλο "Πίσω από τον ήχο του νερού" και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Βακχικόν.

Ένα βιβλίο που λάτρεψα και άξια πήρε θέση ανάμεσα στ' αγαπημένα μου όλων των εποχών, είναι η συλλογή διηγημάτων της Μελίσσα Στοΐλη "Απ' το μπαλκόνι να φύγεις" που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κίχλη. Δεκαεπτά ιστορίες που διαδραματίζονται όλες στη Θεσσαλονίκη, ιστορίες λοξές μα καθημερινές, όπου οι ήρωες αναμετρώνται με κάθε είδους απώλειες, δοκιμάζουν τις αντοχές τους και συχνά καταποντίζονται· άλλοτε πάλι ψηλαφώντας το παράδοξο και το υπερφυσικό αντιστέκονται προσωρινά, στο τέλος όμως αφήνονται στη μοίρα τους και αποζητούν μια θέση στην αγκάλη της μητέρας Θεσσαλονίκης. Είναι τόσο ωραία η γραφή της!...

Άλλη μία συλλογή διηγημάτων, από την πένα του μετρ του είδους Θεόδωρου Γρηγοριάδη, είναι το βιβλίο που κυκλοφόρησε σχετικά πρόσφατα από τις Εκδόσεις Πατάκη μα ήδη έχει αγαπηθεί πολύ από όσο διαπιστώνω από τους αναγνώστες, κι έχει τον γλυκόπικρο τίτλο "Η νοσταλγία της απώλειας". Όπως ο συγγραφέας επισημαίνει στο οπισθόφυλλο, οι τριάντα μία διηγήσεις είναι αφηγήσεις προσωπικές, ιστορίες φίλων και περαστικών, εξιστορήσεις που φανερώθηκαν μέσα από καταχωνιασμένα σημειωματάρια και το καταστάλαγμα της ζωής.

Για εσάς που, όπως κι εγώ, αγαπάτε το θέατρο, το 2022 κυκλοφόρησαν σε έντυπη μορφή δύο θαυμάσια θεατρικά: Ο Δημήτρης Σούκουλης με το έργο του "Εννέα μήνες στη φορμόλη" (Εκδόσεις Ρώμη), πραγματεύεται με τρόπο άριστο τον έρωτα ανάμεσα σε δύο άντρες, έναν έρωτα που όμως καταλήγει να εκφράζεται μόνο μέσα από την ατομική διάσταση  του κάθε ήρωα, ξεφεύγοντας από την ποθητή συλλογικότητα. Ο συγγραφέας αναλύει αριστουργηματικά στις τρεις πράξεις του έργου του την πολλαπλότητα του Εγώ μέσα στην ατμόσφαιρα ενός ενοικιαζόμενου διαμερίσματος ενός θέρετρου κάποιας επαρχιακής πόλης.

Για τη συνέχεια, Ο Δημοσθένης Παπαδόπουλος βασισμένος στο Μπαλκόνι του Ζενέ, έγραψε το θεατρικό έργο "Η επανάσταση δεν θα γίνει ποτέ" που κυκλοφόρησε σε έντυπη μορφή από τις εκδόσεις Βακχικόν (για το βιβλίο και για την παράσταση είχα μιλήσει και σε αυτή την ανάρτηση). Το έργο είναι βεβαίως μία αλληγορία για τη φύση του ανθρώπου και τον σύγχρονο δυτικό κόσμο, μέσα από την ποιητική γλώσσα και το βρόμικο χιούμορ του Ζαν Ζενέ. Εάν αγαπάτε Ζενέ (ποιος δεν αγαπάει την πένα του Ζενέ, να ομολογήσει πάραυτα!) θα το λατρέψετε, είμαι σίγουρη!

Μία ακόμη πολυαγαπημένη συγγραφέας που με τη γραφή της χρόνια τώρα κερδίζει αναγνώστες- προσωπικά με κέρδισε με το μυθιστόρημά της "Θηριόμορφοι", είναι η Έλενα Μαρούτσου. Το νέο της βιβλίο που ονομάζεται "Το εξιλαστήριο θαύμα" - Μία ιστορία σε πενήντα βαλίτσες, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη. Είναι ένα πολυεστιακό μυθιστόρημα, που παρακολουθεί τον "ξένο" διαδοχικά μέσα από τα τέσσερα μέλη της οικογένειας, προσφέροντάς μας μια σειρά από προβολές πάνω στο αινιγματικό και, μέχρι τέλους, απροσπέλαστο πρόσωπό του. Η οπτική της Μαρούτσου κεκαλυμμένη πίσω από τις ξεχωριστές οπτικές των ηρώων της πάνω στο θέμα του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, είναι αξιοπρόσεκτη. Όπως και ο τρόπος που αποδίδει τις διαφορετικές εκφράσεις του ρατσισμού. 

Η Ούρσουλα Φωσκόλου, κινούμενη στην επικράτεια της επιστημονικής φαντασίας, κρύβει στο κέντρο της νουβέλας της "Ήσυχα να πας", που επίσης κυκλοφορεί από την Κίχλη, την αναζήτηση του εαυτού και της μνήμης, ενώ διερευνά τα ρευστά όρια της ταυτότητας αγγίζοντας συνάμα το μυστήριο του τέλους με την αινιγματική, μαγευτική γραφή της. Μου αρέσει η Φωσκόλου, δεν έχει συνηθισμένη γραφή, είναι για όσους αγαπούν το αλλόκοτο. Άνετα θα την έβαζα στην ίδια κατηγορία με τον Jodorowsky.

Η νουβέλα της Νάσιας Διονυσίου "Τι είναι ένας κάμπος" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις πραγματεύεται σε πρώτο επίπεδο το Ολοκαύτωμα και τις συνθήκες ζωής στα στρατόπεδα κράτησης. Σε παράλληλη ωστόσο πορεία λανθάνουν κι άλλα: Η ένταση των Κυπρίων που σιγοβράζει κάτω από τον αποικιοκρατικό ζυγό κι ο κατοπινός ξεριζωμός από την ίδια την πόλη της Αμμοχώστου. Η εναλλαγή ρόλων -γηγενείς και πρόσφυγες, ριζωμένοι και εκδιωγμένοι, διώκτες και διωκόμενοι- μέσα στην αέναη περιστροφή της ιστορικής συγκυρίας. Η απώλεια του τόπου και του ανήκειν κι η αδυναμία της γλώσσας να την περιγράψει. Η ανθρωπιά ως τελευταίο ανάχωμα μπροστά στον φόβο, την τυφλότητα, το μίσος. Το προτείνω γιατί μου αρέσει η γραφή της Νάσιας Διονυσίου. Μα και γιατί όσα και αν διαβάσουμε για εκείνη τη σκοτεινή εποχή της ανθρωπότητας θα είναι πάντα λίγα...

Ένα βιβλίο που αγαπώ ιδιαίτερα είναι η ακόλουθη βιβλιοπρόταση, κι εφιστώ σε αυτό την προσοχή σας. Φόρος τιμής στις γυναίκες των Βούρλων, του πάτου στην ιεραρχία του πληρωμένου έρωτα για όσους δεν το γνωρίζουν, είναι το "Κάτι να μείνει από μένα" της Τέτης Σώλου που κυκλοφόρησε ξανά (και το αναμέναμε όλα αυτά τα χρόνια ανυπόμονα) σε δεύτερη έκδοση (η πρώτη ήταν το 2017 από τις εκδόσεις Ars Libris) από τις εκδόσεις Περίπλους. Η Τέτη Σώλου γράφει για τα Βούρλα που τότε, το 1875, ήταν ένα τεράστιο δημόσιο μπορντέλο στη Δραπετσώνα, μπορντέλο που είχε δημιουργήσει ο δήμος του Πειραιά. Λειτούργησε επί έξι δεκαετίες υπό την προστασία του κράτους και την περιφρούρηση της αστυνομίας ενώ στον καιρό της Κατοχής μετατράπηκε σε φυλακή και ως φυλακή τελείωσε τη σταδιοδρομία του το 1970 που κατεδαφίστηκε. Εκεί, βρισκόταν συγκεντρωμένες σε χώρο περιφραγμένο με ψηλό μαντρότοιχο και σε πτέρυγες με ομοιόμορφα κελιά σαν να ήταν φυλακισμένες, οι πόρνες που δεν είχαν ούτε όνομα ούτε μέλλον και δεν περνούσαν την πύλη για να βγουν έξω παρά μόνο με ειδική άδεια. Αυτό το βιβλίο είναι η φωνή τους που δεν έβγαινε από τη μάντρα των Βούρλων... Αξίζει να το διαβάσετε.

Τέλος, σας προτείνω δύο βιβλία που μόλις παρέλαβα, οπότε ακόμα δεν έχω διαβάσει αλλά χαίρομαι που η νέα χρονιά θα με βρει με τις σελίδες τους ανοιχτές (να μου θυμίσετε μια μέρα να σας πω για τότε που άλλαζε ο χρόνος κι εγώ δεν φίλησα/χαιρέτησα κανέναν στο σπίτι γιατί δεν ήθελα να χάσω τη συνέχεια της ιστορίας που διάβαζα!) 

Μετά το "Γκρο Πλάνο - Ιστορίες κοντινής εστίασης" η Ευαγγελία Μινάρδου-Αδάμου έρχεται δυναμικά με άλλη μία συλλογή διηγημάτων. Το νέο της έργο ονομάζεται "Αίμα στη φλέβα - Η θάλασσα" και  κυκλοφορεί από τις αγαπημένες Εκδόσεις Βακχικόν, όπως και το πρώτο της. Πρόκειται για μία συλλογή ιστοριών που γίνονται ταξίδι. Ταξίδι στους ωκεανούς, στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής, στις περιπέτειες ανθρώπων καθημερινών που ζουν τα πάθη τους και τις χαρές τους. Πανταχού παρούσα, η θάλασσα. Ασυναγώνιστη πρωταγωνίστρια. Αίμα στη φλέβα. Άλλοτε ζωογόνο κι άλλοτε πικρό. Εξαιρετική η γραφή της συγγραφέως, θα με θυμηθείτε διαβάζοντας τα έργα της.

Ο Αλέξανδρος Καψοκόλης επανέρχεται κι αυτός δύο χρόνια μετά το πρώτο του βιβλίο, το -για πολλούς- προφητικό "Άβατο" με το δεύτερο βιβλίο του που μόλις κυκλοφόρησε επίσης από τις Εκδόσεις Βακχικόν. Ονομάζεται "Τα Βασίλεια" και είναι ένα μυθιστόρημα φαντασίας όπου εντός του συνυπάρχει το παραμύθι και ο εφιάλτης, η ειρήνη και ο πόλεμος, η φθορά, η λήθη, και η δόξα που οδηγεί στην αφθαρσία. Για τους λάτρεις του φανταστικού, ό,τι καλύτερο!

Φυσικά, για να ευλογήσω και λίγο τα γένια μου -ντροπή θα ήταν να μην το κάνω, ε; συμπαθάτε με!- ωραιότατα δώρα μπορούν να γίνουν και τα βιβλία μου. Το "Να μ' αγαπάς" μάλιστα, τείνει να γίνει καλτ δώρο ανάμεσα σε ζευγάρια, ταιριάζει σε όλες τις γιορτές, ενώ δωρίζοντας τα "Θύματα" που μιλούν για την ενδοοικογενειακή βία θα ήταν ένας ωραίος τρόπος να πείτε σε κάποιον που γνωρίζετε πως υποφέρει "εδώ είμαι, σε νοιάζομαι, γνωρίζω πως δεν είσαι καλά, καταλαβαίνω, μίλησέ μου και μαζί θα βρούμε τον τρόπο να ξεφύγεις"... Σας τα προτείνω με αγάπη, λοιπόν.

Νομίζω πως κάλυψα όλα τα γούστα. Μόνο για εσάς που αγαπάτε την ποίηση δεν έγραψα κάποιες προτάσεις. Επίτηδες το έκανα, σας το λέω! Λίγο θα υπομονέψετε και σε λίγες μέρες θα έχω για εσάς εδώ ένα ωραιότατο, χορταστικό αφιέρωμα στις ποιητικές συλλογές που διάβασα μέσα στο ΄22 κι άφησαν το σημαδάκι τους στα μέσα μου.

Θα αναμένω να μου πείτε κι εσείς όμως τη γνώμη σας, εδώ στα σχόλια, όπως και ποια βιβλία αγοράσατε ή θα αγοράσετε για δώρα και ποια θα θέλατε να προσφέρουν σε εσάς. Η συζήτηση για βιβλία δεν τελειώνει ποτέ· ευτυχώς!

Διαβάστε Περισσότερα

Τα υπέροχα πλάσματα ενός Πολύχρωμου πλανήτη - Στήριξη & Απαξιώσεις

 2 του Δεκέμβρη, 2022

Στον Βόλο έβρεχε για μέρες, υγρασία παντού και μία διάθεση εμποτισμένη Χειμώνα δεν με άφηνε να αισθανθώ χαρά. Είχα άγχος, πάντα έχω άγχος όταν βγαίνω από τη ζώνη όπου νιώθω ασφαλής, εντός της ρουτίνας της καθημερινότητας. Είμαι, προσπαθώ να είμαι, ένα καλοκουρδισμένο ρολόι· αλλιώς πιέζομαι, ζορίζομαι, βρίσκομαι έξω από τα νερά μου. Κι όμως. Τούτα τα ξεσπάσματα που με απομακρύνουν από το θανατικό της συνήθειας είναι αυτά που με κρατούν τελικά ζωντανή...

Η Αθήνα μας υποδέχτηκε λουσμένη στο φως. Καλός οιωνός, σκέφτηκα, αναζητώντας τα σημάδια που θα όριζαν μια κάποια συνέχεια. Οι ασάφειες δεν είναι πολύ του γούστου μου, βλέπεις. Θέλω αυτό που λέγεται αυτό να είναι, κι αυτό που τα μάτια μου αντανακλούν, να είναι, όντως, εκείνο που κοιτάζουν. Τα μάτια τα άλλα, εκείνα της ψυχής, αυτά που ονοματίζουν οι άλλοι "ένστικτο" κι εγώ το λέω διαίσθηση, έχουν μάθει πλέον να αναγνωρίζουν τις μικροδιαφορές. 

Λαχταρούσα να ανταμώσω τους φίλους μου! Να τους αγκαλιάσω σφιχτά, να τους κοιτάξω κατάματα και να μοιραστούμε σε ένα και μόνο βλέμμα όλα όσα νιώθουμε όταν βρισκόμαστε σε απόσταση. Να φύγω έχοντας τη μυρωδιά τους πάνω μου και τα λόγια τους μέσα στο κεφάλι μου να μου κρατούν συντροφιά μέχρι να ξανανταμώσουμε -ποιος ξέρει πότε, πάλι;

Απόγευμα στον Πολύχρωμο Πλανήτη

Ντύθηκα, στολίστηκα και πήγα. Έτρεμε το φυλλοκάρδι μου, ένας χώρος που πάντα ονειρευόμουν να επισκεφτώ τιμούσε εκείνο το απόγευμα το έργο μου, παρουσιάζοντας τα μυθιστορήματά μου για τα οποία θα μιλούσαν δύο άνθρωποι που εκτιμώ απεριόριστα για τη στάση ζωής τους, δυο υπέροχοι άνθρωποι που αγαπώ: Ο Θάνος Ξάνθος, εκπαιδευτικός και δημοσιογράφος, και η Κατερίνα Βερίγκα, κοινωνική λειτουργός και blogger που γνωρίζω πολλά χρόνια μέσα από τον όμορφο κόσμο του blogging. Τα λόγια τους, που θα βρείτε και σε αυτό το άρθρο στον ιστότοπο T-zine [ηλεκτρονικό περιοδικό Trans* ενημέρωσης], με συγκίνησαν. Ο ιδιοκτήτης του Πολύχρωμου Πλανήτη Θάνος Βέσσης, με υποδέχτηκε ζεστά εξανεμίζοντας το άγχος και την αμηχανία των πρώτων στιγμών. Ένιωσα οικεία, βρισκόμουν ακριβώς εκεί όπου η ψυχή μου λαχταρούσε να βρίσκεται.

 Είμαι μαθημένη στα μικρά καλάθια, δεν έχω επιθυμίες πολλές, δεν έχω προσδοκίες. Αρκούν οι απογοητεύσεις του παρελθόντος για να καλύψουν τη ζωή μου όλη. Έτσι δεν περίμενα δα και καμιά κοσμοσυρροή. Με στήριξαν οι φίλοι που με την παρουσία τους έδωσαν χαρά στη ζωή μου. Γνώρισα από κοντά άτομα με τα οποία διατηρώ μια όμορφη διαδικτυακή φιλία, ανθρώπους με τους οποίους η ανταλλαγή απόψεων και ιδεών λειτουργεί στη ζωή μου καταλυτικά, απολύτως ενδυναμωτικά. Συνάντησα όλη (σχεδόν) την ομάδα των εκδόσεων Βακχικόν, πήραν μορφή οι φωνές με τις οποίες έχω επικοινωνήσει τηλεφωνικά, κι οι αγκαλιές έσφιξαν ανυπόκριτα, εκδηλώνοντας τα ειλικρινή μας συναισθήματα. 

Μα είναι τόσο ωραία ν' ανταμώνεις τους ανθρώπους που αγαπάς, που νοιάζεσαι, που σέβεσαι κι εκτιμάς! Είναι υπέροχο μα και τόσο σπάνιο συναίσθημα να βρίσκεις εκείνους τους ανθρώπους που είναι συμβατοί με σένα και να μοιράζεσαι μαζί τους στιγμές που μένουν και μένουν και μένουν στο χρόνο σαν γλυκές αναμνήσεις στις οποίες θ' ανατρέχεις σε μέρες δύσκολες!...

Στήριξη κι απαξιώσεις

Αναγνωρίζω τους ανθρώπους που με στηρίζουν στο δρόμο μου, τους θυμάμαι όλους, έναν προς έναν, δεν ξεχνώ, έχω μάθει να επιστρέφω συμπεριφορές. Κι ας πέρασα υπέροχα εκείνο το βράδυ της Παρασκευής την δεύτερη μέρα του Δεκέμβρη, στον φιλόξενο χώρο του βιβλιοπωλείου του Πολύχρωμου Πλανήτη, την αναδρομή που κάνω τώρα εδώ στον προσωπικό μου ιστότοπο, με δυο φράσεις της Σώτης Τριανταφύλλου (συγκεκριμένα, πρόκειται για την αφιέρωση που έχει γράψει στο μυθιστόρημά της "για την αγάπη της γεωμετρίας") θα ήθελα να την κλείσω:

Για όσους με συμπαθούν: να με πάλι.
Για όσους δεν με συμπαθούν: να με πάλι.

Σας ευχαριστώ!

Διαβάστε Περισσότερα