57%
Το "γιατί' το σκέφτομαι από χθες που ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα. Το συζήτησα με γνωστούς που εμπιστεύομαι, με φίλους, το ανέλυσα διεξοδικά μέσα στο κεφάλι μου κι έξω από τα δόντια θα σας το εκθέσω: Γιατί δεν βρέθηκε κανείς αντίπαλος αρκετά ικανός να τον κερδίσει. Γιατί, κακά τα ψέμματα, μπορεί να είναι ο Μπέος το χειρότερο λυκοτόμαρο, αλητάμπουρας πρώτος, αλλά τη δουλειά του την έκανε: Ο Βόλος αναπτύχθηκε οικονομικά από τότε που ανέλαβε τα ηνία της δημαρχίας, ομόρφυνε όσο ποτέ άλλοτε (μιας και είχαμε να δούμε δήμαρχο να ασχολείται πραγματικά με την πόλη δεκαετίες), έγιναν έργα, αποτύπωσε την ταυτότητά του στο τουριστικό τοπίο όπως ακριβώς του άξιζε, κι αν ψάξω θα βρω κι άλλα να σας πω αλλά δεν έχω τώρα τη διάθεση.
Κι εδώ έρχεται το ηθικό ερώτημα: Τα φώτα μίας πόλης κι ο οικονομικός της πλούτος είναι ικανά να καθαγιάσουν ακόμη και τις χειρότερες προσωπικότητες;
Νά που μπορούν. Πότε το χρήμα και η δόξα δεν έκαμψαν αντιστάσεις, άλλωστε και δεν παρέκαμψαν αμφιβολίες;
Με φράσεις που διαβάζω σήμερα στη δημοκρατία των social media όπως "εσάς τους Βολιώτες σας αξίζουν όλοι οι Daniel του κόσμου!" και "λίμνη να γίνετε, να καταστραφείτε", μπαίνω στον πειρασμό να αναρωτηθώ αν, τελικά, ίσως και να μας αξίζουν. Ευτυχώς, μου περνάει γρήγορα η κρίση μεμψιμοιρίας. Κι ύστερα θυμάμαι τα λόγια του τοπικού "άρχοντα" πάνω στο βάθρο του, κι οργίζομαι. Ένας άνθρωπος που είναι μαθημένος να ξερνά μισαλλοδοξία, ομοφοβία, σεξισμό, ένας άνθρωπος που βρωμά συντηριτικίλα και στρέφεται σε κάθε ευκαιρία εναντίον των στατιστικών αποκλίσεων και των μειονοτήτων, μπορεί να αλλάξει; Όχι, φυσικά! Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη για να σας απαντήσω σε αυτό. Επομένως, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε τί μέρος του λόγου είναι ο Μπέος (και ο κάθε Μπέος, εδώ που τα λέμε, γιατί σαν να ξεπετάχτηκαν πολλοί τελευταία όμοιοί του και ξεπετάγονται από παντού, από όλους τους χώρους, αφού ακόμη και άνθρωποι του πνεύματος -υποτίθεται- εκφράζουν ανοικτά πλέον τις ίδιες απόψεις), όταν έριχνε το ψηφαλάκι του στην κάλπη. Κανείς. Ουδένας.
43%
όπως τα διάφορα φυτά, που δεν ευδοκιμούν στην ίδια φυσική ατμόσφαιρα και το ίδιο κλίμα, έτσι και τα άτομα δεν μπορούν να ζήσουν υγιώς στην ίδια ηθική ατμόσφαιρα και το ίδιο ηθικό κλίμα. Τα ίδια πράγματα, που βοηθούν ένα άτομο να καλλιεργήσει την ανώτερη φύση του, ένα άλλο το εμποδίζουν. [...] αν δεν υπάρχει ανάλογη ποικιλία στους τρόπους ζωής τους, είναι αδύνατο να εξασφαλίσουν ίσο μερίδιο ευτυχίας ή το διανοητικό, ηθικό και αισθητικό ανάστημα για το οποίο είναι από τη φύση τους ικανοί. (Περί Ελευθερίας, J.S. Mill)
Ποικιλομορφία. Ελευθερία. Συμπερίληψη. Ανοχή. Κατανόηση. Σεβασμός. Αγάπη. Λέξεις που σε κάποιων τα αυτιά φτάνουν απλώς ως ήχοι ρηχοί. Κάποιοι μαθαίνουν περισσότερα πάνω σε αυτές βέβαια, αποκτούν πτυχία και διδακτορικά νομίζοντας πως τις εξελίσσουν, βγάζουν μέχρι και άδειες της επαγγελματικής τους χρήσης. Λέξεις. Λέξεις που φέρουν νοήματα και κληρονομιές ασήκωτες... Κι ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω και νουν νοείτω.
Αν βγάλετε το 57%, μας μένει ένα 43%. Δυναμικό; Όχι. Εν υπνώσει; Ίσως. Έχω την άποψή μου για το ποια είναι η απάντηση, αλλά σκέφτομαι να το αφήσω στην κρίση σας. Άλλωστε, κάποιοι από εσάς έχετε βάλει για βράσιμο σήμερα όλους τους Βολιώτες στο ίδιο καζάνι...
Υπάρχει όμως αυτό το 43% που σήμερα έχει βάλει κάτω τα πράγματα και σκέφτεται. Ένα 43% βουτηγμένο στα σκατά και στη λάσπη (έτσι κι αλλιώς, λόγω των καταστροφών). Ένα 43% που έχει χάσει τον ύπνο του, πονάει το στομάχι του και βρίσκεται στο χείλος άλλης μίας ημικρανίας. Ένα 43% που τιμά τις λέξεις που προανέφερα, κι έχει τη βαθιά θέληση να αλλάξει ακόμα και παγιωμένες καταστάσεις, γιατί, εντελώς ρομαντικά μπορεί να εξακολουθεί να πιστεύει στους ανθρώπους και έχει τη διαύγεια πνεύματος και την κουλτούρα να αντιληφθεί πως ο άνθρωπος, αυτό το παράξενο ζώο, φυσικά και είναι ικανός να τα καταφέρει και καλύτερα. Με οργάνωση· με αλληλεγγύη· με δικαιοσύνη. Χωρίς τραμπούκους ενδιάμεσους κι αρχοντιλίκια.
Αυτό το 43% λοιπόν, σήμερα αισθάνεται έντονα την επιθυμία να υπενθυμίσει στο 57% το εξής, μέρες που έρχονται: Κι ο Χίτλερ δημοκρατικά ανέβηκε στην εξουσία, τον ψήφισαν, δεν ξύπνησε μια μέρα και πήρε τα όπλα εξοντώνοντας τους ανθρώπους που δεν γούσταρε, όχι. Αυτού του γεγονότος την πλήρη επίγνωση οφείλετε να έχετε πάντα κατά νου διαμορφώνοντας τις αντιλήψεις και τους στόχους σας, ρίχνοντας την ψήφο σας. Να το θυμάστε.
Ετεροχρονισμένη σημείωση:
Θα ήθελα εδώ να συμπεριλάβω μία ανάρτηση του καθηγητή και συγγραφέα Χαράλαμπου Βέντη (ενός ανθρώπου που εκτιμώ τα μάλα και συχνά ανατρέχω στις σημειώσεις και στα βιβλία του) που κάλυψε απόλυτα τις σκέψεις μου:
Οι εκλεγμένοι άρχοντες, εκτός από την αποτελεσματικότητα που πρέπει να επιδεικνύουν, έχουν κι έναν παιδευτικό ρόλο, υποχρεωτικό: οφείλουν να είναι υποδείγματα ευπρέπειας, πολιτισμού και ήθους. Το "ήθος" δεν το εννοώ με τη σαχλή σημασία των σλόγκαν "πνεύμα και ηθική" του αείμνηστου Αυλωνίτη, αλλά με την έννοια μιας στάσης ικανής να εμπνέει τους πολίτες προβάλλοντας ψυχραιμία, σύνεση, αστική ευγένεια, και κυρίως έλλογη επιχειρηματολογία με τους αντιδίκους, λειτουργώντας έτσι ως παράδειγμα προς μίμηση. Ο "τραμπισμός" πουλάει διεθνώς, όχι επειδή προσφέρει λύσεις (είδαμε ποιές λύσεις προσέφερε ο Boris Johnson και οι Brexiteers στη Βρετανία, ή οι αντίστοιχοι στην Ιταλία, που αφ' ης στιγμής μπήκαν στο Κοινοβούλιο συμβιβάστηκαν με την πραγματικότητα) αλλά λόγω απενοχοποίησης και ψυχολογικής εκτόνωσης των μαζών. Δεν είναι μόνο ότι υπεραπλουστεύει εξαιρετικά σύνθετα προβλήματα, ότι απευθύνεται στο θυμικό και τα ποταπότερα ένστικτα των ψηφοφόρων με ελλειμματική ειδικά παιδεία (και όχι μόνο), ποτέ στη λογική τους και ότι στοχοποιεί ομάδες και ανθρώπους συχνά ευπαθείς. Πουλάει πρωτίστως περιζήτητη ΑΠΕΝΟΧΟΠΟΙΗΣΗ. Είναι απολύτως οκ να είσαι αμόρφωτος από επιλογή, να είσαι άξεστος από επιλογή, μισογύνης, ρατσιστής, ομοφοβικός από επιλογή, οπότε μην καταπιέζεις τα ένστικτά σου, εγώ που ζητώ την ψήφο σου αδιαφορώ για την ευπρέπεια και άλλα παρόμοια φλώρικα. Ο παραγκωνισμός της σοβαρής και υπεύθυνης δημοσιογραφίας από χυδαίες φυλλάδες και κυρίως από τις σκουπιδοσελίδες του διαδικτύου, με όλη τη συνωμοσιολογία, την τρομολαγνεία και τα fake news ρίχνουν συνεχώς νερό στον μύλο του εγχωρίου και διεθνούς τραμπισμού.
Πασίγνωστα είναι όλα αυτά, δεν λέω τίποτε καινούργιο ή πρωτότυπο. Βιώνουμε όμως μια light εκδοχή του μεσοπολεμικού φλερτ των μαζών με τον κοινωνικοπολιτικό αυταρχισμό και αυτό πρέπει να μας απασχολήσει πολύ. Οι κυβερνώντες ας προσέξουν την οικονομία, διότι από αυτήν εξαρτώνται τα μείζονα -- μια οικονομικά εύρωστη κοινωνία διαθέτει και αντισώματα στη δημαγωγία.
