Bluets ✩ Απολογισμός, 2023

 

Ξεκινάω να γράφω, έχοντας τον τίτλο του βιβλίου της Μάγκι Νέλσον "Bluets" (στη χώρα μας κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αντίποδες με τον τίτλο "Σπουδή στο μπλε"), χαραγμένο μέσα στο κεφάλι μου. Αρχή ημικρανίας. Κάπως θέλω να δικαιολογήσω την αλλαγή του χρώματος, το μπλε που σε υποδέχθηκε όταν μπήκες στον ιστοχώρο μου. Σπουδή στο μπλε. "Έχω τα "blues" μου", λέμε, όταν αισθανόμαστε αυτή τη θλίψη που μας καταβροχθίζει, να μη χορταίνει με τίποτα. Παραδίνομαι. Είμαι μπλε, φόρεσα τα μπλε μου που είναι μαγικά με έναν δικό τους, μοναδικό, τρόπο. Σπουδή στο μπλε, στροφή προς τα ενδότερα. Πρώτη πόρτα, δεξιά, κι ο μακρύς διάδρομος φτάνει στο τέλος του. Αν βλέπω φως; Μη με ρωτάς.

Έχω μια μπλε πέτρα, την κρατώ σφιχτά μέσα στη χούφτα μου. Είναι μια πέτρα Λάπις Λάζουλι, το μοναδικό πράγμα που έχω από μια γιαγιά που δεν γνώρισα ποτέ. Κάποτε μου την έδωσε η μάνα μου, κι έτσι είχε πει, πως είναι το μοναδικό πράγμα που υπάρχει από τη γιαγιά μου. Ίσως και να είναι έτσι. Δεν την εμπιστεύομαι τη μάνα μου, ποτέ δεν κατάφερα να την εμπιστευτώ. Εύχομαι να μην την είχα γνωρίσει ποτέ. Πηγή θλίψης, δακρύων και πόνου. Η μάνα μου.

Δεν έγραψα πολύ στο blog φέτος, το παραδέχομαι. Το άνοιγα συχνά, κοιτούσα τη λευκή σελίδα του επεξεργαστή, άκουγα το μουγκρητό του χαλασμένου εξαερισμού του, κουραζόμουν, το έκλεινα δίχως να γράψω λέξη. Για ώρα μετά το κεφάλι μου βούιζε και είχα ναυτία, σαν να είχα κάνει το μακρύτερο ταξίδι εν μέσω καταιγίδας.

Διάβασα, όμως, φέτος, πολύ. Περισσότερο από το "κανονικό" μου, περισσότερο, ίσως, από κάθε άλλη χρονιά. Πώς αλλιώς; αφού έψαχνα να βρω τρόπους για να ταξιδέψω. "Λένε πως οι άνθρωποι αλλάζουν όταν ταξιδεύουν"... Γράφω, πάντα. Δημιουργώ νέες συνάψεις εντός του κρεμ πολτού που είναι ο εγκέφαλός μου. Θα ήθελα ο εγκέφαλός μου να ήταν μπλε και όλες οι ηλεκτρικές του εκκενώσεις να οδηγούσαν κάπου, σε νέα κυκλώματα. Όχι αυτός ο αχταρμάς που είναι τώρα, όχι.

Έπαψα να βγάζω φωτογραφίες τον εαυτό μου. Νομίζω ότι μου αρέσει καλύτερα ο εαυτός μου έτσι, δίχως να καθρεφτίζεται σε μία οθόνη κινητού. Τα μαλλιά μου μακραίνουν, είναι λευκές οι τούφες που βγαίνουν στους κροτάφους, τις αγαπώ. Η όρασή μου, μειώνεται. Όταν δεν θα μπορώ πια να διαβάζω δεν ξέρω πώς θα υπάρχω. Η ύπαρξή μου έχει τη μυρωδιά των παλιών βιβλίων κι άγνωστο αριθμό σελίδων.

Δεν ψάχνω να βρω νοήματα πια, κουράστηκα. Ό,τι είναι, είναι. Κάποτε μπορεί και να γελάμε με αυτά που τώρα είναι. Κάποτε, τώρα όχι. 

Μόνον η μεταφυσική πραγματικότητα μπορεί να δώσει την πληρότητα, ένα περιεχόμενο στην καθημερινή πραγματικότητα η οποία διαφορετικά μου φαίνεται κενή, αιωρούμενη μέσα στο μηδέν. [Ιονέσκο, Η ελεγεία ενός παράλογου κόσμου]

(Να) Περνάει ο καιρός.

Ποταμῷ γάρ οὐκ ἔστιν ἐμβῆναι δίς τῷ αὐτῷ.*

*Γιατί δεν μπορείς να μπεις στον ίδιο ποταμό δύο φορές. -Ηράκλειτος-

Η φωτογραφία των Κυανών Κενταύριων ή, αλλιώς, Bluets, είναι από [εδώ]

Αν είσαι ερωτευμένος με το κόκκινο, τότε κόβεις ή πυροβολείς. Αν είσαι ερωτευμένος με το μπλε, γεμίζεις τις τσέπες σου με πετραδάκια και μπαίνεις στο ποτάμι. Οποιοδήποτε ποτάμι. -Μάγκι Νέλσον, Σπουδή στο μπλε-

Διαβάστε Περισσότερα

Η κόρη της Μαρίας Κάλλας, της Γεωργίας Συμεωνίδου

 

Αν ο άνθρωπος έχει χάσει την ανάγκη της Αλήθειας, θ' αντιληφθεί, άραγε, την εξαφάνισή της;

Ξεκινώ παραφράζοντας ελαφρώς μία φράση του Μίλαν Κούντερα όπου στη θέση της "Αλήθειας" υπάρχει η λέξη "Ποίηση", αν και θα μπορούσαμε σήμερα να μιλάμε για την Ποιητική της Αλήθειας, μιας και το βιβλίο της Γεωργίας Συμεωνίδου αυτό ακριβώς πραγματεύεται.

Πέρασαν τρία χρόνια από την κυκλοφορία του, άργησα να το ανακαλύψω, μα στη ζωή τίποτα δεν είναι τυχαίο. Κάθε τι έρχεται στον δρόμο μας τη στιγμή που το μελετάμε, που προβληματιζόμαστε πάνω σε αυτό. Έτσι πιστεύω. 

Τί είναι, όμως, αυτό που θέλει να μας πει η συγγραφέας με το μυθιστόρημά της "Η κόρη της Μαρίας Κάλλας";

Διαβάζω από το οπισθόφυλλο: "Ο Λουίτζι Πιραντέλο, ορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο το εκάστοτε κοινό επιλέγει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, αποφαίνεται ότι "Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε". Ίσως γιατί αισθανόταν ότι τα ψέματα, όπως τα έλεγαν τότε, τα fake news, όπως τα λέμε σήμερα, έχουν μεγαλύτερη δύναμη από την αλήθεια".

Η ιστορία έχει ως εξής: "Θα μπορούσε ποτέ η μεγάλη prima donna της όπερας Μαρία Κάλλας να έχει κόρη που μεγάλωσε στις Σέρρες, υιοθετημένη από μια μικροαστική, αλλά με τον δικό της, ιδιαίτερο, αξιακό κώδικα, οικογένεια;"

Πρόκειται, λοιπόν, για μία ιστορία με κέντρο τις Σέρρες, από τα χρόνια της Βουλγαρικής κατοχής του 1941-1944 και μέχρι σήμερα.

Η υπεράσπιση της Αλήθειας

Με εξαιρετική μυθοπλαστική δεξιοτεχνία, η Γεωργία Συμεωνίδου μέσα από την ιστορία μίας γυναίκας μέσης ηλικίας αναζητά τη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με μια ηθική κληρονομιά  που  (ελπίζει να) διέπεται από έναν διαυγή κώδικα αξιών. Το δίπολο Αλήθεια-Ψεύδος υπερισχύει στο μυθιστόρημα, μιας και οι ισορροπίες, όπως όλοι καλά γνωρίζουμε, έχουν διαταραχθεί και οι βεβαιότητες έχουν προ πολλού παρέλθει και μάλιστα ανεπιστρεπτί. 

Ας πούμε, όμως, τί δεν είναι αυτό το βιβλίο: Σίγουρα δεν πρόκειται για ένα γραμμικό ταξίδι. Είναι, βεβαίως, ένα ταξίδι αυτογνωσίας ενός ελεύθερου πνεύματος, μα μέσα από τις εγκιβωτισμένες ιστορίες που παρεμβάλλονται σαν σφήνες στη γραμμικότητα του χρόνου, δίνεται η ευκαιρία στον αναγνώστη, με οδηγό του τη Μνήμη, να κάνει συγκρίσεις ανάμεσα σε συμπεριφορές που έγιναν νόρμες και σε άλλες που παρέκκλιναν από μια κατεστημένη πραγματικότητα. 

Γιατί, τί είναι η αλήθεια; Και για ποιο λόγο οφείλουμε να την υπερασπιζόμαστε;

Από την ανάγνωση του έργου προκύπτουν οι ακόλουθοι προβληματισμοί: Υπάρχει η αλήθεια; Είναι μία, ένας άσβεστος πυρήνας που όλα γυρίζουν (ή θα όφειλαν να περιστρέφονται) γύρω  του, ή μήπως πρόκειται για μία ψευδαίσθηση και όλα τελικά προκύπτουν μέσα από τις εξολοκλήρου κατασκευασμένες πραγματικότητες των ανθρώπων, το παζλ των οποίων συνθέτει ο κάθε εγκέφαλος ανάλογα με το εύρος της διανοίας του;

Λέει η ηρωίδα του βιβλίου, στη σελίδα 220:

Στις μέρες μας συμβαίνει το εξής παράδοξο. Ενώ το κοινό έχει τη δυνατότητα της άμεσης και από πολλές πηγές πληροφόρησης, συγχρόνως είναι εκτεθειμένο και ανυπεράσπιστο στην παραπληροφόρηση. Την πληροφορία και την είδηση μπορεί να την κοινοποιήσει, να τη διαχειριστεί και να την αλλάξει ο οποιοσδήποτε. Δυστυχώς, μπορεί και κάτι χειρότερο. Να την κατασκευάσει. Την ίδια στιγμή που κατασκευάζεται μια είδηση, παραλαμβάνεται από τους πολλαπλασιαστές της που άμεσα τη διαχέουν σε όλα τα μέσα. [...] όσο μεγαλύτερο είναι το ψέμα, τόσο πιο πιστευτό γίνεται.

 Το θέμα της ιστορίας μας, λοιπόν,  είναι η Φήμη. Η φήμη που, σαν μεταδοτική ασθένεια εξαπλώνεται και μεταδίδεται επηρεάζοντας συνειδήσεις, αλλάζοντας αντιλήψεις, καταστρέφοντας ζωές. Η φήμη που εργαλειοποιείται προς το συμφέρον κάποιων που γνωρίζουν καλά πώς να γίνονται χειριστικοί για χάρη της εξουσίας, της δόξας, ή/και της αθανασίας τους.

"Μέσω της εισβολής της φήμης στη γραφή [η συγγραφέας] αναρωτιέται για τη σχέση μεταξύ των αφηγηματικών μορφών και της κοινωνικής και ηθικής συνείδησης", γράφει στο επίμετρό της η Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Διδακτικής της Λογοτεχνίας στο ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Μαρίτα Παπαρούση.

Θα κλείσω κυκλικά αυτό το άρθρο, με άλλη μία φράση του σπουδαίου όσο και πολυαγαπημένου συγγραφέα, Μίλαν Κούντερα. "Ο μυθιστοριογράφος δεν είναι ούτε ιστορικός, ούτε προφήτης: είναι εξερευνητής της ύπαρξης".

Κι αυτή είναι η εξαιρετική επίγευση, η ιδέα που σου εντυπώνεται στο τέλος του μυθιστορήματος "Η κόρη της Μαρίας Κάλλας", της Γεωργίας Συμεωνίδου, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παρατηρητής της Θράκης: η αίσθηση μιας βουτιάς στα ενδότερα του Εαυτού και της σύγχρονης κοινωνίας, μιας βουτιάς στα απύθμενα βάθη της Προσωπικής Ηθικής, της Ψυχής, της ίδιας της Ύπαρξης.  Μιας βουτιάς, όμως, δίχως αναπνευστήρα. 

Διαβάστε Περισσότερα

Επισφαλείς Ισορροπίες, της Μάρως Γερμανού

 

Ποιά όμορφη αγκαλιά, και ποια ώρα καλή θα μου ξαναχαρίσουν αυτόν τον τόπο απ' όπου κατάγονται τα όνειρά μου και όλες μου οι ενέργειες; - Αρθούρος Ρεμπώ, Εκλάμψεις

Η πορεία του Όσκαρ Ουάιλντ από τη δίκη στη φυλακή και στην εξορία

Έχουν ειπωθεί πολλά για τη ζωή και το έργο του Όσκαρ Ουάιλντ. Εμπεριστατωμένες μελέτες γράφτηκαν, έρευνες στοιχειοθετήθηκαν, δοκίμια, μυθιστορήματα, ποιήματα γέμισαν σελίδες που αφιέρωσαν τις λέξεις τους τόσο στον άνθρωπο Όσκαρ όσο και στον δημιουργό Ουάιλντ.

Τα χρόνια περνούν κι εκείνος αδιάκοπα και παλινδρομικά επιμένει να μπαίνει στις ζωές μας, ερεθίζοντας κι εξάπτοντας φαντασίες και φαντασιώσεις, αισθήσεις και θεωρίες περί αισθητισμού, λόγιες κι ακαδημαϊκές κρίσεις, επικρίσεις, κατακρίσεις που όλες εκπηγάζουν από τις εκάστοτε αντιλήψεις σε συνάρτηση με τις κοινωνικές συμβάσεις αλλά και τα προσωπικά βιώματα, βεβαίως, των γραφόντων. 

Αυτή τη φορά, ο άνθρωπος, ο Ποιητής, Όσκαρ Ουάιλντ βρίσκεται κάτω από το αναλυτικό μικροσκόπιο της σκέψης της καθηγήτριας/συγγραφέως Μάρως Γερμανού που επιλέγει να σταθεί στο πόνημά της -όπως και ο τίτλος του δοκιμίου υποδηλώνει- πάνω από τις λεπτές και τόσο επισφαλείς ισορροπίες όπου, εντέχνως, ο Όσκαρ Ουάιλντ επέλεγε να ακροβατεί. Μέσα σε πέντε κεφάλαια (συμπεριλαμβανομένης της Εισαγωγής και του Επιλόγου) η κ. Μάρω Γερμανού ξεδιπλώνει και αναλύει τα έργα, τις συνήθειες, ακόμα και τις σκέψεις που προκύπτουν μέσα από τη μελέτη του έργου του και που οδήγησαν τον Ουάιλντ στη δόλιχο διαδρομή του βίου του που όλοι, λίγο - πολύ, γνωρίζουμε.

Επαναπροσδιορίζει το πλαίσιο που νοηματοδοτεί τη σχέση του συγγραφέα με την Τέχνη του, με τη Βικτωριανή κοινωνία, με τον Εραστή του, αλλά και με τον ίδιο του τον εαυτό· τολμά ν' αναδεύσει τον ασταθή πυρήνα της πολυμορφικής ταυτότητάς του καταλήγοντας σε συμπεράσματα για  το πώς αυτή όρισε το πλαίσιο της συνθήκης όπου βίωνε την ορατότητά του.

Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο χρήζει ερμηνείας, ειδικά σε μια κοινωνία που εμμένει στη νοηματοδότηση, στον ορθολογισμό και στην κυριολεξία, που επιθυμεί να ξέρει πού βρίσκεται. [σελ. 68. κεφ. "Από κατήγορος κατηγορούμενος"]

Στα λογοτεχνικά του κείμενα ο Ο.Ο. ψάλλει τις λέξεις με τα φωτερά φτερά*, τις λατρεύει, τις θεωρεί το τέλειο εργαλείο έκφρασης. Τις εμπιστεύεται. Ιδιωτικοποιείται τις έννοιες των λέξεων και τις μεταλλάσσει, τις τιθασεύει και τις τιμά. Θα ορκιζόταν σε κείνες, τις λατρεμένες του λέξεις, πως θα κατάφερναν να τον βγάλουν από οποιοδήποτε αδιέξοδο. Άλλωστε, θεωρεί τον εαυτό του ικανότατο τεχνίτη του λόγου και της έκφρασης.

Αυτή του η ισχυρότατη πεποίθηση, όπως πολύ σωστά επισημαίνει η κ. Μάρω Γερμανού στο δοκίμιό της, τον οδηγεί σε μια ψευδαίσθηση ανωτερότητας. Ο ατομικισμός του, δεν του επιτρέπει να αναγνωρίσει την εξάρτησή του από τον Άλλο: εκείνον τον Άλλο που αυτός τον θεωρεί εσφαλμένα υποδεέστερο, εκείνον τον Άλλο που επιλέγει να ακολουθεί τους κανόνες μιας κοινωνίας όπου εντός της νιώθει ασφαλής, διαμορφώνοντας τους ρόλους και τις δικές του (συχνά κρυψίνους κι επίσης ασαφείς) ταυτότητες. Το "καθεστώς της αλήθειας" της Βικτοριανής κοινωνίας όμως, απέχει παρασάγγας από τη δική του αλήθεια. 

Όπως γράφει στην επιστολή [De profundis], το "αιώνιο παράδοξο" της ανθρώπινης ζωής είναι ότι είμαστε "εντελώς ελεύθεροι, και ταυτόχρονα εντελώς κυριαρχούμενοι από τον νόμο". Η χίμαιρα της αυτοδυναμίας οδήγησε στην υπερεκτίμηση της ελευθερίας και στην υποτίμηση του παράγοντα της κυριαρχίας. [σελ. 121, κεφ. "De profundis"]

Κι εκεί που ο Όσκαρ αναμένει τη δίκη για να αποδείξει την ευφράδεια του λόγου και την ευφυία του, το δικαστήριο τον καταδικάζει σε δύο χρόνια φυλάκιση με καταναγκαστικά έργα. Η Τέχνη του, τον προδίδει. Η Τέχνη του, αντί να τον λυτρώσει κρατά εμπρός του τον καθρέφτη μιας κοινωνίας που τον δικάζει εντέλει όχι μόνο για τον τρόπο ζωής του αλλά και για το έργο του, στρέφοντας την ίδια του την αγάπη για τις λέξεις, εναντίον του. Ο άνθρωπος Όσκαρ, ηττήθηκε. Ο δημιουργός Ουάιλντ, εξαναγκάζεται σε οπισθοχώρηση. 

Τα χρόνια του εγκλεισμού του επανεκτιμά τις απόψεις του, επαναπροσδιορίζει τον εαυτό του επινοώντας διάφορες μάσκες, αρνείται να υποταχθεί στη βία, προσεγγίζει το Θείο ως νέο υλικό διαμόρφωσης - και κάθαρσης - της τέχνης του και του πνευματικού του κόσμου, μεταμορφώνεται.

Για τον ιρλανδό συγγραφέα, όμως, η μετάνοια είναι μια αυστηρά εσωτερική διαδικασία και δεν μπλέκει κάποιον τρίτο. Οι δυνάμεις που καθιστούν δυνατή τη μεταμόρφωση προέρχονται αποκλειστικά "μέσα από τον εαυτό". [σελ. 106, κεφ. "De profundis"]

Η αγάπη, ο παντοδύναμος έρωτας, δεν εξαιρείται, βεβαίως, σε ένα κείμενο για τον Όσκαρ Ουάιλντ αφού,  στην ομοφοβική πατριαρχική Αγγλία αυτό που σθεναρά υποστήριξε με κάθε του λέξη και με κάθε ρανίδα του αίματός του ήταν το δικαίωμα στον Έρωτα· κι ιδιαίτερα σε εκείνον τον Έρωτα που δεν τολμά να πει το όνομά του. Υποστήριξε το αυτονόητο, αναφαίρετο δικαίωμα να είναι κανείς ο εαυτός του.

Η γενικότερη αντίληψη του Ουάιλντ για την ταυτότητα αφορούσε τον εμπλουτισμό της και όχι τη συρρίκνωσή της, Η ταυτότητα βρίσκεται σε μια διαρκή διαδικασία μεταμορφώσεων, σε κάθε στιγμή είμαστε αυτό που θα γίνουμε και αυτό που ήμασταν, πάντα διχασμένοι με ποικίλους τρόπους και με ασυνέχειες, δηλαδή η ταυτότητα ως ολοκληρωμένη οντότητα είναι πάντα ένα ζήτημα του μέλλοντος, ο ερχομός του οποίου πάντα θα αναβάλλεται. [σελ. 46, κεφ. "Από κατήγορος κατηγορούμενος"]

Η ασάφεια της γλώσσας των έργων του, διαφυλάσσει τη λογοτεχνικότητά τους μα δίνει επίσης τη δυνατότητα στον συγγραφέα να εκφράζει τον αποκλίνων εαυτό του, έστω υπαινικτικά. Ο Όσκαρ Ουάιλντ αφήνει τον αναγνώστη ελεύθερο να επιλέξει μεταξύ διαφορετικών αναγνώσεων, ενισχύοντας γλωσσικά τις εναλλακτικές. Με την ερμηνεία του έργου του, όμως, δεν ασχολήθηκαν μόνο άνθρωποι της διανόησης. Το έργο του, ερμηνεύεται και από εκείνους που θέλουν να επιβάλλουν το προτεσταντικό ήθος και την αξία της οικογένειας. Ερμηνεύεται και από τα άτομα εκείνα  που μάχονται φανατικά το δικαίωμα στην διαφορετικότητα. Έτσι, το έργο του ποινικοποιείται στο όνομα της κοινωνικής εξυγίανσης.

Επίλογος:

Η Μάρω Γερμανού σε αυτό το, ομολογουμένως, καλογραμμένο δοκίμιο αναπτύσσει τις σκέψεις και τα συμπεράσματά της για την πορεία του Όσκαρ Ουάιλντ από τη δίκη στη φυλακή και κατόπιν στην αυτοεξορία του. Ακολουθούμε τον Δημιουργό και τον άνθρωπο κατά την πτώση του, παρακολουθούμε την πορεία του καθώς μετασχηματίζει πνευματικά τον εαυτό του. Η συγγραφέας αντιμετωπίζει την ιδέα της αλήθειας του με βαθύ σκεπτικισμό. 

Ακόμα κι όταν δεν συμφωνεί  ο αναγνώστης του βιβλίου Επισφαλείς Ισορροπίες με όλα τα γραφόμενά της (προσωπικά συνάντησα αρκετά σημεία στα οποία έχω ενστάσεις καθώς, έχοντας αφιερώσει προσωπικό χρόνο στη μελέτη του συνόλου του έργου του Όσκαρ Ουάιλντ κατέληξα σε διαφορετικά συμπεράσματα), η μελέτη της αυτή αναμφισβήτητα θρέφει τη σκέψη, διαμορφώνοντας εντός μας τις συνθήκες για να επανεξετάσουμε τη δική μας ζωή σε σχέση με την σύγχρονη κοινωνία, την Τέχνη (όποια τέχνη κι αν υπηρετούμε), και πάνω από όλα -κατά την ταπεινή μου άποψη- σε σχέση με τον ίδιο μας τον Εαυτό και τους ρόλους που καλούμαστε καθημερινά να ενστερνιστούμε ή/και να υποδυθούμε. 

Διάλεξα μία φράση του Όσκαρ Ουάιλντ από το "Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέη" για να κλείσω αυτή την ανάρτηση, επειδή ζούμε και πάλι σε ζοφερούς καιρούς:

Τα βιβλία που ο κόσμος αποκαλεί ανήθικα είναι αυτά που δείχνουν στον κόσμο τη διαφθορά του.

Το δοκίμιο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Νήσος.

* Η φράση βρίσκεται στο βιβλίο του Όσκαρ Ουάιλντ "Ο Κριτικός ως Δημιουργός", κι εδώ την αποδίδω ελαφρώς παραλλαγμένη.

Διαβάστε Περισσότερα

Βόλος: Τα μεθεόρτια μιας εκλογικής αναμέτρησης

 

57%

Δεν ξέρω γιατί βρίσκομαι ακόμα σε κατάσταση σοκ, μη με ρωτάτε. Να πεις ότι δεν το περίμενα; Το περίμενα. Μέρες τώρα το συλλογιόμουν, το άκουγα να ψιθυρίζεται ή να υποστηρίζεται μεγαλοφώνως παθιασμένα από μερικούς που, -λάθος μου, αλλά- προτίμησα να τους κατατάξω στην κατηγορία των "γραφικών". Το 57% του Μπέου όμως αποδεικνύει περίτρανα πως οι γραφικοί έκαναν για μία ακόμη φορά κουμάντο σε αυτή εδώ την πόλη. Την όμορφη πόλη μου, την πόλη που έχω αγαπήσει με πάθος κι έχω γράψει γι' αυτή στα βιβλία μου· την κατεστραμμένη μου πόλη.

Το "γιατί' το σκέφτομαι από χθες που ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα. Το συζήτησα με γνωστούς που εμπιστεύομαι, με φίλους, το ανέλυσα διεξοδικά μέσα στο κεφάλι μου κι έξω από τα δόντια θα σας το εκθέσω: Γιατί δεν βρέθηκε κανείς αντίπαλος αρκετά ικανός να τον κερδίσει. Γιατί, κακά τα ψέμματα, μπορεί να είναι ο Μπέος το χειρότερο λυκοτόμαρο, αλητάμπουρας πρώτος, αλλά τη δουλειά του την έκανε: Ο Βόλος αναπτύχθηκε οικονομικά από τότε που ανέλαβε τα ηνία της δημαρχίας, ομόρφυνε όσο ποτέ άλλοτε (μιας και είχαμε να δούμε δήμαρχο να ασχολείται πραγματικά με την πόλη δεκαετίες), έγιναν έργα, αποτύπωσε την ταυτότητά του στο τουριστικό τοπίο όπως ακριβώς του άξιζε, κι αν ψάξω θα βρω κι άλλα να σας πω αλλά δεν έχω τώρα τη διάθεση.

Κι εδώ έρχεται το ηθικό ερώτημα: Τα φώτα μίας πόλης κι ο οικονομικός της πλούτος είναι ικανά να καθαγιάσουν ακόμη και τις χειρότερες προσωπικότητες; 

Νά που μπορούν. Πότε το χρήμα και η δόξα δεν έκαμψαν αντιστάσεις, άλλωστε και δεν παρέκαμψαν αμφιβολίες; 

Με φράσεις που διαβάζω σήμερα στη δημοκρατία των social media όπως "εσάς τους Βολιώτες σας αξίζουν όλοι οι Daniel του κόσμου!" και "λίμνη να γίνετε, να καταστραφείτε", μπαίνω στον πειρασμό να αναρωτηθώ αν, τελικά, ίσως και να μας αξίζουν. Ευτυχώς, μου περνάει γρήγορα η κρίση μεμψιμοιρίας. Κι ύστερα θυμάμαι τα λόγια του τοπικού "άρχοντα" πάνω στο βάθρο του, κι οργίζομαι. Ένας άνθρωπος που είναι μαθημένος να ξερνά μισαλλοδοξία, ομοφοβία, σεξισμό, ένας άνθρωπος που βρωμά συντηριτικίλα και στρέφεται σε κάθε ευκαιρία εναντίον των στατιστικών αποκλίσεων και των μειονοτήτων, μπορεί να αλλάξει; Όχι, φυσικά! Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη για να σας απαντήσω σε αυτό. Επομένως, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε τί μέρος του λόγου είναι ο Μπέος (και ο κάθε Μπέος, εδώ που τα λέμε, γιατί σαν να ξεπετάχτηκαν πολλοί τελευταία όμοιοί του και ξεπετάγονται από παντού, από όλους τους χώρους, αφού ακόμη και άνθρωποι του πνεύματος -υποτίθεται- εκφράζουν ανοικτά πλέον τις ίδιες απόψεις), όταν έριχνε το ψηφαλάκι του στην κάλπη. Κανείς. Ουδένας.

43%

όπως τα διάφορα φυτά, που δεν ευδοκιμούν στην ίδια φυσική ατμόσφαιρα και το ίδιο κλίμα, έτσι και τα άτομα δεν μπορούν να ζήσουν υγιώς στην ίδια ηθική ατμόσφαιρα και το ίδιο ηθικό κλίμα. Τα ίδια πράγματα, που βοηθούν ένα άτομο να καλλιεργήσει την ανώτερη φύση του, ένα άλλο το εμποδίζουν. [...] αν δεν υπάρχει ανάλογη ποικιλία στους τρόπους ζωής τους, είναι αδύνατο να εξασφαλίσουν ίσο μερίδιο ευτυχίας ή το διανοητικό, ηθικό και αισθητικό ανάστημα για το οποίο είναι από τη φύση τους ικανοί. (Περί Ελευθερίας, J.S. Mill)

Ποικιλομορφία. Ελευθερία. Συμπερίληψη. Ανοχή. Κατανόηση. Σεβασμός. Αγάπη. Λέξεις που σε κάποιων τα αυτιά φτάνουν απλώς ως ήχοι ρηχοί. Κάποιοι μαθαίνουν περισσότερα πάνω σε αυτές βέβαια, αποκτούν πτυχία και διδακτορικά νομίζοντας πως τις εξελίσσουν, βγάζουν μέχρι και άδειες της επαγγελματικής τους χρήσης. Λέξεις. Λέξεις που φέρουν νοήματα και κληρονομιές ασήκωτες... Κι  ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω και νουν νοείτω.

Αν βγάλετε το 57%, μας μένει ένα 43%. Δυναμικό; Όχι. Εν υπνώσει; Ίσως. Έχω την άποψή μου για το ποια είναι η απάντηση, αλλά σκέφτομαι να το αφήσω στην κρίση σας. Άλλωστε, κάποιοι από εσάς έχετε βάλει για βράσιμο σήμερα όλους τους Βολιώτες στο ίδιο καζάνι... 

Υπάρχει όμως αυτό το 43% που σήμερα έχει βάλει κάτω τα πράγματα και σκέφτεται. Ένα 43% βουτηγμένο στα σκατά και στη λάσπη (έτσι κι αλλιώς, λόγω των καταστροφών). Ένα 43% που έχει χάσει τον ύπνο του, πονάει το στομάχι του και βρίσκεται στο χείλος άλλης μίας ημικρανίας. Ένα 43% που τιμά τις λέξεις που προανέφερα, κι έχει τη βαθιά θέληση να αλλάξει ακόμα και παγιωμένες καταστάσεις, γιατί, εντελώς ρομαντικά μπορεί να εξακολουθεί να πιστεύει στους ανθρώπους και έχει τη διαύγεια πνεύματος και την κουλτούρα να αντιληφθεί πως ο άνθρωπος, αυτό το παράξενο ζώο, φυσικά και είναι ικανός να τα καταφέρει και καλύτερα. Με οργάνωση· με αλληλεγγύη· με δικαιοσύνη. Χωρίς τραμπούκους ενδιάμεσους κι αρχοντιλίκια.

Αυτό το 43% λοιπόν, σήμερα αισθάνεται έντονα την επιθυμία να υπενθυμίσει στο 57% το εξής, μέρες που έρχονται: Κι ο Χίτλερ δημοκρατικά ανέβηκε στην εξουσία, τον ψήφισαν, δεν ξύπνησε μια μέρα και πήρε τα όπλα εξοντώνοντας τους ανθρώπους που δεν γούσταρε, όχι. Αυτού του γεγονότος την πλήρη επίγνωση οφείλετε να έχετε πάντα κατά νου διαμορφώνοντας τις αντιλήψεις και τους στόχους σας, ρίχνοντας την ψήφο σας. Να το θυμάστε.

Ετεροχρονισμένη σημείωση:

Θα ήθελα εδώ να συμπεριλάβω μία ανάρτηση του καθηγητή και συγγραφέα Χαράλαμπου Βέντη (ενός ανθρώπου που εκτιμώ τα μάλα και συχνά ανατρέχω στις σημειώσεις και στα βιβλία του) που κάλυψε απόλυτα τις σκέψεις μου:

Οι εκλεγμένοι άρχοντες, εκτός από την αποτελεσματικότητα που πρέπει να επιδεικνύουν, έχουν κι έναν παιδευτικό ρόλο, υποχρεωτικό: οφείλουν να είναι υποδείγματα ευπρέπειας, πολιτισμού και ήθους. Το "ήθος" δεν το εννοώ με τη σαχλή σημασία των σλόγκαν "πνεύμα και ηθική" του αείμνηστου Αυλωνίτη, αλλά με την έννοια μιας στάσης ικανής να εμπνέει τους πολίτες προβάλλοντας ψυχραιμία, σύνεση, αστική ευγένεια, και κυρίως έλλογη επιχειρηματολογία με τους αντιδίκους, λειτουργώντας έτσι ως παράδειγμα προς μίμηση. Ο "τραμπισμός" πουλάει διεθνώς, όχι επειδή προσφέρει λύσεις (είδαμε ποιές λύσεις προσέφερε ο Boris Johnson και οι Brexiteers στη Βρετανία, ή οι αντίστοιχοι στην Ιταλία, που αφ' ης στιγμής μπήκαν στο Κοινοβούλιο συμβιβάστηκαν με την πραγματικότητα) αλλά λόγω απενοχοποίησης και ψυχολογικής εκτόνωσης των μαζών. Δεν είναι μόνο ότι υπεραπλουστεύει εξαιρετικά σύνθετα προβλήματα, ότι απευθύνεται στο θυμικό και τα ποταπότερα ένστικτα των ψηφοφόρων με ελλειμματική ειδικά παιδεία (και όχι μόνο), ποτέ στη λογική τους και ότι στοχοποιεί ομάδες και ανθρώπους συχνά ευπαθείς. Πουλάει πρωτίστως περιζήτητη ΑΠΕΝΟΧΟΠΟΙΗΣΗ. Είναι απολύτως οκ να είσαι αμόρφωτος από επιλογή, να είσαι άξεστος από επιλογή, μισογύνης, ρατσιστής, ομοφοβικός από επιλογή, οπότε μην καταπιέζεις τα ένστικτά σου, εγώ που ζητώ την ψήφο σου αδιαφορώ για την ευπρέπεια και άλλα παρόμοια φλώρικα. Ο παραγκωνισμός της σοβαρής και υπεύθυνης δημοσιογραφίας από χυδαίες φυλλάδες και κυρίως από τις σκουπιδοσελίδες του διαδικτύου, με όλη τη συνωμοσιολογία, την τρομολαγνεία και τα fake news ρίχνουν συνεχώς νερό στον μύλο του εγχωρίου και διεθνούς τραμπισμού.
Πασίγνωστα είναι όλα αυτά, δεν λέω τίποτε καινούργιο ή πρωτότυπο. Βιώνουμε όμως μια light εκδοχή του μεσοπολεμικού φλερτ των μαζών με τον κοινωνικοπολιτικό αυταρχισμό και αυτό πρέπει να μας απασχολήσει πολύ. Οι κυβερνώντες ας προσέξουν την οικονομία, διότι από αυτήν εξαρτώνται τα μείζονα -- μια οικονομικά εύρωστη κοινωνία διαθέτει και αντισώματα στη δημαγωγία.

Διαβάστε Περισσότερα

Οι όμορφες πόλεις, όμορφα πνίγονται

 

[φωτ.: Eurokinisi-Αντώνης Νικολόπουλος]

Ο τίτλος θα μπορούσε να είναι "Πώς να καταστρέψεις μία όμορφη πόλη". Γιατί αυτό ακριβώς έχει συμβεί στην πόλη μου, το βλέπετε άλλωστε στα δελτία ειδήσεων καθημερινά. Οπότε δεν θα περάσω σε λόγια ανούσια, δημοσιογραφικά, που περιγράφουν την κατάσταση που βιώνουμε στην άλλοτε όμορφη πόλη μας, με γλαφυρότητα.

Αυτό που έχω την ανάγκη να κάνω σήμερα είναι να βγάλω από μέσα μου τούτη τη λάσπη που με πλακώνει. Έχω την ανάγκη να πω πως πονάω, όλοι πονάμε, όλοι είμαστε πολύ κουρασμένοι, ψυχικά και σωματικά. Ανοίγουμε το πρωί τα μάτια μας και το πρώτο που μας έρχεται στο νου είναι ότι δεν βλέπαμε εφιάλτη, όχι, αυτή είναι η πραγματικότητα. Βρισκόμαστε, πάλι, μέσα στη λάσπη. Για δεύτερη φορά μέσα σε ένα εικοσαήμερο. Κάποιος το διασκεδάζει πολύ μαζί μας εκεί πάνω, στο κέντρο αποφάσεων, φαίνεται... Κάποιος περίμενε να καθαρίσουμε, να πετάξουμε, να βάψουμε (γιατί μυρίζει το σπίτι μούχλα και υγρασία και δεν μπορείς να ζήσεις μέσα του, να βγάλεις τον χειμώνα, αν δεν έχεις καθαρίσει τα πάντα και δεν έχεις ασπρίσει τα πολύπαθα ντουβάρια), να ανανεώσουμε την επίπλωση και τις οικοσυσκευές που καταστράφηκαν, να δώσουμε έναν σκασμό λεφτά λέγοντας "έγινε τώρα, πάει, τί να κάνουμε; σπάνιο φαινόμενο ήταν, ποιος ξέρει πότε θα ξανασυμβεί", και πάνω που αρχίζεις να νιώθεις πάλι  βολικά μέσα στο ίδιο σου το σπίτι, Μπαμ! Ξανά-μανά τα ίδια. Κι άντε μετά να βρεις κουράγιο για να ξεκινήσεις από την αρχή.

Πριν δύο μέρες, έσπασα. Την άκουσα την ψυχή μου που έσπαγε, σας τ' ορκίζομαι, την άκουσα, χίλια κομμάτια έγινε και πάει, σκόρπισε στις λάσπες. Ξέρεις πότε έσπασα; 

Δεν ήταν όταν, μέσα στις λάσπες, αναγκάστηκα να κάνω μία διαδρομή που πριν δεν μου έπαιρνε ούτε είκοσι λεπτά με τα πόδια, μέσα σε μία ώρα. Δεν ήταν όταν κόλλησα στη λάσπη και συνειδητοποίησα ότι τώρα ή πέφτω στα τέσσερα και πάω μπουσουλώντας και πνίγομαι ή θα συνεχίσω την πορεία μου ξυπόλυτη γιατί τα παπούτσια μου δεν ξεκολλούσαν με τίποτα. Δεν ήταν όταν παντού στο δρόμο μου αντίκρυζα εικόνες απόλυτης καταστροφής, αυτοκίνητα πάνω σε γυρτές κολώνες της ΔΕΗ, τόνους λάσπης και φερτών υλικών, άμμου ποταμίσιας που σκέπασε κήπους και λουλούδια και δέντρα κι αυλές και μπαλκόνια κι ανθρώπινες ψυχές που πάλευαν με τα φτυάρια να τη μεταφέρουν σε άλλους λόφους, κι όλες οι γειτονιές να είναι γεμάτες από αυτούς τους μουλιασμένους αμμόλοφους και μουδιασμένους, σιωπηλούς ανθρώπους που μηχανικά έκαναν κάθε κίνηση γιατί αυτό τους ορμήνευε το ένστικτο της επιβίωσης. Ξέρεις πότε έσπασα;

Όταν κατάφερα να επιστρέψω κάποια στιγμή στο σπίτι, κατάκοπη και πληγωμένη βαθιά από τις εικόνες που έπνιξαν το βλέμμα μου για ν' ακούσω από των παιδιών μου τα χείλη "μάνα, κουράστηκα, κουράστηκα, μάνα, δεν αντέχω άλλο να μη νιώθω ασφαλής μέσα στο ίδιο μου το σπίτι, δεν αντέχω άλλο να ψάχνω μέσα μου και να μη βρίσκω άλλο από άγχος, αγωνία και φόβο. Μάνα, φοβάμαι, μάνα θέλω να φύγω μακριά, όσο μακρύτερα γίνεται". Τα παιδιά μου είναι μόλις 23 και 21 ετών. Δεν χαίρονται τη ζωή, τα παιδιά μου. Τα παιδιά μου, φοβούνται.

Εκεί, απάνω σε αυτή τη συνειδητοποίηση, έσπασα.

Διαβάστε Περισσότερα

Παρακολουθήστε το Ντοκιμαντέρ του Κώστα Πάρη: "Ήσαν και οι δύο ανώμαλοι"

 Στις 27 Ιανουαρίου έγραψα σε αυτό εδώ το blog λίγα λόγια για τον Χρήστο Ρούσσο, πάνω σε ένα σημαντικό περιστατικό της ζωής του οποίου βασίστηκε το ντοκιμαντέρ του Κώστα Πάρη. Καθώς το ντοκιμαντέρ είχε την τύχη να παρουσιαστεί σε διάφορα φεστιβάλ (που πολλοί από εσάς τιμήσατε με την παρουσία σας), δεν είχα την άδεια μέχρι σήμερα να το δημοσιεύσω, ως συνέχεια εκείνου του άρθρου, ώστε να το παρακολουθήσετε όλοι δωρεάν.

Τώρα που ο δημιουργός το ανέβασε στο κανάλι του στο YouTube - @Kostas Paris - έχουμε το ελεύθερο να το δημοσιεύσουμε και να το παρακολουθήσουμε. 

Άλλωστε, αγαπάμε να στηρίζουμε νέους δημιουργούς, σωστά;

Διαβάστε Περισσότερα

636 για την Αθανασία, του Γιάννη Αδαμίδη

 

Νεοεισερχόμενος στα συγγραφικά μονοπάτια, ο Γιάννης Αδαμίδης αφήνει το δικό του στίγμα στην Κουήρ λογοτεχνία με ένα πολυεπίπεδο όσο και πολυπρόσωπο έργο.

Από τον τίτλο ακόμη προϊδεαζόμαστε πως το βιβλίο που έχουμε στα χέρια μας δεν περιέχει στις σελίδες του άλλη μία συνηθισμένη ιστορία που θα ξετυλιχτεί ομαλά κάτω από το βλέμμα μας. Εκτός περιγράμματος και νόρμας, οι ανθρώπινες ιστορίες που εμπεριέχονται στάζουν αίμα και σπέρμα, μυρίζουν έρωτα και βία, αγάπη και πόνο. Το έμφυτο δράμα της ανθρώπινης φύσης, το βίωμα της ψυχικής και σωματικής διέγερσης, ξεβολεύει και διαταράσσει, αφυπνίζει και  αναστατώνει. Οδηγεί το νου του αναγνώστη σε συνειρμικές συνάψεις που σκοπό έχουν μόνο έναν: να ορίσουν εντός του υποκειμένου (δηλαδή του αναγνώστη) κι εντέλει να προσδιορίσουν με ακρίβεια τη σχετικότητα των αρχετύπων εννοιών του Καλού και του Κακού. Και κάπως, κάπου μέσα σε αυτό το ιδεολογικό (κι ενίοτε ιδεοληπτικό) εγκεφαλικό χάος ο αναγνώστης να τοποθετήσει εαυτόν μυστικά στη θέση που του ανήκει...

Ας διαβάσουμε το οπισθόφυλλο:

"Πέντε ιστορίες αυτοτελείς, ημιτελείς και φαινομενικά ασύνδετες συναντώνται σε μία έκτη. Οι ιστορίες σκληρές, ωμές, δύσκολες, εύκολες, κωμικές, τρυφερές, μα πάνω από όλα βαθύτατα ανθρώπινες, προσκαλούν τον αναγνώστη στη σχεδόν εξωπραγματική και υπερφίαλη πραγματικότητα των ηρώων δείχνοντας ξεκάθαρα πως η ζωή χωρίς όρια πολλές φορές δεν είναι επιλογή αλλά μονόδρομος.

Οι χαρακτήρες, μερικοί καταραμένοι, ακραίοι, βουτηγμένοι στην υπερβολή και στο πρόβλημα, κάποιοι άλλοι βασανισμένοι ή απλοί καθημερινοί άνθρωποι, γίνονται άθελά τους πρωταγωνιστές μιας συνθήκης που τους θέλει δέσμιους του αριθμού "636". Αυτό το μαγικό νούμερο συνδέει με έναν σχεδόν καρμικό τρόπο τις ζωές όλων τις οποίες ορίζει η αινιγματική και αμφιλεγόμενη Αθανασία.

Ο Πέτρος, ο Άκης, ο Γιάννης, την αναζητούν για να τους λυτρώσει και όταν τελικά τη συναντούν τη φλερτάρουν αγνοώντας επιδεικτικά τη μοναξιά, τη ματαιότητα, το τέλμα, ακόμα και τον θάνατο στον οποίο ενδέχεται να τους καταδικάσει.

Η ίδια φροντίζει να εισχωρεί στις πορνογραφικές, φιλικές και οικογενειακές σχέσεις των πρωταγωνιστών, να εμφανίζεται στα όνειρα και στους εφιάλτες τους, να τους γοητεύει, να τους στοιχειώνει και να τους παρασύρει σε έναν έρωτα βασανιστικό και αδιέξοδο.

Η σύγκρουση μαζί της θα είναι αναπόφευκτη και μετωπική. Μέσα από την πλάνη, την αρρώστια, τον θάνατο και μια σειρά αλλεπάλληλων αποκαλύψεων και ανατροπών, θα επιβιώσει τελικά αυτός που μαθαίνει να αποδέχεται τον εαυτό του και κυρίως την αλήθεια."

Λίγα λόγια για το μυθιστόρημα:

Να πω αρχικά ότι τελείωσα την ανάγνωσή του μόλις χθες, άρα ακόμη ο εγκέφαλός μου το επεξεργάζεται. Γιατί το μυθιστόρημα του Γιάννη Αδαμίδη "636 για την Αθανασία" που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις του Πολύχρωμου Πλανήτη, είναι από εκείνα τα βιβλία που όταν τα κλείνεις δεν φεύγουν εύκολα από το νου σου, σε στοιχειώνουν. Απαιτούν την αφοσίωσή σου, τη σκέψη και την ανάλυση όλων όσων αποτύπωσαν με τις σελίδες τους στο μυαλό σου. Ζητούν από εσένα την προσοχή σου. Ώσπου να λάβεις όσα έχουν να σου δώσουν. Ώσπου να πειράξουν (λίγο ή πολύ, από εσένα εξαρτάται) το μέσα σου... Γιατί, ναι, είναι κάποια βιβλία που έχουν τη δύναμη να αλλάξουν τη ζωή σου, αυτό σας το έχω ξαναπεί.

Πρόκειται για ένα Κουήρ μυθιστόρημα, αυτή είναι η πρώτη βεβαιότητα που μπορώ να σας μεταφέρω. Για την ακρίβεια θα είμαι απόλυτη σε αυτό: Είναι Κουήρ με όλη τη σημασία της λέξης· παράξενο, αλλόκοτο, σε πετάει έξω από τα στενά πλαίσια της λογικής σου, αλλά είναι επίσης Κουήρ όσον αφορά το εύρος του φάσματος φύλου και σεξουαλικότητας των χαρακτήρων που το συνθέτουν. Περισσότερα πάνω σε αυτό δεν τολμώ να πω γιατί θα σποϊλάρω (συγχωρήστε μου τη λέξη) την υπόθεση και δεν θέλω. Μία ακόμη βεβαιότητα που μπορώ να μοιραστώ μαζί σας είναι ότι πρόκειται για μυθιστόρημα ομοερωτικό. Ο έρωτας και η σεξουαλικότητα είναι βασικά στοιχεία του βιβλίου και ο Γιάννης Αδαμίδης έχει διανθίσει με ρεαλιστικότατες περιγραφές ομόφυλου σεξ τα κύρια κεφάλαια του έργου του. 

Βλέπετε, μέσα από την ερωτική πράξη τα ανθρώπινα όντα αποκαλύπτουν την αλήθεια τους. Βέβαια, όπως έγραψε κι ο Alberto Garlini στο τελευταίο του βιβλίο "Ο νόμος του μίσους" (Εκδόσεις Πόλις)

Η αλήθεια είναι μονάχα μία εκδοχή της πραγματικότητας.

 Θα χαρακτήριζα τις ιστορίες που συνθέτουν το μυθιστόρημα ως ομόκεντρους κύκλους. Στο κεντρικό σημείο, πάντα, βρίσκεται ένα ανθρώπινο ον. Είναι το σημείο από όπου όλα ξεκινούν κι όπου όλα τελειώνουν. Οι ιστορίες των υπολοίπων ηρώων το διαπερνούν, το συντρίβουν, το διεγείρουν, συνθλίβονται πάνω του, μαθαίνουν να το αγαπούν μα και να το μισούν. Με την ίδια ένταση συμβαίνουν όλα. 

Είναι αυτό το πλάσμα (βλέπετε; προσπαθώ να αποφύγω τον προσδιορισμού του φύλου για να μην σας χαλάσω την απόλαυση της ανάγνωσης απομαγεύοντας το Σύμπαν του συγγραφέα...) δημιούργημα των συνθηκών; Των - αλλεπάλληλων - λανθασμένων επιλογών; Είναι ένα απόβλητο μίας βάναυσης κοινωνίας; Κι όπως ο Ζαν Ζενέ αναφέρει στο έργο του "Το παιδί εγκληματίας" (Εκδόσεις Άγρα),

Οι βαναυσότητες αυτές οπωσδήποτε προέκυπταν και αναπτύσσονταν από το πάθος των παιδιών για το κακό. (Το κακό: αναφέρομαι, βέβαια, σε κείνη την πρόθεση, σε κείνο το θράσος να ακολουθήσει κανείς μια μοίρα που εναντιώνεται σε κάθε κανόνα.)

Ή μήπως κι εκείνο, όπως όλα τα άλλα πλάσματα του κόσμου, το μόνο που θέλησε και προσπάθησε εντέλει να πράξει, ήταν να φτάσει με οποιονδήποτε τρόπο και οποιοδήποτε κόστος στην ασφαλή αγκαλιά της Αγάπης;

Οι ήρωες που κυριαρχούν στο βιβλίο (που ίσως να αντιληφθείτε το πόσο μεγάλος και σπουδαίος είναι ο ρόλος τους μόνο στο τελευταίο κεφάλαιο, όπως συνέβη και σε μένα, αλλά κι αυτό είναι μέρος της ιδιαίτερης μαγείας του μυθιστορήματος) ελίσσονται ανάμεσα σε αλήθειες και ψέματα, σε "πραγματικότητες" δημιουργημένες και σε άλλες που καρμικά ο Χρόνος φέρνει, ψυχογραφώντας την σύγχρονη κοινωνία των ορίων και των στερεοτύπων, των "Θέλω" και των "Πρέπει".

Η περιπέτεια έχει ένταση καθηλωτική. Η γραφή του συγγραφέα γίνεται συχνά αλληγορική, σφύζει από συμβολισμούς. Εκεί που νιώθεις πως βρίσκεσαι εντός πλάνου ταινίας του Αλμοδοβάρ, χάνεσαι στον ονειρικό κόσμο του Κισλόφσκι, ενώ η καθημερινότητα των ηρώων ξεδιπλώνεται με κάθε λεπτομέρεια μέσα από Καφκικούς εφιάλτες εσωτερικών δαιμόνων.

Και καθώς "Η κόλαση είναι οι άλλοι", όπως έχει πει ο Ζαν Πωλ Σαρτρ, είναι πάντα οι Άλλοι που έλκουν τους ήρωες του Γιάννη Αδαμίδη σε ένα ψυχολογικό τρενάκι τρόμου. Δυσλειτουργικές οικογένειες διαταράσσουν την έννοια του Εαυτού, κι οι μνήμες πότε αποστασιοποιούνται και πότε εμμένουν πεισματικά στα παραμορφωμένα θραύσματά τους ώσπου το βίωμα του πόνου να οδηγήσει στην κατανόηση -κι ίσως, στην αθώωση- των ανθρωπίνων αδυναμιών.

Σας το συστήνω. 

Διαβάστε Περισσότερα

Όσα έχω μέσα στο κεφάλι μου (Και μερικά βιβλία που αγαπώ ιδιαίτερα)

 

Πέρασε ο καιρός κι ούτε που το κατάλαβα. Γίνεται δίνη η καθημερινότητα και μας ρουφάει εντός της, είναι τόσα τα μικρά και τα μεγάλα που καλούμαστε καθημερινά να αντιμετωπίσουμε που ξεχνάμε τί είναι αυτό που κάποτε μας πότιζε σταλιά-σταλιά την ευτυχία. Έφτασα στο σημείο να με απασχολεί ανώδυνα το τί θα μαγειρέψω πάλι σήμερα· για τ' άλλα, τα σπουδαία, εκείνα που βομβούν μέσα στο κρανίο μου, ούτε κουβέντα. Σσσσς... Προσοχή μην ξυπνήσουν εκείνα που πονούν, κι έπειτα άντε να τα κοιμίσω πάλι...

Ξεχνώ, μα μαθαίνω να το διαχειρίζομαι. Προχθές γνώρισα τον Παναγιώτη που μου είπε πως και για να ξυθεί βάζει memo πλέον, μην τυχόν και το ξεχάσει. Κάπως έτσι, κι εγώ. Παντού κολλάω post it. Η ζωή μου ένα παζλ από χρωματιστά χαρτάκια γεμάτα σημειώσεις. Πλάκα έχει. Ώσπου να μην έχει πλάκα πια. Το παλεύω όμως, και μπράβο μου. Είμαι περήφανη για μένα και για τον αχταρμά που έχω μέσα στο κεφάλι μου. Κάπου θα καταλήξει κι αυτό, σε καλό μου. Είμαι αισιόδοξη, πώς αλλιώς; Τ' άγρια, τα κρατώ πειθαρχημένα.

Διαβάζω. Γράφω λιγότερο από όσο θα ήθελα, μα όλες μου οι λέξεις γεμίζουν κενά κι αυτό είναι σπουδαίο. Ωφελεί τη δουλειά, βοηθά όμως και το μέσα μου λειτουργώντας κατευναστικά. Διαβάζω όμως καθημερινά, διαβάζω πολύ, η μόνη μου πολυτέλεια πλέον είναι η αγορά βιβλίων. Μα δεν διαβάζω ό,τι πέσει στα χέρια μου, έχω αυστηρά κριτήρια επιλογής. Ξαναδιαβάζω τα ήδη διαβασμένα, επίσης. Ένα από τα βιβλία που ξαναδιάβασα τελευταία είναι και το εικονιζόμενο, "Ο Ιδιωτικός βίος του Μάξουελ Σιμ", του Κόου. Το διάβασα όσο περίμενα να κυκλοφορήσει το νέο του βιβλίο γιατί αγαπώ τη γραφή του Κόου φανατικά, έχω όλα του τα βιβλία. 

Απέκτησα κι έναν νέο έρωτα: τη γραφή της Βασιλικής Ηλιοπούλου. Μετά Το Αθώο, που ήταν η πρώτη επαφή μου μαζί της, πήρα (και διάβασα, εννοείται) όλα της τα βιβλία (εκτός από ένα, νομίζω, που ήταν εξαντλημένο).

Χρειάζομαι νέες βιβλιοθήκες, δεν υπάρχει πια χώρος. Μα πρώτα θα μετακομίσω, οπότε ψιθυρίζω στα βιβλία μου να κάνουν λίγη ακόμα υπομονή. Μιλάτε κι εσείς στα βιβλία σας; Εγώ τους μιλάω, κλαίω μπροστά τους, δεν ντρέπομαι, γελάμε μαζί δυνατά, ανταλλάσσουμε απόψεις, γεννοβολάμε ιδέες. 

μου έρχονται κάθε λογής ιδέες από κάθε λογής πηγές, και όταν αρχίζω να τις συνδυάζω, τότε βγαίνουν και άλλα πράγματα. Άνθρωποι, για να είμαι ακριβής. Χαρακτήρες. (Από το μυθιστόρημα του Κόου "Ο Ιδιωτικός βίος του Μάξουελ Σιμ")

Δεν μένει πολύ ακόμα πάντως για να τελειώσω το τρίτο μου μυθιστόρημα. Είναι που ένας χαρακτήρας με παιδεύει ιδιαίτερα, είναι κρυψίνους, αλλά εγώ θα τον ξεγυμνώσω. Τώρα, που ακόμα η ατμόσφαιρα διατηρεί την πρωινή δροσιά της, προτού πιάσουν οι ζέστες και το Χασιμότο μου αρχίσει πάλι να μου δωρίζει φλεγμονές και να ζητάει θάλασσες και μπάνια για να καλμάρει...

Οφείλω να παραδεχτώ ότι τώρα που σας γράφω σκέφτομαι τη χελιδόνα που έξω από την πόρτα μου, στην στιβαρή φωλιά που περίτεχνα έχτισε με τη συντροφιά της, γεννάει τα αυγά της. Σκέφτομαι και τον αδερφό μου που αρνείται να πάει στον γιατρό για το πονεμένο πόδι του. Νά, μόλις πέρασε κι η εικόνα των παιδιών μου μέσα στο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου. Κι η φασολάδα που στην κατσαρόλα μαγειρεύεται. Κι η μάνα μου, που όσο πάει και το χάνει πιότερα από μένα... Και μία φράση από το βιβλίο του Μιχάλη Αλμπάτη "Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους", στην παρουσίαση του οποίου γνώρισα επιτέλους τον αγαπημένο Παναγιώτη:

Και πες της ακόμα πως τους ανθρώπους πρέπει να τους αγαπά κιανείς όσο είναι ζωντανοί, γιατί, άμα ποθάνουνε, δεν έχουν ανάγκη ούτε από γλυκόλογα ούτε από αγάπες.

Λοιπόν, σας αγαπάω! Να προσέχετε...

Διαβάστε Περισσότερα

Ποιος είναι ο Χρήστος Ρούσσος; - Ένα νέο ντοκιμαντέρ για τη ζωή του, από τον Κώστα Πάρη

Λίγα λόγια για την μοιραία βραδιά...

 Ήταν το βράδυ της Τρίτης, 7 του Απρίλη του 1976 όταν ο 19χρονος τότε ναύτης Χρήστος Ρούσσος δολοφόνησε με μαχαίρι τον άντρα που αγαπούσε επειδή τον πίεζε (όπως υποστηρίχτηκε στο δικαστήριο) να βγει στην πορνεία. Ο Ρούσσος συνελήφθη και οι εφημερίδες έγραψαν για το "έγκλημα πάθους" χρησιμοποιώντας λάβρους χαρακτηρισμούς κατά του ομόφυλου ζευγαριού. Η συντηρητική κοινωνία σοκαρισμένη αρνήθηκε για μία ακόμη φορά να αποδεχτεί την πραγματικότητα, πως δύνανται δηλαδή να δημιουργηθούν σχέσεις αγάπης, στοργής, αλλά και πάθους -μοιραίου, στην προκειμένη- και ανάμεσα σε άτομα του ιδίου φύλου.

 Έξι μήνες αργότερα, το Διαρκές Ναυτοδικείο Πειραιά  έκρινε τον κατηγορούμενο νέο ένοχο δίχως κανένα ελαφρυντικό καταδικάζοντάς τον σε ισόβια κάθειρξη. Η ιστορία του, σημάδεψε μία εποχή και ταυτίστηκε με την ιστορία των διεκδικήσεων της Ομοφυλοφιλικής Κοινότητας στην Ελλάδα -ήταν η εποχή που ιδρύθηκε το ΑΚΟΕ (Απελευθερωτικό Κίνημα Ομοφυλοφίλων Ελλάδος) και εκδόθηκε το περιοδικό ΑΜΦΙ.

Η ταινία και το βιβλίο

Η ταινία "Άγγελος" του Γιώργου Κατακουζηνού είχε για θέμα της τη δολοφονία του Α.Π. από τον Χρήστο Ρούσσο. Αν και προκάλεσε μία σειρά αντιδράσεων πριν ακόμα γυριστεί, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του 1982, απέσπασε τα βραβεία καλύτερης ταινίας, σεναρίου και πρώτου ανδρικού ρόλου για τον Μιχάλη Μανιάτη. 

Ο Χρήστος Ρούσσος, στο βιβλίο του "Εγώ ο Άγγελος που σκότωσα τον εραστή μου..." (που κυκλοφόρησε το 1987 από τις Εκδόσεις Οδυσσέας) αναφέρει στον Πρόλογο: 

Την αυτοβιογραφία μου την έγραψα το ΄81, μόνο και μόνο για να περνώ την ώρα μου, αλλά και για εκτόνωση. Η πρώτη σκέψη για την έκδοσή της δημιουργήθηκε μετά την προβολή της ταινίας  Άγγελος, γιατί στην ταινία αυτή, η οικογενειακή και προσωπική μου ιστορία ήταν προκλητικά παραποιημένες. Ήθελα τέλος πάντων να πω εγώ πώς ήταν η πραγματικότητα. Διαφώνησα τότε, για ασήμαντους λόγους, με τον εκδοτικό και η έκδοση αναβλήθηκε. Αν με την ταινία είχα ένα λόγο να βγάλω αυτό το βιβλίο, με τις εξελίξεις που ακολούθησαν γύρω από την υπόθεσή μου το χειμώνα του ΄87, θεώρησα πλέον ότι έπρεπε να γίνει γνωστή η αλήθεια, τα πραγματικά γεγονότα, ώστε να μην αυθαιρετεί κανείς όταν αναφέρεται στην υπόθεσή μου, αλλά και για να μη μείνουν όσοι είδαν την ταινία κι όσοι ενδιαφέρθηκαν για μένα, με την εντύπωση της παραποιημένης ιστορίας μου.

Τα γεγονότα του ΄87 στα οποία αναφέρεται στο βιβλίο του ο Χρήστος Ρούσσος και τα οποία συντάραξαν τότε το πανελλήνιο είναι, εν συντομία, τα εξής:  Ο καταδικασμένος σε ισόβια Χρήστος Ρούσσος, ήδη δεκατέσσερα χρόνια έγκλειστος, συμμετέχοντας και ο ίδιος στις εξεγέρσεις των κρατουμένων που κατηγορούσαν τα σωφρονιστικά ιδρύματα για απάνθρωπες συνθήκες και για βασανισμούς, κήρυξε απεργία πείνας με σκοπό να πετύχει την επανεξέταση  της δίκης του και την αναγνώριση ελαφρυντικών. Ο τότε πρόεδρος της δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης απέρριψε  το αίτημα για επανεξέταση της πρώτης δίκης του και ο απεργός οδηγήθηκε στα πρόθυρα του θανάτου. Τότε, δημοσιογράφοι ξεκίνησαν μία πύρινη, υποστηρικτική αρθρογραφία, διανοούμενοι και στελέχη της Αριστεράς για συμπαράσταση κάνουν απεργία πείνας στα Προπύλαια και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ πιάνεται εξαπίνης. Ένα πολιτικό θρίλερ εξελίσσεται, η κυβέρνηση κινδυνεύει να πέσει και η κοινή γνώμη παρακολουθεί αποσβολωμένη τις εξελίξεις.  Η απονομή χάριτος έρχεται εντέλει από τον επόμενο πρόεδρο της δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Εκείνο το πρώτο βιβλίο όμως, ακολούθησαν και άλλα. Ο Χρήστος Ρούσσος σε συνέντευξή του στον συγγραφέα  Νίκο Λέκκα που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο Φτερά Χήνας τον Οκτώβριο του 2015(μπορείτε να τη διαβάσετε ΕΔΩ στο σύνολό της) μιλάει για τη συγγραφή, λέγοντας:

Συγγραφέας δεν μπορώ να πω πώς είμαι, με την έννοια αυτή που έχουμε στο μυαλό μας ότι η συγγραφή γίνετε από πνευματικούς και πολύ μορφωμένους ανθρώπους και είναι και το μέσον βιοπορισμού τους. Καταπιάστηκα με το γράψιμο από ζωτική ανάγκη. Για τα βασανιστήρια που γίνονταν εις βάρος των κρατουμένων και δεν μπορούσα να τα καταγγείλω και δεν μπορούσα να φωνάξω στους βασανιστές, γιατί αν το έκανα θα με σκότωναν στο ξύλο, το έγραφα κρυφά σε χαρτοπετσέτες για να εκτονωθώ να αποσυμφορήσω την αγανάκτηση μου. Το γράψιμο ήταν για μένα διέξοδος σε αδιέξοδα, ήταν άμυνα, κάθε φορά και για διαφορετικούς λόγους. Ποτέ μα ποτέ δεν σκέφτηκα να γράψω κάτι για να κονομήσω μια πεντάρα. Τώρα αν υπάρχει η δεν υπάρχει παράδοση στο μυθιστόρημα στην Ελλάδα δεν είναι κάτι που με απασχόλησε, γιατί σου είπα, δεν έγραψα ποτέ κάτι με το σκεπτικό του κέρδους. Οπότε το μυθιστόρημα που έγραψα δεν θεωρώ πως είναι κάποιο τόλμημα στο λογοτεχνικό γίγνεσθαι. Με στο μυαλό μου είχα το στόρι το θεωρούσα πολύ τρυφερό και σε μια περίοδο που δεν είχα άλλες ασχολίες αντί να χαζολογάω και να περνά ο χρόνος χωρείς να κάνω κάτι, ασχολήθηκα με το «Μονοκατοικία με κήπο». Δεν ήταν λοιπόν κάποιο συγγραφικό τόλμημα ούτε ένας πειραματισμός ήταν απλά μια ανάγκη να γεμίσω κάποιο χρονικό διάστημα με κάποια δραστηριότητα. Μπορεί να μην ξαναγράψω ποτέ τίποτα. Μπορεί όμως να προκύψουν θέματα που να μου δημιουργήσουν την ανάγκη να ξαναγράψω κάτι, αλλά αυτό δεν το ξέρω.

Το σύνολο του συγγραφικού του έργου αποτελείται πλέον από επτά βιβλία, διαφόρων κατηγοριών. 

Το ντοκιμαντέρ του Κώστα Πάρη

Πέρασαν σαράντα επτά χρόνια κι ο Χρήστος Ρούσσος μιλάει και πάλι για εκείνο το έγκλημα που άλλαξε τη ζωή του και συγκλόνισε το Πανελλήνιο. 

• Πώς βίωσε την κοινωνική κατακραυγή;
• Ποιοι ήταν οι λόγοι, με πάσα ειλικρίνεια, που τον οδήγησαν στο έγκλημα;
• Ποια είναι η άποψή του, τόσα χρόνια μετά, για την ταινία "Άγγελος";
• Υπήρξαν νέοι έρωτες, και μάλιστα όσο ήταν ακόμα έγκλειστος στα ιδρύματα κράτησης;

Γι' αυτά μα και για άλλα πολλά, που ίσως να ακουστούν δημόσια για πρώτη φορά, μίλησε ο Χρήστος Ρούσσος στο ντοκιμαντέρ του Κώστα Πάρη "Ήσαν και οι δύο ανώμαλοι" - ο τίτλος έχει παρθεί, βεβαίως, από πρωτοσέλιδο της εποχής...- που θα προβληθεί την Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2023 στις 7μμ, στον Πολυχώρο HGW std. ( περισσότερα για την οργάνωση θα βρείτε ΕΔΩ ) Μαυρομιχάλη 138, στην Αθήνα (τηλ. 6982387394)

Στην εκδήλωση θα παρευρεθεί και ο συγγραφέας Χρήστος Ρούσσος και βέβαια ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ Κώστας Πάρης. 

UPDATE:

Μπορείτε πλέον όλοι να παρακολουθήσετε το ντοκιμαντέρ του Κώστα Πάρη, δωρεάν, είτε μέσα από το κανάλι του δημιουργού στο YouTube: "Ήσαν και οι δύο ανώμαλοι - Κώστας Πάρης" , είτε μέσα από αυτό εδώ το blog, ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο: "Παρακολουθήστε το ντοκιμαντέρ του Κώστα Πάρη"

Διαβάστε Περισσότερα

Νιάου, Μπενίτο Πέρεθ Γκαλντός

 

Από το οπισθόφυλλο:

Καυστική σάτιρα της γραφειοκρατικής ζωής της Μαδρίτης των τελών του 19ου αιώνα, το Νιάου είναι ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα του μεγάλου Ισπανού συγγραφέα Μπενίτο Πέρεθ Γκαλντός. Η διαφθορά και η αυθαιρεσία, η απληστία και η ηθική αποχαλίνωση, η υποκρισία και η ιδιοτέλεια, θίγονται με λεπτομερή και γλαφυρό τρόπο με κεντρικό άξονα την ιστορία ενός δημοσίου υπαλλήλου που χάνει τη δουλειά του. Το Νιάου είναι ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα του ισπανικού ρεαλισμού, ένα κομμάτι της Ισπανίας, όπως έλεγε ο συγγραφέας, η ψυχολογική ανατομία ενός ανθρώπου και μιας κοινωνίας, ένα έργο τόσο επίκαιρο και οικουμενικό που θα μπορούσε να έχει γραφτεί στην εποχή μας και για εμάς.

Σκέψεις, πάνω σε όσα διάβασα:

Η ελευθερία βούλησης δεν είχε καμία απολύτως θέση σ' αυτές τις εμπιστευτικές κουβέντες. Η εξωτερική, ορατή γυναίκα επιδιδόταν ασυναίσθητα σε μια σειρά από ενέργειες όπως οι υπνοβάτες, ενώ η εσωτερική γυναίκα παρέμενε αδέσμευτη, σε απόσταση, έτοιμη να πράξει ωθούμενη από πιο ανθρώπινα συναισθήματα.

Δεν ξέρω για εσάς, δεν ξέρω πώς μεγαλώσατε και τί σας νουθετούσε η δική σας μάνα. Εγώ πάντως πολλά δεν έμαθα από τη δική μου, εκτός από το να κρύβομαι. Ήταν κανόνας στο σπίτι που μεγάλωσα. Έπρεπε να μάθω καλά να κρύβω τί άνθρωπος είμαι, τί άνθρωπος γίνομαι με το πέρασμα των χρόνων από πάνω μου. Η συμβουλή που με συνόδεψε από τις πρώτες μου -ερωτικές- σχέσεις ακόμα, η συμβουλή όχι μόνο της μάνας αλλά και άλλων θηλυκών του κύκλου της, ήταν "ο άντρας να σε ξέρει από τη μέση και κάτω". Έτσι λειτουργούσαν τότε. Έτσι μάθαιναν να υπάρχουν, προφανώς, σε μία ανδροκρατούμενη κοινωνία όπου ο λόγος τους δεν μετρούσε διαφορετικά κι έπρεπε να μάθουν να χειρίζονται και να εκμεταλλεύονται τα θέλγητρά τους, κι εμμέσως να εκμεταλλεύονται τον πόθο των αρσενικών. Κάπως έτσι, με την πονηριά δηλαδή και με τους ενδιάμεσους τρόπους που τους γινόταν βίωμα, μάθαιναν να περνάει το δικό τους: υπογείως.

[...] το να έχεις  έναν τέτοιο σύζυγο ήταν σαν να έχεις μια βεντάλια, μια παραμάνα ή κάποιο άλλο πολύ εύχρηστο και συνάμα αδιάφορο αντικείμενο.

Κι αφού οι μανάδες μας μεγάλωσαν με την προτροπή των δικών τους μανάδων να πάρουν ένα "καλό παιδί για σύζυγο, με καλή δουλειά, που να τις τρέφει και να μην μιλάει πολύ, για να τον κουμαντάρουν εύκολα" (όλες - ή σχεδόν όλες - με αυτόν τον ευγενή πόθο αναθράφηκαν), δημιούργησαν άθελά τους ένα υποείδος αρσενικού: εκείνον τον άντρα που "φέρει το θηλυκό του" ως κορώνα επί κεφαλής, τον άβουλο και υπάκουο κουβαλητή, που τον ήθελαν όμως να παίρνει στο κρεβάτι και τον ρόλο του επιβήτορα αρκεί να μην αγριεύει και να μην βγάζει τις "διαστροφές" του: ίσα-ίσα δηλαδή για την αναπαραγωγική διαδικασία, για να τις κάνει μάνες, ώστε να μην μπορεί να πει ο κόσμος ότι δεν επιτέλεσαν τον ρόλο τους (γιατί αυτό διδάσκονται οι γυναίκες από τα μικράτα τους, ας μην το ξεχνάμε, ότι ο ρόλος τους είναι να φέρνουν στον κόσμο παιδιά, ως αναπαραγωγικές μηχανές).

Πολύ βαρύ φορτίο για έναν άνθρωπο, αν μου επιτρέπετε... Το νόμισμα όμως έχει πάντα δύο όψεις. Κι έτσι, ενώ οι γυναίκες μάθαιναν να μεταχειρίζονται την πονηριά ως μέσω χειρισμού του αρσενικού του σπιτιού τους, εκείνοι (οι άντρες) αναζητούσαν στην αυθεντικότητα ενός άλλου χαρακτήρα αυτό που το θηλυκό τους δεν ήξερε ή δεν ήθελε να τους προσφέρει: τη συντροφικότητα, την ειλικρινή κατανόηση των αναγκών τους, αλλά και την ελεύθερη από συμβάσεις και στερεότυπα ερωτική επαφή. Κοινώς,  ξενοπηδούσαν.

Μέχρι που κάτι άλλαζε εντός του "ασφαλή" πεδίου μίας οικίας, κάτι διατάρασσε την -επισφαλή όσο και εικονική- οικογενειακή γαλήνη. Ένας αναπάντεχος έρωτας; Μία αλλαγή επαγγελματική; Κάτι, τέλος πάντων, που προκαλούσε ρωγμές στο οικοδόμημα, άλλαζε τις συνήθειες κι έφερνε τριγμούς. Όταν, ας πούμε, άλλαζε η επαγγελματική δραστηριότητα ή έπαυε εντελώς (όπως συμβαίνει στο Νιάου), με αποτέλεσμα ο ρόλος του κουβαλητή να πάει στράφι. Ή, όταν μπαφιασμένος ο άντρας από την υποκρισία που επικρατούσε στο σπιτικό του αποφάσιζε πως η ζωή είναι μικρή κι έπρεπε να τη ζήσει χωρίς τους εξαναγκαστικούς συμβιβασμούς και τα πρέπει της κοινωνίας που τον ήθελαν υποζύγιο μίας κατάστασης από την οποία μονάχα νεκρός θα δραπέτευε. Όταν έδινε μία κι έχυνε την καρδάρα με το γάλα που μάζευε χρόνια, δηλαδή, επειδή -το ένιωθε- πως η Πατριαρχεία τον είχε εγκλωβίσει.

Η άλλη πλευρά 

Ίσως σου φανούν περίεργα όσα λέω, ίσως ήδη το φεμινιστικό σου ένστικτο να έχει αρχίσει να με βρίζει, γι' αυτό ας εξηγηθώ καλύτερα: Πάντα υπάρχει και η άλλη πλευρά μίας ιστορίας! Είμαι της άποψης ότι πίσω από έναν βιαστή, κακοποιητή, ανέντιμο άντρα, αλλά και πίσω από κάθε "ευνουχισμένο", καταθλιπτικό, αυτοκαταστροφικό, ανασφαλή, λιγόψυχο άντρα, υπάρχει μία γυναίκα: η μάνα του! Η πηγή... Από όπου πολλά κακά του χαρακτήρα του, των συνήθειών του αλλά και τα ίδια τα πιστεύω και οι παγιωμένες του απόψεις, προέρχονται. Να με συμπαθάτε, αλλά αυτή είναι η άποψή μου. Οι μητέρες, όλων μας οι μητέρες, φέρουν μεγάλο μερίδιο της ευθύνης αυτού που είμαστε. Όλα τα μηνύματα που μας έχουν περάσει μέσα από τη δική τους ζωή, είτε συνειδητά είτε εντελώς ασυνείδητα, μας έγιναν βίωμα, έγιναν το υλικό με τον οποίο χτίσαμε σιγά-σιγά τον τωρινό (κι ίσως και τον μελλοντικό) εαυτό μας.

1888-Σήμερα

Ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει από την εποχή που ο Γκαλντός έγραψε το Νιάου, δυστυχώς, κι αυτό ισχύει οικουμενικά, γι' αυτό και το έργο του είναι διαχρονικό. Σήμερα στάθηκα περισσότερο στις γυναίκες του βιβλίου επειδή όταν πρωτοκυκλοφόρησε το Νιάου στην Ελλάδα (το 2018, από τις εκδόσεις Βακχικόν, σε μετάφραση Τάσου Ψάρρη) ελάχιστα γράφτηκαν γι' αυτό καθώς ο Γκαλντός δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στη χώρα μας παρόλο που θεωρείται ο δεύτερος εθνικός συγγραφέας, μετά τον Θερβάντες, της Ισπανίας. Κι αυτά που γράφτηκαν τότε στάθηκαν περισσότερο στη γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Γκαλντός αναφορικά με τα θηλυκά της ιστορίας του.

Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας κι ας μην αναζητούμε την πολιτική ορθότητα ακυρώνοντας έργα που θεωρούνται κλασικά κι έχουν πάντα κάτι να μας διδάξουν. Αντίθετα θα συμβούλευα όλους εμάς να μάθουμε να κοιτάμε ολόγυρά μας, στρέφοντας την προσοχή μας περισσότερη ώρα στους οικείους μας, στη ζωή που μας ανήκει και στους δικούς μας ανθρώπους. Στον τρόπο που μας μεγάλωσαν. Για να αλλάξει ο κόσμος, για να γίνει δικαιότερος για όλους, πρέπει πρώτα να εντοπίσουμε και να αποκωδικοποιήσουμε το Σφάλμα. Μόνο τότε θα έχουμε τη δυνατότητα να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα. Όλα τα άλλα είναι γιαλατζή επαναστάσεις και λόγια του αέρα που συντηρούν, αν μη τί άλλο, το Κακό (με όποια μορφή κι αν αυτό επιλέγει να ενσωματωθεί).

[...] έτσι μαθαίνουμε όλοι σιγά σιγά να περιφρονούμε το Κράτος και να συντηρούμε μέσα μας τη φλόγα της επανάστασης. Όποιος αξίζει, τρώει σκόνη· όποιος δεν αξίζει, τρώει λουκούμι.

Διαβάστε Περισσότερα

Απολογισμός 2022

 

Πάλι γι' αλλού κινήσαμε κι αλλού η ζωή μας πήγε

Θα έπρεπε αυτή την ανάρτηση να την έχω κάνει μία εβδομάδα πριν. Ήθελα να είμαι πιστή στο ραντεβού μου με το κλείσιμο της χρονιάς, αλλά λέω δε γαμιέται, και που ήμουν πάντα τυπική τί κατάλαβα; Μπας κι αλλάξει λίγο το γούρι. Ούτε γενική καθαριότητα στο σπίτι όπως άλλοτε έκανα, παραμονές των εορτών. Εκεί, να νιώσουμε λίγη μπίχλα μπας και μάθουμε να αναγνωρίζουμε την αξία της καθαρότητας. Συμβολικά το λέω, βέβαια. Είμαι ψυχαναγκαστική κι αλλεργική στη σκόνη.

Και στη γκρίνια έχω αλλεργία. Δεν μπορώ τη γκρίνια. Αν έγραφα τούτο τον απολογισμό μία εβδομάδα πριν θα μου έβγαινε όλη η συσσωρευμένη πικρία κι αυτά που κοροϊδεύω έχω πάψει προ πολλού να τα κάνω. Οπότε, εδώ είμαστε, στο τώρα, στο σήμερα, που μπορεί και να είναι ίδιο με το χτες μα μυρίζει βρε παιδί μου καινούργιο πράμα, μυρίζει φρεσκάδα και καθαριότητα, μωρουδίλα. Τρυφερότητα. Φρέσκια, τρυφερή, ανθρώπινη σάρκα. Για χάδια και για γρατζούνισμα. Ωιμέ!

Δεν λέω, καλό ήταν το ΄22 κι ας γαμήθηκε το σύμπαν. Θα μπορούσε να ήταν και χειρότερο. Πάντα κοιτάω τα χειρότερα και λέω πάλι καλά, ευτυχώς που δεν πάθαμε και τίποτα. Κι ας έχουμε περάσει τα πάνδεινα, όχι, σκέψου το αυτό, πάντα θα υπάρχουν και χειρότερα. Ευελπιστώ το ΄23 να φερθεί καλύτερα. Οι πολλές μαγκές κομμένες φιλαράκι, αλλού αυτά, του λέω. Πες το κι εσύ, έτσι για να του πάρουμε τον αέρα τώρα που είναι ακόμα μικρό, τώρα που είναι αρχή, μετά που θα μας καβαλήσει θα είναι αργά, το παιχνίδι το έχουμε χαμένο από χέρι. Τα μικρά παιδιά και τα ζώα είναι όπως τα μάθεις· ισχύει και για τους νιογέννητους χρόνους, αυτό. 

Τη χρονιά που μας πέρασε ήμουν ακόμη αθώα. Πίστευα σε όλους τους ανθρώπους, έδειχνα εμπιστοσύνη σε κουβέντες, ξεθάρρευα με υποσχέσεις, έκανα σχέδια και όνειρα. Ύστερα έμαθα να κάνω μακροβούτια. Από πολύ ψηλά. Να μελανιάζω, να κλαίω, ν' αποδέχομαι. Ν' αποδέχομαι: πως όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι. Πως όλες οι κουβέντες δεν είναι καθαρές. Πως όλες οι υποσχέσεις δεν έχουν αντίκρισμα. Πως όλες οι εν-δυνάμει-πολλά-υποσχόμενες-συνεργασίες δεν θα ευοδωθούν. Πως όλοι δεν μιλούν με ειλικρίνεια και όλοι δεν λένε αυτό που στ' αλήθεια πιστεύουν. 

Έμαθα πολλά τη χρονιά που μας πέρασε. Όχι αναίμακτα ούτε ανεμπόδιστα, τα έμαθα. Όμως πήρα τα μαθήματά μου, έδωσα κι εξετάσεις, αποφοίτησα με άριστα. Άλλη μία χρονιά που νίκησα. Νίκησα!...

Το πιο υπέροχο πράγμα που μου συνέβη παραμένει, βεβαίως, η έκδοση του μυθιστορήματός μου "Θύματα" από τις εκδόσεις Βακχικόν. Το δεύτερο βιβλίο μου έφυγε από το μυαλό και την καρδιά μου, έφυγε από τα χέρια μου, σαν το παιδί που αφήνει για πρώτη φορά το σπιτικό του και βρήκε εσένα, τον αναγνώστη του. Αυτή ήταν η μεγάλη μου ευτυχία, κι ό,τι άλλο συνέβη δεν μπόρεσε να την επισκιάσει. Ακόμα και τα θέματα υγείας μου, το Χασιμότο που αποφάσισε να με χτυπήσει αλύπητα για πέντε ολόκληρους μήνες και η Άνοιά μου που επιδεινώθηκε (μάλλον βοήθησε σε αυτό το Χασιμότο) δεν τα κατάφεραν να με κάνουν να χάσω τον δρόμο μου, ούτε την αισιοδοξία μου. Θα το παλεύω όσο μπορώ, επειδή γράφω. Και θα γράφω όσο μπορώ, επειδή το παλεύω! Έτσι ωραία κι απλά τα έχω εγώ τακτοποιημένα μέσα μου. Για να τα διαχειρίζομαι.

Η ευφορία της Ύπαρξης θα συνοδεύει πάντα το παρόν μου. Και το παρόν θα συνορεύει πάντα με τη λαχτάρα του αγνώστου, του Αύριο που θα είναι πάντα αύριο... Ας μην πενθούμε για όσα έγιναν, λέω λοιπόν. Να λυπόμαστε μόνο για όσα μπορούσαμε να πράξουμε και δεν το κάναμε από φόβο. Κι ας δώσουμε την υπόσχεση αυτή τη νέα χρονιά να είμαστε λίγο πιο ευγενικοί απέναντι στον Εαυτό μας· ας είμαστε λίγο περισσότερο ο Εαυτός μας· ας είμαστε, επιτέλους, ο Εαυτός μας. Τίποτε άλλο δεν έχει, στ' αλήθεια, τόση σημασία όσο αυτό. Για να μην πηγαίνει η ζωή μας χαμένη.

Καλή, δημιουργική Χρονιά σας εύχομαι. Σε όλα τα πεδία της ζωής σας!

Με αγάπη,

Λία

Διαβάστε Περισσότερα