Χθες ήταν μια μέρα πολύ σημαντική για μένα. Γι' αυτό και άφησα πρώτα όλους τους άλλους να μιλήσουν γι' αυτή. Σήμερα όμως θα ήθελα να σας πω κι εγώ δυο λόγια, από καρδιάς. Δυο κουβέντες που βγαίνουν μέσα από τα δικά μου βιώματα, τις εμπειρίες της δικής μου ζωής, τα παθήματα που έγιναν μαθήματα και μνήμη, πότε γλυκιά και πότε ολότελα πικρή. Μα, ας τα πάρω τα πράγματα από την αρχή.
17 του Μάη είχαμε χθες λοιπόν, και σαν χθες ήταν που το 1990 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας με ψήφισμά του ανακοίνωσε τονίζοντας πως "η ομοφυλοφιλία δεν είναι ψυχική ασθένεια, δεν είναι διαστροφή, ούτε ψυχική διαταραχή" ελευθερώνοντας έτσι όλους τους ομοφυλόφιλους ανθρώπους από τη ρετσινιά των ψυχικά νοσούντων και των διεστραμμένων που συνήθιζαν να τους κολλούν, ησυχάζοντας την ηθική τους. Αργότερα, στον όρο "Ομοφοβία" ήρθαν να κολλήσουν και οι όροι "Τρανσφοβία" και "Αμφιφοβία", καθώς μελετήθηκαν καλύτερα οι ταυτότητες φύλου και άρχισε ο κόσμος να τις επικοινωνεί. Ο φόβος, ως δεύτερο συνθετικό των λέξεων, ήρθε ως επακόλουθο αυτής της πιο ελεύθερης επικοινωνίας.
Ας πάω στο προκείμενο κι ας μιλήσω απλά: Δεν κρύβω την ταυτότητα φύλου μου, μιλάω για τον εαυτό μου, ανοίγομαι. Η κίνησή μου αυτή έλκει κοντά μου άτομα φιλικά προσκείμενα, άτομα που ενδιαφέρονται πραγματικά να με γνωρίσουν καλύτερα με σκοπό να αντλήσουν γνώση και να κατανοήσουν αυτό με το οποίο αυτοπροσδιορίζομαι, δηλαδή την ταυτότητα φύλου μου και τον σεξουαλικό μου προσανατολισμό. Όντας όμως άνθρωπος ανοιχτός κοντά μου έλκω κι ανθρώπους φοβικούς, κομπλεξικούς, ανθρώπους που το άγνωστο και το μη συνηθισμένο, αυτό που δεν εμπίπτει στην (ετερο)κανονικότητα με την οποία έχουν γαλουχηθεί, τους τρομοκρατεί οπότε και του εναντιώνονται.
Επειδή το αδοκίμαστο και το απ' αλλού φερμένο / Δεν το αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ' ακούς / είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν αγάπη μου / Να μιλώ για σένα και για μένα. [Το Μονόγραμμα, Οδυσσέας Ελύτης, Εκδόσεις Ίκαρος]
"Ο κόσμος ακόμα δεν είναι έτοιμος να δεχτεί τους διαφορετικούς ανθρώπους με αγάπη και να τους προστατεύσει", λέει η Λάουρα, μία διεμφυλική (τρανς) γυναίκα, στο μυθιστόρημά μου ΘΥΜΑΤΑ (σελ. 61), συμπληρώνοντας "γιατί, πολύ απλά, μας φοβούνται".
Ναι, ο κόσμος φοβάται το διαφορετικό, προσωπικά δεν φοβάμαι ούτε σιχαίνομαι μα ούτε και ντρέπομαι να χρησιμοποιήσω τη λέξη. Όπου, βεβαίως, "διαφορετικό" είναι αυτό που ξεφεύγει από τις νόρμες, τους κανόνες, την ομοιομορφία ενός κοινωνικά κατασκευασμένου σχεδίου ελέγχου και της οπτικής του στρουθοκαμηλισμού και της παρωπίδας, δείχνοντας συνάμα με το δάχτυλο στην αντίθετη πλευρά, το πόσο εκπληκτικά όμορφη είναι η ποικιλομορφία της διαφορετικότητας. Όμορφη, για εκείνον που ξέρει να την αναγνωρίσει και να την εκτιμήσει. Όμορφη, για εκείνον που δέχεται πως θα βγει μονάχα κερδισμένος αν την αφουγκραστεί, αν μάθει μαζί της να συμβιώνει, να της δίνει το χώρο που χρειάζεται, να της αναγνωρίζει τα δικαιώματα που έχει ανάγκη για να επιβιώσει, δίνοντας δύναμη στη φωνή της ν' ακουστεί.
Ο κόσμος φοβάται το διαφορετικό γιατί δεν έχει μάθει να λειτουργεί έξω από τα πλαίσια των κουτιών στα οποία αναπτύσσεται από τη βρεφική ηλικία ο νους του. Συνειρμικά καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο κόσμος που φοβάται αυτό που δεν γνωρίζει, αντιδρά. Αυτό που δεν γνωρίζει, δεν το γνωρίζει επειδή κάποιοι δεν φροντίζουν να του δώσουν τη γνώση. Κάποιοι φροντίζουν να κρατούν την κοινωνία στο ημίφως. Και μια κοινωνία μαθημένη στο ημίφως, αναγνωρίζει για καθοδηγητές της τις σκιές. Λίγο φως, λίγο χρώμα, την κάνει ν' αντιδρά γιατί της είναι ξένο. Το ξένο, αναγνωρίζεται κι εκτιμάται αυτόματα ως μη αποδεκτό, ως εχθρικό. Σημαίνει κίνδυνος το Όποιο Ξένο... Και μπροστά στον κίνδυνο να χαθεί η -κατασκευασμένη- αίσθηση της ασφάλειας που νιώθουν, αντιδρούν ξεσπώντας τον οργισμένο τους Φόβο.
17 του Μάη, 2022, είχαμε χθες. Δεν κατοικούμε στη σπηλιά του Πλάτωνα, εξακολουθούμε να ζούμε ωστόσο ανάμεσα σε σκιές. Ας μιλήσουν τα νούμερα:
Σύμφωνα με έρευνα, που διενεργήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος FAROS και παρουσιάστηκε σε διαδικτυακή εκδήλωση του συντονιστή του έργου, του Κέντρου Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας, 1 στα 3 ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στην Ελλάδα δέχεται προσβολές ή εξύβριση λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού ή/και της ταυτότητας φύλου του από επαγγελματίες στο δημόσιο τομέα. Το 40% των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων δεν νιώθει άνετα να εκφράσει τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα φύλου του στο προσωπικό των δημόσιων φορέων και υπηρεσιών. Το 18% αποφεύγει συχνά ή πάντα να επισκεφθεί δημόσιες υπηρεσίες, ακόμα και σε περιπτώσεις που είναι αναγκαίο, επειδή ανησυχεί για την αντιμετώπιση που θα έχει. 1 στα 2 ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα δηλώνει ότι δεν νιώθει ασφάλεια να απευθυνθεί στην αστυνομία, ενώ το 13% αναφέρει ότι συχνά ή πάντα αστυνομικοί προσπαθούν να αποθαρρύνουν την καταγγελία περιστατικών βίας ή διάκρισης λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή/και ταυτότητας φύλου. Το 14% δηλώνει ότι δέχεται συχνά ή πάντα ειρωνικά σχόλια, προσβολές ή εξύβριση από αστυνομικούς κατά την επίσκεψη στο αστυνομικό τμήμα. Το 47% των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων φοβάται να αποκαλύψει τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα φύλου του όταν προσφεύγει σε υπηρεσίας υγείας και πρόνοιας επειδή πρότερη εμπειρία έχει αποδείξει πως δεν θα λάβει ποιοτικές υπηρεσίες.
Γι' αυτούς μα και για άλλους πολλούς λόγους που όλοι έχουν να κάνουν με το δικαίωμα του ανθρώπου στον αυτοπροσδιορισμό, στην ελευθερία έκφρασης και στην αγάπη (γιατί, βεβαίως και είναι δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να αγαπάει τον άνθρωπο που διαλέγει η ψυχή του), η Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Ομοφοβίας της Τρανσφοβίας και της Αμφιφοβίας, σημαίνει για όλον τον κόσμο την ύψιστη ανάγκη για σωστή και συμπεριληπτική εκπαίδευση κι επιμόρφωση ώστε να εξαλειφθούν μια μέρα τα φαινόμενα βίας που ασκείται στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα από ανθρώπους κομπλεξικούς και φοβικούς.
Για μένα, η ημέρα αυτή θα είναι πάντα η μέρα που κοίταξα τον εαυτό μου στα μάτια και του είπα : "Έχεις περάσει πολλά. Σου έχουν φερθεί βίαια, σου έχουν απευθυνθεί υποτιμητικά, σε έχουν κοροϊδέψει και σε έχουν εξευτελίσει. Ψηλά το κεφάλι! Μπορείς... Γιατί εκεί έξω υπάρχουν και οι άνθρωποι που θα σ' αγαπήσουν ακριβώς γι' αυτό που είσαι. Γιατί εγώ, ο εαυτός σου, σ' αγαπάω όπως είσαι! Κι αυτό, φτάνει."
Αγωνιστικούς χαιρετισμούς!
