Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης γράφει για βιβλία [κι εμείς τον διαβάζουμε με προσοχή]

 

Το πρώτο του βιβλίο πάνω στο θέμα "μυθιστορηματικό αναγνωστήριο" έχει τον τίτλο Υπό το φως του μυθιστορήματος και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις το 2015, ενώ έγινε η δεύτερη ανατύπωσή του το 2021. Το νέο βιβλίο έχει ακριβώς τον τίτλο του θέματος, λέγεται δηλαδή Μυθιστορηματικό αναγνωστήριο και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις επίσης, το 2021. Προφανώς υπήρξε η αιτία που προέκυψε η δεύτερη ανατύπωση του πρώτου βιβλίου της ίδιας θεματικής, αν κρίνω εξ ιδίων τα αλλότρια... Αφού κι εγώ, διαβάζοντας το καινούργιο βιβλίο θέλησα να γνωρίσω και το πρώτο του που, κινούμενο στο ίδιο ύφος, μου συνέστησε νέα αναγνώσματα, μου έδειξε από μια άλλη οπτική γωνία βιβλία που έχω διαβάσει και, φυσικά, μου δημιούργησε νέες αναγνωστικές ανάγκες.

Γιατί να διαβάσεις βιβλία που μιλούν για άλλα βιβλία;

Δεν μπορώ να σου περιγράψω το πόσο ευχαριστιέμαι την πρωινή βόλτα, παρέα με τον καφέ μου, στα blogs του ιστοχώρου που μιλούν για βιβλία, φιλοξενώντας απόψεις, συνεντεύξεις δημιουργών, βιβλιοκριτικές και βιβλιοπαρουσιάσεις. Ακόμα και τον καιρό που είχα καταργήσει το δικό μου ιστολόγιο, τις βόλτες μου σε άλλα blogs δεν τις περιόρισα· είναι η αγαπημένη μου πρωινή συνήθεια, όπως άλλοι διαβάζουν με τον καφέ τους τις πρωινές εφημερίδες. 

Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, ακούμπησε στο χαρτί των συγκεκριμένων βιβλίων όλα αυτά που αναζητάμε (και δεν βρίσκουμε πάντα) σε ένα βιβλιοφιλικό ιστολόγιο: τις γνώσεις του πάνω στη λογοτεχνία, τις απόψεις του, σχετικές πάντα με το μυθιστόρημα στο οποίο αναφέρεται αλλά και με το θέμα που το βιβλίο πραγματεύεται, και τον τρόπο -ή τους τρόπους- με τους οποίους το βιβλίο επέδρασε στη σκέψη και στην ψυχολογία του.

Θαυμαστό δε είναι το γεγονός ότι ο Σταύρος Ζουμπουλάκης με ιδιαίτερη ευαισθησία αλλά και γνώσεις αναφέρεται σε έργα των οποίων το θέμα άπτεται της θεολογικής σκοπιάς. Μέσα από τη δική του οπτική δηλαδή, με έκπληξη διαπίστωσα το πόσο με άγγιξαν οι διαπιστώσεις και οι συνειρμοί του πάνω σε μια θεολογία που, συχνά, εγκαταλείπεται κατά την αναφορά έργων και δημιουργών παρόλο που οι ίδιοι οι δημιουργοί κάνουν εμφανές μέσω του έργου τους πως τους αφορά, τους ενδιαφέρει και τους ταλανίζει.

Μακριά από εμάς οι άκαμπτες ερμηνείες. Κάθε προσέγγιση ενός μυθιστορήματος, προσωπικά υποστηρίζω πως πρέπει να γίνεται με ευαισθησία προς το θέμα που πραγματεύεται. Οι κριτικές όταν βρίσκονται απέναντι στο αναγνωστικό κοινό οφείλουν να είναι βοηθητικές, απόλυτα συμπεριληπτικές και όσο το δυνατόν αναλυτικότερες, ώστε να επιλέξει ο αναγνώστης αν το βιβλίο που θα αγοράσει θα τον αφήσει ικανοποιημένο, προσεγγίζοντας πάντα όμως με ειλικρίνεια και γνώση τον ίδιο τον δημιουργό, την ιδιοσυγκρασία και τη ζωή του, ακόμα και την ψυχική κατάσταση -αν αυτό είναι εφικτό- στην οποία βρέθηκε γράφοντας το βιβλίο του. Μια ολοκληρωμένη εικόνα άλλωστε, πριν ή έστω μετά την ανάγνωση ενός μυθιστορήματος, θεωρώ ότι συμπληρώνει την αναγνωστική εμπειρία.

"Κάθε σημαντικό βιβλίο έχει πολλές πύλες εισόδου" τονίζει ο Σταύρος Ζουμπουλάκης. Εισχωρούμε ανάλογα, από εκείνη που ταιριάζει καλύτερα στον δικό μας χαρακτήρα, στην δική μας ψυχοσύνθεση και στην προσωπική στάση ζωής. Το βέβαιο είναι πως η καλή λογοτεχνία θα βρει τον τρόπο να εισβάλει εντός μας με πνευματική τόλμη, δημιουργώντας τον χώρο ανάπτυξης νέων ιδεών που θα σπρώξουν τον μυημένο αναγνώστη ένα ακόμη βήμα προς την κατανόηση της ανθρώπινης εμπειρίας. Κι αυτό, είναι το ζητούμενο.